2018 yılından beri süregelen emlak durgunluğu, Türkiye’de konut satış rakamlarını ciddi oranlarda etkilemişti. Bankaların faiz oranlarını yüksek tutması ve dalgalı kurun etkisiyle yavaşlayan piyasa, 2019’un son çeyreğine girdiğimiz günlerde ters etki göstermeye başladı. Bankaların faiz oranlarını düşürmesi, vatandaşı tekrar konut almaya yöneltti. Türkiye’nin birçok farklı noktasında konut satışlarında hareketlilik, piyasaya yansımaya başladı.
Flatfy Türkiye tarafından yapılan araştırmalara göre bu etki en çok, büyükşehirlerde kendini gösterdi. Türkiye’de emlak arama motoru olarak hizmet veren oluşum, satılık ev arayanlar için oldukça özel bir araştırma sistemi sunuyor.
Ankara, İstanbul ve İzmir gibi büyükşehirlerde yaşanan hareketlilik emlak fiyatlarını da ciddi anlamda etkiledi. Piyasada oluşan durgunluk nedeni ile dolar artışı ve bununla beraber gelen maliyet artışını konut fiyatlarına eklemekte çekinen emlak ve inşaat firmaları, faizlerin düşüşü ile bu maliyetleri fiyatlarına yansıtmaya başladı. Bu artışla beraber konut fiyatlarında %10 ile %30 arasında bir artış, gözlemlendi.
Büyükşehirlerde konut fiyatları ne durumda?
Faiz artışı ile beraber konut fiyatları artmasına rağmen vatandaşlar, tercihlerini konut satın almak için kullandı. İlk evlerini alan ya da yatırım amaçlı konut satın alan vatandaşlar, şehirlere göre değişen fiyatlarla karşılaştı. Yapılan araştırmalara göre vatandaşlar ilk evleri için büyükşehirleri tercih ederken, yatırım amaçlı satın aldıkları evler için Türkiye’nin doğusuna ve kuzeyine yöneldi. Büyükşehirlerde konut fiyatları ise bir hayli değişiklik gösteriyor.
İstanbul satılık daire fiyatları son yıllarda yapılan proje sayısının artması ile semtler arasında ciddi farklılıklar gösterebiliyor. Şehrin genel konut ortalama fiyatı 540 Bin TL civarında olurken bu fiyat merkeze doğru minimum 600 Bin TL civarında şehrin daha uzak semtlerinde ise minimum 280 Bin TL civarında kendine değer buluyor. İstanbul’da son yıllarda gayrimenkul yatırımcılarına eskisine oranla çok daha sık 1+1 ve 2+1 konutlar tercih ediyor. Bu konutların kiralama konusunda daha çok tercih edilmeye başlanması, bu tercihin sebebi olarak gözüküyor. Yeni yapılan birçok proje de ise mutlaka 1+1 ve 2+1 evlere yer veriliyor. Eskiden sadece belirli bölgelerde olan küçük konutlar, yeni emlak satış düzeni ile şehrin birçok bölgesine dağılıyor.
İzmir satılık daire fiyatları Türkiye’de son yıllarda en hızlı artış gösteren il olarak gözüküyor. Son on yılda ciddi bir ivme ile artan daire fiyatları, emlak durgunluğu döneminde yine artmaya devam etti. Bölgenin genel konut fiyat ortalaması 300 Bin TL civarında olurken, bu fiyatlar merkeze doğru minimum olarak 450 Bin TL gibi fiyatlardan başladı. İzmir’de merkezden daha uzak yerlerde ise ortalama ev fiyatları 150 Bin TL ile 200 Bin TL arasında değişiklik gösterdi. Son yıllarda şehirde artan üniversiteler ile beraber 1+0 1+1 2+1 daireler çok daha fazla ilgi görmeye başladı. Bu nedenle şehirde son yıllarda küçük evlerin fiyatları 3+1 ve 4+1 evlere göre çok daha fazla arttı. 2010 yılında 80 Bin TL civarında 1+1 bir evin bulunabildiği İzmir’de şu an bu fiyatlar minimum 180 Bin TL gibi rakamlara yükseldi.
