Hepimiz biliyoruz ki 2023 Formula 1 sezonu, Max Verstappen'in hakimiyeti sayesinde şampiyonluk 'mücadelesi' söz konusu olduğunda klasikler arasına girmedi. Peki ya yarışlar? Bu dominasyon karşısında, yarışlardaki aksiyon nasıldı?
Autosport, Roger Smith ile birlikte çalışarak sprint harici tüm yarışları değerlendirdi. Her biri, ne kadar olaylı olduğu, devasa mücadeleler, şok faktörü, istisnai bir performans ve koşullar/diğer koşullar da dahil olmak üzere bir dizi faktör üzerinden puanlandı. Smith'in nihai derecelendirmeleri, bu listedeki en önemli üç 'önemli anın' ortalamasından oluşturuldu. Bunun ortalaması ve Autosport'un kendi puanı daha sonra 100 üzerinden nihai not olarak alındı. Bir ortalama .5 puan olduğunda, bu puan en yakın tam sayıya yuvarlandı.
Yarışları iyileştirmek için tasarlanan zemin etkisi kurallarının ilk yılı olan 2022 yarışlarının ortalama puanı %67 idi. Bu, 2021'deki %66'ya (aslında yapılmayan Belçika GP çıkarılırsa %69) çok yakındı. Peki ya 2023?
1 İtalya GP 83 puan
2 Singapur GP 82 puan
3 Britanya GP 78 puan
4 Las Vegas GP 76 puan
5 Hollanda GP 75 puan
6 Brezilya GP 74 puan
7 Katar GP 71 puan
8 Meksika GP 69 puan
9 Belçika GP 63 puan
10 Japonya GP 62 puan
İnanılmaz bir şekilde, 2023'ün ortalama puanı %65 çıktı. Red Bull'un 2023'te biri hariç tüm yarışları kazandığı ve 2022'de bir süre şampiyonluk mücadelesi verildiği düşünüldüğünde bu hiç de fena bir ortalama sayılmaz.
Dominasyona rağmen bu benzer skorun temel nedenlerinden biri, bir kural setinin ikinci yılında bekleneceği gibi, 2023'te takımlar arasındaki farkların kapanmasıydı. Süper zamanlara baktığımızda bu eğilimi görebiliyoruz.
Süper zamanlar, her aracın her yarış hafta sonunda attığı en hızlı tek tura dayanır, genel olarak en hızlı tek turun yüzdesi (%100.000) olarak ifade edilir ve sezon boyunca ortalaması alınır. Bu, sıralama turlarına yönelik bir önyargı yaratıyor ve bu nedenle Red Bull'un 2023'teki yarış hızı avantajını küçültüyor, ancak yine de genel eğilimler için yararlı bir yöntem.
Birinci ve ikinci en hızlı takımlar arasındaki fark 2022'deki %0,022'den 2023'te %0,235'e çıkarken, geri kalanlar arasındaki fark kapandı. Beşinci en hızlı Aston Martin, Red Bull'un %0,795 gerisindeydi. Bu oran Alpine'in 2022'de beşinci en hızlı olduğu zamanki %1,22'lik farktan daha iyiydi.
Williams 2022'de %2,396 ile en yavaş araçtı, ancak 2023 istatistiklerini destekleyen Alfa Romeo %1,584 geride kaldı. Bunların sonucunda pistte iyi bir yarış ve Red Bull'un arkasındaki sıralamanın yarıştan yarışa değiştiğini görmemiz şaşırtıcı değildi.
Bu, 2023'ün en kötü yarışlarının neden 2022'dekilerden biraz daha yüksek puan aldığını açıklamaya yardımcı olabilir. 2023 İspanya (%52) ve Azerbaycan (%53) GP'leri 2022 Azerbaycan (%42)
ve Japonya (%46) GP'lerinin önündeydi. Red Bull'un arkasındaki farkın kapanması, 2023'te genellikle eğlendirecek bir şeyler olduğu anlamına geliyordu.
