ANKA Ekonomi Koordinatörü Erdal Sağlam, haftalık ekonomi analizinde Merkez Bankası'nın faiz indirimine ne zaman başlayacağına dair tahminlerini paylaştı. Sağlam, faiz indiriminin yıl sonuna doğru başlamasının öngörüldüğünü ve enflasyon beklentilerinin düşmesine rağmen hâlâ yetersiz olduğunu vurguladı.
Sağlam, Merkez Bankası’nın bu Perşembe günü yapacağı toplantıda faiz indirim kararı alınmasının beklenmediğini belirtti. Ancak toplantı sonrası yapılacak açıklamaların piyasalar tarafından yakından takip edileceğini ve Merkez Bankası’nın birkaç ay içinde faiz indirimine başlamasının beklendiğini ekledi. Faiz indirimine ilişkin zamanlamanın tartışmalı olduğunu belirten Sağlam, Merkez Bankası’nın açıklama metninde "gerektiğinde ek sıkılaştırma yapılacak" ifadesinin yer alıp almayacağının önemli olduğunu ifade etti.
Sağlam'ın yaptığı değerlendirmeler şu şekilde:
''Bizim Merkez Bankamız da Perşembe günü toplanacak fakat faiz indirim kararı beklenmiyor. Buna karşılık faiz toplantısı sonrası yapılacak açıklama piyasalar tarafınca yakından izlenecek. Çünkü artık Merkez Bankası’nın da birkaç ay içinde faiz indirimine başlaması bekleniyor fakat zamanlaması tartışmalı. İşte bu nedenle faiz açıklamasında, indirim zamanlamasına ilişkin ipucu aranacak.
Merkez Bankası’nın açıklama metninde, son açıklamalarda hep yer alan, "gerektiğinde ek sıkılaştırma yapılacak" sözünün, bu kez yer alıp almayacağı merak konusu. Bu cümlenin çıkması Ekim ya da Kasım toplantısında artık faiz indirimine hazırlandığı mesajını içerecek. Bu cümle aynen kalırsa, bu kez gene satır aralarında Merkez Bankası yönetiminin faiz indirim kararı için nelere dikkat edeceği yönünde işaretler aranacak.
İktisatçılar ve piyasa analistleri, açıklama yanında, 3 Ekim’de açıklanacak Eylül ayı enflasyon rakamlarının da faiz indiriminin zamanlamasında önemli rol oynamasını bekliyor. Piyasa beklenti anketine katılanlar Eylül ayı için yüzde 2.2 oranında enflasyon tahmininde bulunmuşlar. Yeni açıklanan Orta Vadeli Program'da (OVP) yıl sonu enflasyon tahmini yüzde 38’den yüzde 41.5’e çıkarılmıştı. Piyasaların Eylül enflasyon beklentisi gerçekleşirse, yıl sonunda OVP’de yer alan rakam olmasa da yüzde 43’e inilebileceği tahmin ediliyor.
Merkez Bankası’nın yaptığı enflasyon beklentisi anketinin katılımcılarının, 2024 yıl sonu için geçen ay yüzde 43.31 tahmini yaparken, bu tahmini yüzde 43.14’e indirdiklerini gördük. Aynı ankette 12 ay sonrası TÜFE beklentisi ise bir önceki anket döneminde yüzde 28,71 iken, bu anket döneminde yüzde 27,49’a indi.
2024 yılı sonuna yaklaştığımız için, piyasa oyuncularının enflasyon beklentisinin, revize edilen resmi sayılara yakınsaması çok normal. Ancak 2025 yılı için OVP’de yer alan hedefin yüzde 17.5 olduğunu, beklentilerin ise bunun 10 puan üzerinde olduğunu unutmamak gerek.
Piyasa beklentilerinde resmi sayılara yakınsama var ama önümüzdeki günlerde açıklanması beklenen gerçek sektörün ve vatandaşın enflasyon beklentilerinin, piyasa oyuncularından bir-iki kat fazla olması beklenebilir. Daha önceki anketlerde çok farklı ve yüksek beklentilerin dile getirildiğini görmüştük.
Bu enflasyon rakamlarına bakılarak, önümüzdeki 1 yıl içinde yüzde 50 faize rağmen enflasyonun bunun yarısına inmesinin beklendiği söylenebilir. Mevcut senelik enflasyon ise 3 Ekim’de yüzde 48’e inip, gene mevcut politika faizinin altına inmiş olacak. Vatandaşların daha çok mevcut orana bakarak, piyasa oyuncularının ise önümüzdeki yıla bakarak gerçek faiz hesabı yaptığını biliyoruz. Normal olanı da önümüzdeki bir yıla ilişkin sayıları baz almak ama özellikle vatandaşın resmi enflasyon rakamlarına güveni olmadığı için, beklenen enflasyonu bugünden bakarak çok daha yüksek tahmin ediyorlar.
Normal işleyen bir ekonomide önümüzdeki yıla bakarak, aslına bakarsak şu anda bile yüksek gerçek faiz olduğunu söylemek mümkün. O nedenle de aslına bakarsak önümüzdeki aydan itibaren Merkez Bankası’nın faiz indirimlerine başlamasını, bazı iktisatçılar normal görüyor. Ancak hala uygulanan enflasyonla mücadele programına güven oluşmadığı için Merkez Bankası da ihtiyatlı tutum takınıp mümkün olduğunca faiz indirimlerini ötelemek istiyor.
İşte bu husus önümüzdeki dönem alevlenmesi beklenen faiz indirim tartışmalarının temel noktalarından birini oluşturacak. Bunun en önemli sebeplerinden biri önümüzdeki dönemde enflasyonun resmi tahminlere inebileceğine olan güvenin yetersiz olması. Yani, her an bu programdan geri dönülebileceğine ilişkin tedirginliğin sürdüğünü görüyoruz."