Türkiye’de konut konusunda en ucuz şehirler arasında yer alan Başkent Ankara’da konut fiyatlarında, cazip fiyatlar devam ediyor. Konut fiyatlarında yaşanan artışın en az olduğu şehirlerden biri olan Ankara’da, oldukça uygun fiyatlara ev sahibi olmak mümkün. Hatta son yıllarda yenilenen Yükseltepe, Esertepe, Yenidoğan, Şentepe gibi mahallelerde yapılan dev projeler ile fiyatlar, cazip halini koruyacak gibi görünüyor. Ankara’da son faiz düşüşünden sonra 3+1 evler ortalama 250 Bin TL civarında olurken, bu fiyat şehrin bölgelerine göre 120 Bin TL gibi rakamlara kadar düştü. Bununla beraber Türkiye’de son yıllarda artan küçük ev satışlarının en yoğun olduğu şehirlerden biri Başkent oldu. Türkiye’nin en büyük üniversitelerine ev sahipliği yapan şehirde 1+1 ve 2+1 konut satışları çok yüksek oranları buldu. Ankara’da bu büyüklükte evlerin fiyatı ise 100 Bin TL’den başlıyor. Bu fiyat semt ve proje seçeneklerine göre 800 Bin TL gibi rakamlara kadar çıkabiliyor.
Konut faiz oranları düşmeye devam edecek mi?
Konut fiyatlarında yaşanan faiz oranları sonucu, ev almak için müsait olmayan vatandaşlar bu düşük faizlerin daha ne kadar devam edeceğini merak ediyor. Şu an bankalardan bu kampanyalarını sonlandırmak için net bir tarih verilmiş değil. Bu nedenle bu düşük oranların son bulacağı vakit ile ilgili kesin bilgi vermek oldukça zor. Emlak uzmanları vatandaşa, durumlarının uygun olması durumunda aceleci olmasını tavsiye ediyor. Piyasa şartları göz önüne alındığında ise düşük faizlerin daha önemli bir süre devam edeceğini söylemek mümkün gibi gözüküyor.
Bankalar geçtiğimiz günlerde aldığı karar sonucu, yüksek faiz ile ev satın alan vatandaşlar için yapılandırma imkânı sunmuşlardı. Bu seçenek vatandaşın yüzünü güldürürken, önemli bir borç yükünü vatandaşın omzundan aldı.
Ev fiyatları artmaya devam eder mi?
Faiz düşüşü ile birlikte artan ev fiyatları, emlak uzmanlarının değerlendirmesine göre devam etmeyecek gibi gözüküyor. Türkiye’de yaşanan emlak durgunluğu döneminde sıkışan piyasa için küçük bir soluklanma olarak gözüken artışlar, 2019’un son çeyreği ile beraber son buldu gibi gözüküyor. Uzman yorumlarına göre yaşanan gerçek dışı artışlar ise bu saatten sonra tekrar normal hallerine dönecek. Piyasanın tekrar gerekli ivmeyi yakalamış olması, fiyatların normal yerlerinde seyredeceğini gösteriyor.
Türkiye’de en önemli piyasalardan biri olan konut piyasasının, yaşanan dalgalanmalar sonrasında toparlanması bekleniyor. Bu beklentinin gerçekleşmesi ise oldukça önemli. Birçok konut projesinin yapımına devam ediliyor olması ve bu projeler için harcanan bütçeler düşünüldüğü takdirde, emlak piyasasında yaşanan durgunluk Türkiye için oldukça can sıkıcı olabilir. Bu nedenle ev satış fiyatlarının sürdürülebilir fiyatlarda olması da oldukça önemli.