Merkez Bankası ve Orta Vadeli Program (OVP) çerçevesinde 2024 yılı için belirlenen enflasyon hedeflerinin tutmasının imkansız olduğu, Ekim ayı verileriyle kesinleşti. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), yılsonu enflasyon tahminini %38 olarak belirlerken, OVP önce %33, ardından %41,5 seviyesine revize edildi. Ancak, açıklanan veriler hedeflerin gerçekleşmeyeceğini ortaya koydu.
Enflasyonla mücadele ve dezenflasyon süreci beklenilen hızda ilerlemiyor. Ekonomim'den Şebnem Turhan'ın haberine göre, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Ekim ayında aylık enflasyonu %2,6 olarak öngörürken, bu oran %2,88 olarak açıklandı. Yıllık enflasyon, baz etkisiyle %49,38’den %48,58’e geriledi. Ancak, geriye kalan iki ayda aylık enflasyon %1,5 seviyelerinde kalsa bile yıl sonu enflasyonu %44 olarak tamamlanacak. Merkez Bankası’nın enflasyon raporunda belirlenen yılsonu hedefi %38 iken, OVP’deki hedef önce %33, sonra %41,5 olarak güncellendi. Rakamlar, hem OVP’deki yeni hedefin hem de Merkez Bankası’nın tahmininin tutmayacağını gösteriyor. Uzmanlar, yüksek manşet enflasyonu nedeniyle ilk faiz indirimi beklentilerinin 2025 yılına sarkabileceğini belirtiyor.
TÜİK verilerine göre, Ekim ayındaki gıda enflasyonu en olumsuz etkiyi yarattı. Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda aylık enflasyon %4,33 artarken, bu artışın manşet tüketici enflasyonuna etkisi 1,03 puan oldu. Patates hariç taze sebzeler %24,98 gibi yüksek bir artış gösterirken, taze meyvelerde aylık enflasyon %12,8 olarak kaydedildi. Ayrıca, sıvı yağ, kahve, un, taze balık, çay ve bitki çaylarında da Ekim ayında önemli artışlar gözlemlendi. Ekmek fiyatları ise aylık %3,05 yükseldi. Kasım ayında bu gruptaki olumsuz etkilerin devam etmesi bekleniyor.
Giyim ve ayakkabı grubunda ise yeni sezon zammıyla birlikte aylık fiyatlar %14,31 artarak tarihsel olarak en yüksek seviyeye ulaştı. Bu artışın manşet enflasyona etkisi 0,85 puan oldu. Zam şampiyonları arasında bu gruptan ürünler ön planda.
Konut grubunda aylık artış %2,93 olarak gerçekleşirken, bu durum manşet enflasyona 0,48 puan etkide bulundu. Ev eşyası, sağlık, iletişim, lokanta ve oteller grubu da manşet enflasyonu artırdı. Ulaştırma grubunda ise otomobil ve karayolu ile havayolu taşımacılığında fiyatlar düşerken, akaryakıt fiyatlarındaki yükseliş dikkat çekti. Ulaştırma grubu, manşet enflasyonu 0,1 puan aşağı çekti. Enflasyonda beklentilerin üzerinde gelen veriler, yılsonu hedeflerinin gerçekleşmeyeceğini gösterirken, ekonomistlerin tahminleri ise beklenen seviyelerde gerçekleşiyor gibi görünüyor.