EMEKLILIK ŞARTLARINDA YENI DÖNEM İÇIN HAZIRLIKLAR BAŞLADI: REFORMUN DETAYLARI MERAK EDILIYOR
Emeklilik sisteminde köklü değişikliklere yönelik hazırlıklar hız kazandı. 'Emeklilik reformu' olarak adlandırılan yeni düzenlemenin, önümüzdeki yasama döneminde ele alınacağı belirtiliyor. Sosyal güvenlik sisteminde yapılması beklenen değişikliklerin nasıl olacağı ve neleri içereceği ise geniş bir merak konusu.
2075'TE ÜÇ KIŞIDEN BIRI YAŞLI OLACAK
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) geçtiğimiz günlerde yayımladığı 2023-2100 nüfus projeksiyonlarına göre, 2075 yılında her üç kişiden biri yaşlı olacak. 2023'te çalışma çağındaki nüfus oranı %68,3 iken, bu oranın 2050'de %61,9, 2075'te %55,9 ve 2100'de %54,6 seviyesine gerilemesi öngörülüyor.
Gelecekte daha az çalışan, daha çok emekli olacak. Şu anda sosyal güvenlik sistemindeki aktif/pasif oranı 1,65. Yani, bir çalışan, 1,65 emekliyi finanse ediyor. Ancak, TÜİK projeksiyonlarına göre, gelecekte emeklilerin finansmanını sağlayacak yeterli çalışan kalmayacak. Bu durum, sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliğini tehdit edebilir ve emekli maaşlarının ödenmesini riskli hale getirebilir.
YENI SISTEMDE NE ÖNERILIYOR?
Sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliğini sağlamak için, nüfusun yaş ortalaması, istihdam oranı ve çalışma çağındaki nüfus gibi kriterlere dayalı olarak emekli aylığı hesaplamalarının otomatik güncellenmesi öneriliyor. Bu yenilikle, yaşam sürelerine ve emekli sayısı ile çalışan sayısındaki orana uyumlu emeklilik kriterleri ve emeklilik yaşı otomatik olarak ayarlanacak.
Aylık Bağlama Oranı (ABO) da yeniden düzenlenecek. Günümüzde ABO, prim gün sayısına ve sigortalı giriş tarihine göre %28 ila %76 arasında değişirken, 2008 sonrası sigortalı olanlarda bu oran %40'lara kadar düşüyor.
Yeni reformda bir diğer önemli bileşen ise tamamlayıcı emeklilik sistemi olacak. Çalışanlar, işverenleri tarafından tamamlayıcı emeklilik sistemine dahil edilecek; hem işveren, hem çalışan hem de devlet katkı sağlayacak. Bu sistem, sosyal güvenlik sisteminin tamamlayıcısı olarak tasarlanacak. Çalışanlar belirli kriterler sağlanmadan sistemden çıkamayacak ve emeklilik dönemlerinde birikim sağlanacak. Emeklilik yaşına geldiklerinde, çalışanlar hem sosyal güvenlikten emekli aylığı alacak hem de tamamlayıcı emeklilik sisteminden aylık veya toplu ödeme alabilecek.
Yeni düzenlemeler, emeklilik sisteminde önemli değişiklikler getirerek, gelecekteki sosyal güvenlik ihtiyacını karşılamayı hedefliyor.