Malatya İnönü Üniversitesi İlahiyat Fakültesi İslam Hukuku Profesörü Ali Duman, Ankara'nın Altındağ ilçesine bağlı Doğantepe mahallesindeki evini kiraya vermek için sözleşme hazırladı. Ali Duman, sözleşmede, aylık kira bedelini 7 gram altın, senelik kira bedelini 84 gram altın ve depozito ücretini ise 500 dolar olarak belirledi.
Prof. Dr. Ali Duman
"EN MAKUL SİSTEMİ GRAM ALTINDA BULDUM"
Prof. Dr. Ali Duman, kötü niyetli kiracılarla muhatap olmamak için böyle bir yöntem geliştirdiğini belirterek şu şekilde konuştu:
"Evinizi kiraya verdiğinizde yılbaşında belirlediğiniz kira miktarı başlangıçta kiracı için yüksek olsa bile, örneğin maaşının 5'te 1'ine karşılık etse bile yıl sonunda yarı yarıya düşüyor, 10'da 1'ine karşılık ediyor. Ben seneler önce evimi 1500 liraya bir memura kiraya verdiğimde onun maaşı 7 bin 500 lira civarındaydı.
Kira 1 yıl süresince 1500'de kalmaya devam ederken bu memur arkadaşımızın maaşı ocak ve temmuz aldığı zamlarla ortalama 12 bin liraya geldi. Böylece kira, maaşının 8'de 1'ine denk geldi. O yıl hükümet yüzde 25 kira artışı olacağını söyleyince bizim kiramız 1800 lirada kaldı. Normal şartlarda 35 bin liranın 5'te 1'i 6 bin 500-7 bin olurken kira 2 bin 500 lirada kaldı ve siz bunu artıramadınız.
Hükümet yüzde 25'lik artışlara son verdiğinde artık sizin kiranızı yüzde 300 ya da 400 artırmanız gerekiyordu ki, 2 senelik kaybınızı telafi edebilesiniz fakat bu da mümkün olmuyor. Memur olan kiracının maaşı kaç liraysa onun 5'te 1'ine karşılık edecek bir biçimde kirayı belirlemeyi uygun gördüm. Kiracım da bunu uygun görür, diye düşünüyordum.
Fakat bu durumda ben devamlı kiracımın maaşı kaç lira olduğunu takip etmek durumunda kalacağım ki, böyle bir şey etik de değil. Bunun yerine kiracının da mağdur olmayacağı benim de hakkımın yenmeyeceği bir sistem düşündüm. En makulü sistemin gram altın üstünden kiraya vermek olacağını düşündüm."
"YASALAR TAMAMEN EV SAHİPLERİNİN ALEYHİNE"
Bunun üzerine kirayı 19 bin liraya denk gelen 7 gram altında sabitlemeye karar verdiğini söyleyen Prof. Dr. Ali Duman, şu bilgileri paylaştı:
"Her ayın 15'i geldiğinde kapalı çarşıda gram altın kaç liraysa 7 gram altını onunla çarparak kira belirlenmiş olsun. Böylece benim aylık enflasyondan kaybım olmasın. Tabii bunun kiracılar açısından biraz olumsuz gözükebileceğini kabul ediyorum.
Bunu çözmenin yolu olarak; kiracının da kafası karışmasın, biz de hesap kitap işiyle uğraşmayalım, diyerek kirayı 19 bin ya da 20 bin lirada sabitlersek senelik artışı artış zamanı geldiğinde 7 gram altın üstünden yapmanın daha adil olacağına kanaat getirdim. Böylece senelik enflasyon karşısında benim aylık kiram erirse bile bir yıl sonunda hiç olmazsa bir yıl içinde kaybettiğimi telafi edecek bir miktar kira artışı olacağını da görmüş oldum.
Ayrıca hükümetin açıklamış olduğu enflasyon rakamlarının olumsuz etkilerinden de korunmanın bu şekilde mümkün olacağını düşündüm. Aksi takdirde evimi kiraya vermeyi düşünmüyorum. Çünkü kiraya ilişkin yasalar tamamen ev sahiplerinin aleyhine, kiracılar kendi evleri olsa bile kiraya ev tutarak ev sahiplerini mağdur edebiliyorlar."
"KİRA BEDELİNİ YUKARIYA ÇIKARMAK İÇİN YAPIYORLAR"
Ankara Tüm Emlakçılar Meslek Odası (ATEM) Başkanı Hakan Akçam, konuyla ilgili şunları söyledi:
"Ankara Altındağ ilçemizde bir kiralık konutun camındaki yazıyı gören bir meslektaşımız benimle irtibata geçti. Ben de buna istinaden mal sahibini aradım ve ne kadar kira istediğini sordum. Ev sahibi, '7 gram altın karşılığında bir kira bedeli istiyorum' diye bir beyanda bulunmuş oldu.
Ben normal bir yurttaş gibi kendisiyle konuştum. Esnaf ya da tecim yapan kişiyi de istemediğini söyledi. Vatandaşın zaten şu ortamda konut fiyatlarına yetişmekte zorlandığı ortada. Ev sahiplerinden böyle farklı farklı istekler geliyor, biz tanık oluyoruz ve üzülüyoruz. Ama tabii her ev sahibi bunu yapıyor, diye bir şey yok.
Hepsini aynı kefeye koyamayız. Bazı böyle art niyetli ev sahipleri maalesef işi farklı yönlere çekip, daha farklı farklı formüller bularak senelik artışı veya kira bedelini yukarıya çıkarmakla ilgili değişik yöntemler uyguluyorlar."
Hakan Akçam