21 Aralık 2021'de ani döviz ataklarını engellemek amacıyla başlatılan Kur Korumalı Mevduat (KKM) uygulaması, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in ekonomi yönetimine geçmesiyle birlikte Türkiye ekonomisinde bir dizi soruna yol açtıktan sonra tasfiye edildi.
1 Ocak 2024 tarihinden itibaren, KKM'de TL bazlı hesap açılması tamamen yasaklanırken, KKM havuzundaki parayı boşaltma girişimleri, KKM'de 32 haftadır kesintisiz bir düşüşe yol açtı.
ŞİRKETLERİN YENİ DÖVİZLERİNİ KKM'YE ÇEVİRMESİ YASAKLANDI
Ancak, KKM'deki erimenin duraksaması, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) yeni kararlar almasına yol açtı. 6 Nisan'daki Resmi Gazete'de yayımlanan tebliğle Merkez Bankası, döviz dönüşümlü KKM hesapları açabilmek için hesaplarda bulunması gereken son tarihi bireyler için 31 Mart 2024'e uzattı. Ancak, şirketler için daha önceden belirlenen 30 Haziran 2023 tarihinde herhangi bir değişiklik yapılmadı.
Bu hareket, özel şirketlerin vergi muafiyetinden faydalanmak için birikimlerini KKM'de değerlendirmesine getirilen imkanlara fiilen bir yasak getirildiği anlamına geliyor. Halihazırda vadesi devam eden KKM'ler haricinde, son 10 ayda hiçbir şirket elde ettiği geliri Kur Korumalı Mevduat hesaplarına aktaramamaktadır.
31 Mart'tan sonra net döviz pozisyonunda önemli bir düzeltme yapan Merkez Bankası, yıl sonuna kadar KKM'deki tasfiye sürecini tamamlamayı amaçlıyor. Ancak, ekonomistlere göre KKM çıkışlarının duraklamasından sonra yeni adımlar atılarak çıkışların hızlandırılması muhtemeldir.
MERKEZ BANKASI'NDAN YENİ KUR KORUMALI YASAKLARI GELECEK Mİ?
İktisatçı Prof. Dr. Yalçın Karatepe, vergisiz olması nedeniyle döviz dönüşümlü KKM'nin bireysel yatırımcılar için hala çekici olduğunu belirtti ve 74 milyar dolarlık KKM stoğunun önemli bir kısmının bu tür hesaplardan oluştuğuna dikkat çekti.
Karatepe, KKM'de vergi düzenlemelerinin bireysel kullanıcılar için de hayata geçirilmesi durumunda, erimenin hızlanabileceğini vurgularken, ekonomi yönetiminin bu adımları atmaktan kaçındığı ve döviz tevdiat hesaplarına yönelme riski olduğu ifade edildi.
Uzmanlar, döviz dönüşümlü hesapların büyük bir kısmının dolar veya euro gibi para birimlerinden oluştuğuna dikkat çekerek, bu tür hesapları kullananların KKM'den çıkmalarının ardından TL mevduatına yönelmelerinin güvenilir olmadığını vurguluyor. Tasfiye sürecinin aylardır devam etmesine rağmen, yaklaşık 74 milyar dolarlık KKM bakiyesinin aniden döviz tevdiat hesaplarına yönelmesinin Türkiye'yi yeni bir kur krizine sürükleyebileceği belirtiliyor.
Bu nedenle, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) döviz rezervlerini artırmaya çalışırken, tasfiye sürecini hızlandırmak için aşamalı olarak kısıtlama ve adımlar alması bekleniyor.