Günümüzde elektrik faturalarında kısmi zamlar yapılmakta ve bu bağlamda vergiler de dahil arttırılarak
elektrik fiyatlarınayansıtılmaktadır.
Elektrik üretim süreci, çalışanların maaşları, ürün tedarikinde kullanılan aracı formlar ve diğer bileşenler, bu fiyatlandırmaların yönünü ve oranını etkiler. Bu bağlamda fiyatlandırmanın yönünü ve oranını etkileyen kurum Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK)'dır. EPDK'nın yasal mevzuata göre ve kar/zarar marjına göre belirlediği bu fiyatlandırmalar, bir sonraki fatura dönemlerinde müşterilere yansıtılmaktadır.
EPDK, düzenli aralıklarla yılda 4 kez, fiyatlandırmalar ile ilgili Kamuyu Aydınlatma Platformu (KAP)'a bu durum hakkında niyet beyanlarını bildirerek, elektrik zammı yapılıp yapılmayacağını, yapılacaksa hangi nedenlerle ve hangi oranlarda fiyatlandırmaya yansıtılacağını resmi olarak sunar. Aslında bu fiyatlandırmalar, konjenktürel iç ve dış gelişmelere bağlı olarak yapılmaktadır. Bu sayede, fiyatlandırmalara konu olan değişkenler, ülkenin enflasyon başta olmak üzere, petrol ve hane halkı tüketim harcamalarındaki değişkenlik, hizmet ve imalat sektörünün boyutu, döviz kurundaki esneklik ve daha birçok konuda önemli referanslar sunmaktadır.
Son 5 yılın (2015-2020) yılları arasında Mesken ve Ticari amaçlı kullanılan elektrik aboneliğine dair gelişmeleri, bu gelişmelerin yönünü ve abonmanlara olan etkisini aşağıdan takip edebilirsiniz. Bu sayede, dilediğiniz tedarikçi seçimi ile neleri değiştirebileceğinize göz atacağız.
2020 Yılında Şimdiye Kadar Zamlar Ne Durumda?
Dilerseniz bu yılın henüz başında olmamıza rağmen, 2020 hakkında bazı gelişmelere göz atalım. Belirtmek gerekir ki; EPDK tarafından yapılan resmi açıklamaya göre, bu yılın ilk üç ayında (Ocak, Şubat, Mart) herhangi bir zam beklenmiyor. Bu da demek oluyor ki; 2019 sonuna kadar kullanılan tarifeler aynen 2020'nin ilk üç ayı için geçerli olacak.
Ticari tüketim için birim fiyatını 0,522826 TL/kWh ve dağtım bedelini de 0,235764 TL/kWh olarak belirleyen EPDK, aynı şekilde mesken tarifelerini ise enerji birim fiyatı olarak 0,3438 TL/kWh ve dağıtım bedelini ise 0,230585 TL/kwh olarak belirlemişti. Bu fiyatlandırmalar, 2020'nin ilk 3 ayı için de aynen korunmuş olacak.
Geçen yıl ise; bu yıldan farklı olarak zamların bir hayli fazla yansıtıldığı yıl olmuştu. Öyle ki; Ocak ayında ilk ayda mesken kullanıcıları elektriğin birim fiyatı için (1 kWh)tüm vergiler de dahil 0,5375 TL öderken, Aralık ayına gelindiğinde 11 aylık süreç için yaklaşık %35'lik bir zam ile birim fiyata 0,7102 TL ödediler. Ticari kullanımlarda da hemen hemen aynı oranda zam yapılmış ve sonuç olarak 0,7148 TL olan Ocak ayı birim fiyat kullanımı, Aralık ayına gelindiğinde 0,9445 TL olarak belirlenmişti. Bu da yaklaşık olarak %32'lik bir zam oranına denk geliyor.
Son 5 Yılda (2016-2020 Arasında) Elektrik Fiyatlarındaki Değişim
Aslında 2015 ile 2018 arasında pek de bir zam yapılmamıştı elektrik faturalarına. Ancak 2018 sonunda ve 2019 başında başlayan zam furyaları, en nihayetinde 2016'nın Ocak ayında birim fiyatını (1 kWh) 0,4117 TL'den 2020'nin başında 0,7123'e kadar arttırmıştı. Bu da söz konusu dönemlerde toplamda %73'e yakın bir zam oranına denk geliyor. Daha önce 2016'nın başında 100 TL'lik fatura, 2020'nin başında 173 TL'lik bir faturaya dönüşmüş oldu. Elbette bunda özellikle maliyetler ve döviz kurundaki negatif etki, büyük rol oynamıştır. Aynı zamanda enflasyondaki yukarı yönlü trende de ayak uydurmuş oldu.
Ülkemizin de içerisinde bulunduğu elektrik dağıtımının hem kamu hem de özel sektör eli ile dağıtıldığı ülkelerde, elektrik piyasasının yönü, genelde kamu şirketleri tarafından belirleniyor. Bunun en güçlü nedeni sepet bazında (birden fazla değişken)görülen enflasyondur. Bununla birlikte işletme ve üretim girdi/çıktıları da bu değişkeni dolaylı olarak etkileyebilmektedir.