Bununla birlikte, en yüksek puanlı yarışlar neredeyse her zaman gerçek bir liderlik mücadelesinin olduğu yarışlardır. Değerlendirdiğimiz dört yıl arasında 2021'in %68 ile en yüksek ortalamayı getirmesi ve bunun son zamanlardaki en yakın şampiyonluk mücadelesi olması kesinlikle tesadüf değildi. İşte bu noktada geçen sezon düşüş yaşandı.
2023'te en yüksek puan alan yarışlar Ferrari'nin en iyi performanslarından ikisi olan İtalya (%83) ve Singapur (%82) ile McLaren'den Lando Norris'in ilk aşamalarda liderlik ettiği ve ev sahibi taraftarlara neşelenecek bir şeyler verdiği Britanya GP'si (%78) oldular. Hemen ardından Las Vegas (%76), Hollanda (%75) ve Brezilya (%74) GP'leri geliyor. Interlagos'taki yarışı bir kenara koyarsak, bu liste Red Bull'un en sert mücadelelerle karşılaştığı ana etkinlikleri kapsıyor. Geride kalan mücadeleler yakın olabilir, ancak bizim görmek istediğimiz esas şey liderlik mücadelesi.
Brezilya bir istisna olarak görülebilir çünkü Norris'in kovalamacasına rağmen Verstappen hiçbir zaman kaybedecek gibi görünmedi. Skoru yükselten şey ise Fernando Alonso'nun üçüncülük için verdiği muhteşem mücadelede Sergio Perez'e karşı yaptığı sert savunma ve ardından yaptığı dramatik atak oldu.
Yakın mücadelelerin sürpriz kazananları genellikle en büyük skorları sağlar. 2022 Britanya GP, Carlos Sainz'in dramatik bir şekilde kazanmasıyla %88 puan alırken, Esteban Ocon'un 2021'de Macaristan'da Alpine için kazandığı zafer %89 puanla sezonun en yüksek puan alan yarışıydı. Pierre Gasly'nin 2020 İtalya GP zaferi (%92) COVID-19 pandemisinden bu yana sadece o yılki Türkiye GP'si (%93) tarafından geçilebildi. Yani bu tür hesaplamaların yapıldığı son dört sene baz alındığında 2020 Türkiye GP, %93'le en yüksek puanı alan yarış konumunda . Her ne kadar o yarışı Lewis Hamilton'ın Mercedes'i kazanmış olsa da (o sezonun bağlamı göz önüne alındığında bu pek de sürpriz sayılmaz), Hamilton'ın en iyi sürüşlerinden biriydi ve aksiyon dolu, yağmurdan etkilenen bir yarışın sonucunda geldi.
Artık elimizde dört yıllık veri olduğuna göre, pistlerin kendilerine de geçici bir göz atabiliriz. 2020'den bu yana birden fazla GP'ye ev sahipliği yapan pistlere bakıldığında, Interlagos (%82),
Silverstone (%80), Marina Bay (%79) ve Monza (%78) en yüksek ortalama skorlara sahipken, 2023 yarışları arasında Spa (%43), Monte Carlo (%51), Yas Marina (%53) ve Suzuka (%54) en kötülerdi.
Monako düzenli olarak heyecan yaratmasıyla ünlü değil; daha çok tarihi ve sürücülerin mücadelesiyle ön plana çıkıyor, ancak birkaç yılda bir ilginç mücadele oluyor. Spa ve Suzuka ise geçmişe daha fazla gidersek kesinlikle listede üst sıralara tırmanacaktır.
2023'e gelirsek, genel olarak takımların göreceli yakınlığı çoğu GP'nin gayet iyi olduğu anlamına geliyordu. Ancak F1'in bundan daha iyi olması için gerçekten ihtiyaç duyulan şey, ön tarafta daha fazla öngörülemezlik.
Bakalım Mart ayındaki Bahreyn GP'den itibaren böyle bir öngörülemezlik olacak mı?...