Türkiye’nin OECD ülkeleri sıralamasında en yoksul ülkelerden biri olmasına rağmen, vatandaş tarafından ödenen dolaylı vergilerin yüksekliğinin ciddi adaletsizlikler yarattığını ifade eden Erdem, teklifinde “Nüfusunun yarısının yoksulluk sınırı altında yaşadığı bir halkın dolaylı vergilere, KDV’ye, ÖTV’ye, ETV’ye veya ÖİV’ye maruz kalması; ayrıca konut, trafik, kasko, benzin, elektrik, su, telefon gibi vergiler ödemesi; bir de bunun üzerine vergileriyle inşa edilen hastanelerde sağlık sigortalı olmasına muayene ücreti ödemesi gibi sorunlar, adaletsizlikten de öte, bir demokrasi sorunudur ve bu sorunun kısa sürede adım adım çözülmesi gerekmektedir.'' dedi.
ERDEM: AVRUPA’NIN HİÇBİR GELİŞMİŞ ÜLKESİNDE TÜRKİYE’DEKİ GİBİ BİR VERGİ ADALETSİZLİĞİ YOK!
CHP’li Erdem, kanun teklifinin gerekçesinde şu ifadelere yer verdi:
“Demokrasinin özünde devletin vergi ve harcama hakkının sorgulanması yatmaktadır. Öyle ki, demokrasi mücadelesi, tarihsel olarak, kralın (yönetimin) keyfi olarak vergi koyma hakkının kısıtlanmasıyla yeni bir ivme kazanmıştır. Diğer taraftan, vergiler sadece yönetim şekliyle değil, yönetimin kimliğiyle de ilişkilidir. Hangi kesimlerden çok ve hangi kesimlerden az vergi alındığı, o yönetimin kimliğini (sosyal demokrat, liberal, sosyalist vs.) de belirlemektedir. Türkiye’de ise ne yazık ki çok büyük bir vergi adaletsizliği göze çarpmaktadır. Doğrudan vergiler çok kazanandan çok alındığı için vergi adaletini sağlarken dolaylı vergiler az kazanandan da, çok kazanandan da eşit miktarda alındığı için adaletsizliğe neden olmaktadır. Ülkemizde gelire bağlı olarak toplanan “doğrudan'' vergilerle, gelire bağlı olarak değişmeyen (zengin/yoksul ayrımı gözetmeyen, herkesten eşit miktarda alınan) “dolaylı'' vergiler arasında uçurum denebilecek bir negatif fark söz konusudur. Türkiye, OECD verilerine göre dünyanın en yoksul ülkelerinden biriyken, dolaylı vergilerin %70 civarında olması büyük bir adaletsizliğin göstergesi olmaktadır. Üstelik ülkemizde son 15 yılda vergi yükü iki kattan fazla oranda artmıştır.''
Avrupa ülkelerindeki doğrudan ve dolaylı vergi arasındaki oranın, Türkiye’deki oranın nerdeyse tam tersi olduğunu ifade eden Erdem, teklifinde “Almanya’da toplam vergiler içindeki dolaylı vergilerin payı yüzde 28, iken, adaletsizliğin en fazla olduğu İngiltere’de ise dolaylı %46, doğrudan vergi %54 oranındadır. Dolaylı vergilerin toplam vergi içindeki oranı Bulgaristan'da yüzde 20, Hollanda'da yüzde 32, İspanya'da yüzde 38, Çek Cumhuriyeti'nde ise yüzde 21 seviyesindedir. Türkiye’de bu oranın %70’lerde seyretmesi, hükûmetin hangi kesimlerin lehine siyaset yaptığını da açıkça gözler önüne sermektedir. Elektrik, doğalgaz ve su gibi zorunlu ihtiyaçlardan alınan vergilerin oranlarında yapılacak düşüş ve indirimler, bu adaletsizliğin en azından konutlarda bir nebze giderilmesine katkı sağlayacaktır.'' diye belirtti.
CHP’li Erdem’in Katma Değer Vergisi Kanununda değişiklik içeren kanun değişikliği metni şu şekilde:
3065 SAYILI KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN TEKLİFİ
MADDE 1- 25/10/1984 tarihli ve 3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanununda 28. Maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Oran:
MADDE 28 -
Katma değer vergisi oranı, konutlarda su, elektrik ve doğalgaz tüketimi için %1, bunun dışında vergiye tabi her bir işlem için % 10'dur. Bakanlar Kurulu bu oranı, konutlarda su, elektrik ve doğalgaz kullanımı hariç, dört katına kadar artırmaya, % 1 'e kadar indirmeye, bu oranlar dâhilinde muhtelif mal ve hizmetler ile bazı malların perakende safhası ve inşaatın yapıldığı arsanın veya konutun vergi değeri ve bulunduğu yeri esas alarak konut teslimleri için farklı vergi oranları tespit etmeye yetkilidir.''
MADDE 2- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3- Bu kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.