TMO Genel Müdürü Ahmet Güldal, TBMM KİT Komisyonu’nda yaptığı açıklamada geçen yıl tüm Türkiye’deki un sanayicilerine piyasa fiyatlarının yüzde 30-40 daha altında fiyatlarla ekmeklik buğday satışı yaptıklarını anımsattı. “Ekmek fiyatlarındaki artışları frenlemeye çalıştık” diyen Güldal, bu uygulamanın enflasyonun etkisinin ekmek fiyatlarına yansımasını azaltmak için gelecek yıl mayıs ayına kadar devam edeceğini söyledi.
CHP Manisa Milletvekili Bekir Başevirgen, Cumhuriyet’e yaptığı değerlendirmede, İstanbul’da geçen yıl 230 gramlık ekmek 2 liraya satılırken yapılan tüm müdahalelere rağmen, bugün ekmeğin gramajının 210’a düşürüldüğünü, fiyatının da 5 liraya çıktığını söyledi. Yıl başında yaz aylarında ekmeğin fiyatının 5 liraya çıkacağını açıkladıklarını, bu öngörülerinin de gerçekleştiğini dile getiren Başevirgen, şöyle devam etti:
“Ekmeğe gelen bu zammın salt buğday fiyatlarındaki artıştan kaynaklandığını söylemek doğru değil. Çünkü ekmek üretiminde tek ve hatta en büyük gider kalemi buğday değil. Bir birim ekmek maliyetinin yaklaşık yüzde 65’ini işçilik, maya, tuz, su, enerji, finans, vergi, fire, iade, taşıma ve dağıtım giderleri ile kâr payı gibi girdiler oluşturuyor. Geriye kalan yüzde 35’lik kısım un maliyeti. Un maliyetinin yüzde 80’i ise ekmeklik buğdaydan kaynaklanıyor. Yani buğdayın ekmek maliyetine doğrudan etkisi yüzde 30 civarında. Siz buğday fiyatını istediğiniz kadar sınırlasanız da diğer girdi maliyetlerindeki artışları durduramazsanız bu işin önünü alamazsınız.”
“Sonbaharda ekmeğin fiyatı 7 liranın üstüne çıkar”
Başevirgen, iktidar yurttaşların ucuz ekmek tüketmelerini istiyorsa, buğdayda yaptığı baskı ve sübvansiyonu; asıl doğalgaz, elektrik ve akaryakıt fiyatlarına uygulaması gerektiğini söyledi. Başevirgen, “Sonuç olarak; bu şartlar altında sonbaharda ekmeğin fiyatı ne olur sorusuna vereceğimiz yanıt 7 liranın üstüdür. Bu hesabı kabaca şöyle yapıyoruz: Buğdaydaki fiyat artışı unun fiyatına yüzde 50 civarında yansıyacak. Çalışanlara verilmesi elzem olan maaş zammı ile doğalgaz, elektrik ve akaryakıttaki fiyat artışları da hesaba katılınca maalesef bu tablo ortaya çıkacak” diye ifade etti.