Emekli olmak için yaşı bekleyen ve prim günü sayan vatandaşlar, 2024 ile 2025 yılları arasında oluşan yüzde 30'luk maaş farkı nedeniyle aceleyle emeklilik başvurusu yapma çabası içinde. Eğer güncelleme katsayısında bir iyileştirme yapılmazsa, birçok kişi olumsuz etkilenebilir.
1 Ocak 2025 tarihinden itibaren emeklilik başvurusu yapacak olanlar, önceki yıllara göre daha düşük emekli maaşı almayı bekliyor. Yeni düzenlemeye göre, 2024 yılı Ocak ve Temmuz aylarında yapılan maaş artışları emekli aylığı hesaplamalarında dikkate alınmayacak. Bunun yerine, 2025 başvuruları için 2024 yılı güncelleme katsayısının kullanılacak olması, emekli maaşlarının ortalama yüzde 30 oranında daha düşük hesaplanmasına neden olacak.
"1 Ocak 2025 tarihinden sonra emekli olacakları kötü bir sürpriz mi bekliyor?" başlıklı yazısında bu duruma dikkat çekildi. Eğer 2024 yılı için yüksek bir enflasyon söz konusu olursa, bu fark bir nebze kapanabilir; ancak tamamen ortadan kalkması pek mümkün görünmüyor.
BÜTÇE YÜKÜ ARTABİLİR
Emeklilik koşullarını sağlayan ya da bu koşullara yakın olan kişilerin, 31 Aralık 2024'e kadar dilekçe vermeleri gerekiyor. Özellikle EYT (Emeklilikte Yaşa Takılanlar) kapsamında yaklaşık 5 milyon kişinin emekli olması bekleniyor ve bu durum başvurularda önemli bir artışa yol açabilir. Emeklilik sonrası çalışanların önemli bir kısmı sosyal güvenlik destek primine tabi olarak işlerine devam etmekte. Eğer maaşlardaki yüzde 30'luk düşüşü önleyecek bir düzenleme yapılmazsa, başvurularda yeni bir artış yaşanabilir; bu da emekli maaşlarının bütçeye yükünü artırabilir.
EMEKLİLER YÜZDE 30 DÜŞÜK MAAŞ ALACAK
2025’te emekli olacak bir kişinin, 2024 yılında emekli olana göre yüzde 30 daha düşük maaş alması, toplumsal adalet duygusunu zedeleyecek ve devlet kurumlarına olan güveni sarsacaktır. 2024 güncelleme katsayısında bir iyileştirme yapılmadığı takdirde, 2025 ve sonrasında emekli olacakların maaşları ciddi oranda düşecek ve bu durum maddi sıkıntılara yol açacaktır.
Özel sektörde de benzer bir durum yaşanabilir. Herhangi bir düzenleme yapılmaması halinde, emeklilik koşullarını tamamlayan çalışanların kıdem tazminatı yükü artabilir; bu da işverenleri zorlayabilir.
YÜZDE 30 DÜŞÜŞÜ ENGELLEYEN DÜZENLEME YAPILACAK MI?
"2025 senesinde emekli olacakların aylıklarında ortalama yüzde 30 düşüşü engelleyen bir düzenleme yapılmayacak mı?" sorusunu gündeme getiren Öyken, şu ifadelere yer verdi:
Yüzde 30’luk bir düşüşü telafi edecek düzenlemelerin beklendiği ancak kamuoyuna yapılan açıklamalarda bu düzenlemelerin sisteme zarar verdiği ve bütünlüğü korumanın önemine vurgu yapıldığı ifade edildi. Beklenen düzenlemelerin, mevcut çarpık durumu düzeltmesi bekleniyor. Bu konunun Cumhurbaşkanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Sosyal Güvenlik Kurumu gibi tüm ilgili birimlerde ele alındığı açık.
Aylıklardaki yüzde 30 düşüşten kaçınmak için ne kadar sigortalının erken emekli olacağı, ne kadar erken aylık ödenecek ve bu durumun bütçeye getireceği ek yük gibi unsurların verilere karar verirken dikkate alınması gerekiyor. Ayrıca işveren temsilcileriyle birlikte, firmaların kıdem tazminatı yükü ve iş gücü eksikliği konularının da değerlendirilmesi büyük önem taşıyor.