OBEZİTENİN PSİKOLOJİK BOYUTLARI VE ETKİLERİ
Doç. Dr. Taha Can Tuman, obezitenin sadece fiziksel sağlık sorunlarına değil, aynı zamanda ciddi psikolojik sorunlara da yol açtığını belirtiyor. Obezite, bireylerde majör depresyon riskini artırırken, özellikle kadınlarda bu risk daha yüksek görülüyor. Obezite-depresyon ilişkisi, kadınlarda yüzde 37'lik bir artışla daha belirgin hale geliyor.
OBEZİTENİN PSİKOLOJİK NEDENLERİ
Medipol Mega Üniversite Hastanesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü'nden Doç. Dr. Taha Can Tuman, obezitenin ülkemizde hızla yayılan bir sağlık sorunu olduğunu vurguladı. Genetik, hormonal, sosyokültürel, psikolojik ve çevresel faktörlerin obezite gelişiminde rol oynadığını belirten Tuman, bu durumun hipertansiyon, tip 2 diyabet, felç riski, uyku apnesi, safra kesesi hastalıkları ve kolesterol yüksekliği gibi ciddi bedensel sağlık sorunlarına yol açtığını ifade etti. Ayrıca, obezitenin depresyon ve sosyal anksiyete bozukluğu gibi psikiyatrik sorunlara neden olduğunu söyledi.
DUYGUSAL YEME VE OBEZİTE
Tuman, tıkınırcasına yeme, yemek yeme üzerinde denetim kaybı, stres, üzüntü, kaygı ve mutsuzluk gibi duygusal sıkıntılarla baş etmek için aşırı yemenin obezite gelişimine yol açabileceğini belirtti. Stresli yaşam olayları ve olumsuz duygularla başa çıkma zorluğu olan bireylerin, yemek yemeği bir rahatlama aracı olarak kullandığını söyledi. Bu durum, yemek yemenin bağımlılık yapan maddeler gibi beyin ödül merkezini uyararak haz duygusunu artırmasıyla açıklanabilir.
TIKINIRCASINA YEME VE GECE YEME BOZUKLUKLARI
Obezite hastalarında en sık görülen yeme bozukluğu tıkınırcasına yeme olarak belirtiliyor. Tıkınırcasına yeme, kişinin kontrolünü kaybederek aşırı miktarda gıda tüketmesiyle karakterizedir. Ayrıca, gece yeme sendromu da obez bireylerde yaygındır. Bu durumlar, obezitenin hem nedeni hem de sonucu olabilen psikolojik faktörlerdir.
OBEZİTE VE DEPRESYON İLİŞKİSİ
Doç. Dr. Tuman, obezitenin beden imajından memnuniyetsizlik, özgüven ve özsaygıda azalma, yaşam kalitesinde düşüş gibi sonuçlara yol açtığını belirtti. Obez bireylerin, normal kilolu bireylere göre majör depresyon atağı geçirme riskinin beş kat daha fazla olduğunu vurguladı. Bu ilişkinin kadınlarda daha güçlü olduğunu ifade eden Tuman, dış görünümün kadınlarda benlik saygısını daha fazla etkilediğini belirtti.
OBEZİTE TEDAVİSİ VE PSİKOLOJİK DESTEK
Obezite tedavisinde cerrahi yöntemlerin tek başına yeterli olmadığını belirten Doç. Dr. Tuman, bilişsel davranışçı terapinin etkili olduğunu vurguladı. Tedavide, sağlıksız beslenme alışkanlıklarının değiştirilmesi, sağlıklı beslenme ve egzersiz alışkanlıklarının kazandırılması hedeflenir. Ayrıca, duygu düzenleme, stres yönetimi ve sorun çözme becerilerinin arttırılması gibi yöntemler de kullanılır. Obezite, bedensel ve psikiyatrik sorunlara yol açtığı için multidisipliner bir yaklaşımla ele alınmalıdır.