Türkiye, Avrupa’da alkollü içeceklerin en pahalıya satıldığı ülkelerden biri. 28 Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkede ortalama 100 Euro olan içki fiyatı, Türkiye’de 163 Euro. Satın alma gücü paritesine göre hesaplandığında ise Türkiye alkolde 37 Avrupa ülkesi içinde Arnavutluk’tan sonra en pahalı ikinci ülke.
Türkiye’de 23 Haziran’da tekrarlanan İstanbul büyükşehir belediye başkanlığı seçimlerinin ardından şeker, çay, elektrik ve motorine yapılan zamların ardından sigara ve alkollü içki fyatları da yükseldi. Yapılan son değişiklikler ile sigaranın özel tüketim vergisi (ÖTV) 50 kuruş, 50 cl'lik biranın ÖTV'si 42 kuruş, 70'lik rakının ÖTV’si 7.27 lira ve 70'lik şarabın ÖTV’si 58 kuruş arttı.
Peki, Avrupa’daki alkollü içki fiyatlarıyla karşılaştırıldığında Türkiye’nin durumu nedir? Bunu birçok şekilde hesaplamak mümkün. Ülkelerde asgari ücretler ve milli gelirler üzerinden bir karşılaştırma yapmak akla gelen ilk seçeneklerden birisi. Örneğin Türkiye’de asgari ücretle alınabilen viski miktarı ile Avrupa ülkelerindekini karşılaştırmak düşünülebilir. Ancak en gerçekçi kıyas olarak satın alma gücü görülüyor. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) da katkı verdiği Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat) bu konuda oldukça kapsamlı veriler ortaya koyuyor.
AB’de 100 Euro olan içki Türkiye’de 163 Euro
İlk olarak alkollü içeçeklerin fiyat düzeyi endeksine bakmak gerekiyor. 2018 verilerine göre Türkiye’de alkollü içecekler fiyat düzey endeksi 163. Bu, 28 AB ülkesi genelinde 100 Euro karşılığı satın alınan aynı alkollü içeçeceklerin, Türkiye'de 163 Euro karşılığı Türk lirası ile satın alınabileceği anlamına geliyor.
Türkiye bu alanda 37 Avrupa ülkesi içinde beşinci sırada bulunuyor. En pahalı içki 268 endeks puanı ile İzlanda’da. En ucuz ise 72 puan ile Kuzey Makedonya ve Bosna-Hersek’te.
TÜİK’e göre fiyat düzeyi endeksi; ülkelerin ulusal para birimlerinin karşılaştırmalı olarak döviz kuruna göre alım gücünün göstergesi olarak tanımlanıyor. Bir ülkenin fiyat düzeyi endeksi, 100’den büyük ise bu ülke karşılaştırıldığı ülke grubu ortalamasına göre “pahalı”, 100’den küçük ise bu ülke karşılaştırıldığı ülke grubu ortalamasına göre “ucuz” olarak ifade ediliyor.