2018 Haziran ayı itibarıyla tarımsal ürünlerdeki en belirgin fiyat değişimleri sofraların vezgeçilmezi olan patates ve soğan ikilisinde yaşandı.
Habertürk gazetesinin haberine göre, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Hal Müdürlüğü’nün açıkladığı rakamlara göre, patatesin kilogram fiyatı 19 Haziran itibarıyla 2.5 lira ile 3.5 lira arasında değişiyor. Mayıs ayında ise aynı patatesin fiyatı halde 1 lira ile 1.8 lira arasındaydı. Buna göre, bir ay içinde patatesteki fiyat değişimi yüzde 94’ü buluyor. Rakamlar, mayıs ayında bir kilo patates için talep edilen bedelin, haziran ayında 500 gram patates alabildiğini gösteriyor. 2017 Haziran ayı fiyatları ile karşılaştırıldığında ise, patates en düşük 1.3 liradan, en yüksek ise 2 liradan alıcı buluyordu. Buna göre patatesteki bir yıllık fiyat değişimi yüzde 75’i bulmuş durumda. Tablo böyle olunca, patatesin market raflarındaki fiyatı da cep yakar hale geldi. Raflarda çeşidine göre kilosu 4.5 liradan 6 TL’ye kadar patates bulmak mümkün.
DEPOLARDA PATATES KALDI
Türkiye’de 2017 yılında 4.8 milyon ton patates üretildi. Bu miktarın yaklaşık yüzde 5’i ise ihraç ediliyor. Fakat, Gürcistan’ın ‘patates hastalığı’ sebebiyle mart ayından itibaren geçici olarak Türkiye’den patates ithalatını askıya alması, depolarda ürün birikmesine ve bu ürünlerin bir kısmının da ekonomik değerinin zamanla yok olmasına yol açtı. Türkiye’nin patates ambarlarından Nevşehir ve Niğde’deki depolarda bulunan 350-400 bin ton patatesin mart ayından sonraki süreçteki akıbetinin gelişmeler neticesinde tatsız sonuçlanması da, geçen yıl kaydedilen yüksek üretim rakamının tüketiciye fiyat avantajı olarak yansımasının önüne geçti. Patatesteki olumsuz tablo sedece ihracatla sınırlı değil. Petrol fiyatları ve döviz kurlarındaki yükselişe paralel olarak çiftçinin artan giderlerinin de haziran ayında tüketiciye yansıdığı belirtiliyor.
'FİYATLAR STOKTAN YÜKSELDİ'
Yükselen patates ve soğan fiyatlarını değerlendiren MÜSİAD Gıda, Tarım ve Hayvancılık Sektör Kurulu Başkanı Yaşar Sekizkardeş, “Yeterli miktarda ürün yetiştirilmesine rağmen, bazı tüccarların bayram öncesi daha yüksek fiyata ürün satmak amacı ile stok yaptıkları bilgisine ulaşmış bulunuyoruz” ifadesini kullandı. Üretimin yeterli miktarda olduğunu kaydeden Sekizkardeş, “Herhangi bir ürünün üretiminin az olup talebin fazla olması durumunda fiyat yükselişi, anlayışla karşılanabilir. Fakat ürün yeterli miktardayken fırsatçılık yapılarak fahiş fiyat üzerinden satış yapma isteği kesinlikle kabul edilebilir bir durum değildir” diye konuştu. Yaşar Sekizkardeş, antepfıstığı üzerinde uygulanan spekülatif fiyat hareketlerine de müdahale ederek fiyatların düşürüldüğünü hatırlatarak patates ve soğanda da aynı adımların atılmasını beklediklerini vurguladı.
SOĞANIN KİLOSU 6.5TL
Patatesteki tablo, soğanda da benzer durumda. Mayıs ayında kilosu İstanbul halinde 1 ile 1.6 lira arasında değişen fiyatlardan satılan soğanın, haziran ayı itibarıyla ise fiyatı 3 ile 5 lira aralığına yükseldi. Bundan bir yıl önce soğanın kilogramının halde 60 kuruş ile 1 lira arasında alıcı bulduğu göz önüne alındığında, bir yıllık farkın yüzde 400 olduğu görülüyor. 1 aylık fiyat artışı da yüzde 212 seviyesinde. Fiyatlardaki artış, 1 kilogram soğanın market raflarında 6.5 liradan tüketiciyle buluşmasına neden olmuş durumda.