Gazeteci Çiğdem Toker, Hazine’nin 15 Euro+KDV geçiş ücreti üzerinden günlük 45 bin araç garanti ettiği 1912 Çanakkale Köprüsü ve Otoyolu’nun Cumhurbaşkanı ve Adalet ve Kalkınma Partisi Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın doğum günü olan 26 Şubat’ta açılmamasıyla Hazine’ye 15.3 milyon Euro kazandırdığını yazdı.
Toker, “Ertelemedeki 21 günlük sürenin karşılığı, YİD sözleşmesindeki günlük garantiler dikkate alındığında 15 milyon 309 bin Euro'ya ulaşıyor. Yani Daelim-S.K-Limak-Yapı Merkezi ortaklığı, üç haftalık bu gecikmeyle 15.3 milyon Euro'luk bir gelirden oldu. Ama Konsorsiyum'un kaybı, Hazine'nin kazancı oldu” dedi.
Yap-İşlet-Devret (YİD) modeliyle ihalesi yapılan, taahhüt edilen süreden 1.5 yıl önce tamamlanan; ve daha önce Erdoğan’ın doğum gününde açılışı planlanan köprü, 18 Mart Çanakkale Deniz Zaferi ve Şehitleri Anma Günü’nün 108. yıldönümünde hizmete girecek.
Sözcü yazarı Toker, planlanandan erken bitirilen projeyle ilgili bugünkü yazısında şu bilgileri aktardı:
“İhaleyi kazanan firma, inşaatı taahhüt ettiği süreden erken bitirirse, erken bitirdiği süre, döviz üzerinden gelir elde edeceği işletme süresine ekleniyor. Bu da firma için avantaj. Günlük garanti 729 bin Euro ‘1915 Çanakkale Köprüsü’nün, YİD modeli nedeniyle bütçeye uzun vadeli yüküne dair, başından bu yana (5 yıldır) pek çok yazı yazdım. Ancak yaklaşan açılış ve törenin öne çekilmesinin yol açacağı sonuçlar nedeniyle bilgileri hatırlatmakta yarar var.
-Çanakkale Köprüsü için devletin taahhüt ettiği araç başına 15 Euro geçiş ücreti, yüzde 8 KDV eklenince 16.2 Euro'ya çıkıyor. Bu da bugünkü kurlarla araç başına 261 TL demek. (Bu hesapta sadece köprü geçişi var. Otoyol geçiş ücreti eklenmedi.)
-Verilen günlük garanti tutarı, 45 bin araç sayısı üzerinden 729 bin Euro.
21 günün bedeli YİD projeleri genellikle ulaştırma alanında tercih ediliyor. İhalede süreler yarıştığı için, şirket inşaat döneminde hızlı çalışıp erken açılış yaptığında, süre asıl parayı kazanacağı işletme süresine ekleniyor. Çanakkale Köprüsü'nün 26 Şubat'ta açılması ile 18 Mart'ta açılması arasındaki fark; tam da bu nedenle Erdoğan'ın doğum günü ile 18 Mart 1915 Deniz Zaferi'nin yıldönümüne rastlaması arasındaki sembolik anlamın ötesine geçiyor. Ertelemedeki 21 günlük sürenin karşılığı, YİD sözleşmesindeki günlük garantiler dikkate alındığında 15 milyon 309 bin Euro'ya ulaşıyor. Yani Daelim-S.K-Limak-Yapı Merkezi ortaklığı, üç haftalık bu gecikmeyle 15.3 milyon Euro'luk bir gelirden oldu. Ama Konsorsiyum'un kaybı, Hazine'nin kazancı oldu. Nasıl bir kazanç derseniz, vatandaşlara vergiler ya da kamu hizmetlerinden kısıntı olarak yansıyacak olan bir tutardan bahsediyoruz. Bugünkü kurlarla yaklaşık 246.5 milyon TL'den yani. Ertelenen açılış, Hazine’ye 15.3 milyon Euro kazandırdı.”