Rusya Federasyonu devlet başkanı Vladimir Putin Türkiye’ye gelecek mi?
Gün geçmiyor ki, iktidarın saygınlık ettiği gazeteler ile TV kanallarında, Putin’in muhtemel ziyaretiyle ilgili bir haber çıkmasın. Onlara bakarsanız, Putin şimdiye kadar çoktan gelmeliydi; verdikleri ilk tarihler tutmadı.
Ben ise Putin’in ülkemize yakın bir tarihte gelmeyeceğini düşünüyorum. Yalnız düşünmüyorum, gerekli olduğunda burada yazıyorum da…
Olumsuz düşünmemin sebebi, Putin’in saygınlık ettiği ülkeler ve siyasi liderler mevzusunda kendine özel bazı şartları olduğunu bilmem. Sıkı sıkıya uyduğu ilk şart da, iyi ilişkileri sürdürmek isteyenin rakip kampla olan ilişkilerini asgariye indirmesi…
Türkiye için bu şartın anlamı, Batı bloku ve kurumlarıyla olan bağlarını zayıflatması gerektiği…
ABD ile.. NATO ile.. AB ile de…
İktidar, bir noktaya kadar, o şarta her şeye rağmen uyuyor görüntüsünü veriyordu ve o dönemde karşılıklı ziyaretler gerçekleşti. Türkiye o dönemde Ukrayna ile Rusya arasında tahıl koridoru sağlayan ülke haline bile gelebildi.
O günler geride kaldı. Özellikle seçim sonrasında çok daha keskin bir biçimde görülür hale geldiği üzere, iktidar, ülkenin Batı blokuyla olan ilişkilerini önemsemeye başladığını belli ediyor.
Moskova da bunun farkında.
Farkında ve tahıl koridorunu uzatma mevzusunda ayak sürüyerek rahatsızlığını belli ediyor.
Rus medyası da bir yerlerden işaret almışçasına aleyhte yazı ve yorumlara yer veriyor.
Görünene bakıp “Putin gelmez” diyorum.
Bir dostum ise farklı görüşte; benimle iddiaya bile girmek istiyor.
Konu iddiaya bağlandığı için, Rusya ve Putin ile ilgili haberleri daha yakından izlemeye başladım ve her edindiğim yeni bilgi benim kanaatimi biraz daha pekiştirdi.
En son bilgi, şu sıralarda toplanan BRICS ülkeleri zirvesi vesilesiyle karşıma çıktı.
Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin’den oluşan bir grup olarak Putin’in girişimiyle 2009 senesinde oluşmuştu BRICS; daha sonra bu dörtlüye Güney Afrika da katıldı. Yeni Kalkınma Bankası (NDB) adını taşıyan bir bankası da var BRICS’in; zaten bilenler arasında, o kurum ‘BRICS Bankası’ olarak da anılıyor.
Grup her yıl bir ülkede liderler düzeyinde toplanıyor. Bu yıl gruba evsahipliğini Güney Afrika yapıyor.
Liderler çoktan Johannesburg’a geldiler. Bütün liderler değil fakat; gruba ön ayak olmuş olan Rusya devlet başkanı Putin zirveye katılamıyor.
Katılmıyor değil, katılamıyor.
Hayır, hasta olduğundan veya daha önemli bir işi bulunduğundan değil. Evsahibi ülke tarafınca gelmemesi tavsiye edilmiş olduğu için…
Şaşırdıysanız yalnız değilsiniz. İlk işittiğimde ben de şaşırmıştım çünkü.
Ev sahibi ülke -Güney Afrika- soykırım, insanlığa karşı suçlar ve savaş suçları işleyenleri cezalandırmak amacıyla etkinlik gösteren ‘Uluslararası Ceza Divanı’ (ICC) üyesi. ICC üyesi ülkelerin, aleyhlerinde dava açılmış kişileri topraklarına ayak basar basmaz tutuklamaları gerekiyor.
Putin ile ilgili Ukrayna’da savaş suçu işlediği iddiasıyla açılmış bir dava var ve Putin BRICS toplantısına katılsaydı, Güney Afrika polisi kendisini tutuklamak zorunda kalacaktı.
Uyardılar ve Putin olağanüstü önemsediği grubun bu yılki toplantısından uzak duruyor. [Uzaktan, Zoom kanalıyla, selamlama konuşması yapmakla yetiniyor.]
Türkiye’ye gelmemesi sebebi olabilir mi bu ICC konusu?
Hayır, olamaz, çünkü Türkiye ICC üyesi değil.
Dışişleri bakanlığının web sitesi, Divan’ın kuruluş ve faaliyetleri hakkında detaylı bilgi sunduktan sonra, ülkemiz ile ICC arasındaki ilişkiyi kısaca şu şekilde özetlemekte:
“Türkiye, Roma statüsüne taraf olmamakla birlikte UCD’nin (Uluslararası Ceza Divanı’nın) faaliyetlerini yakından takip etmekte olup, Taraf Devletler Asamblesi toplantılarına katılım sağlamaktadır.”
Galiba toplantılara o ülkedeki büyükelçilik mensuplarından biri gözlemci olarak katılmakta.
Roma statüsüne taraf olsaydı ülkemiz, Putin herhalde hiçbir zaman Türkiye’ye gelmeyecekti.
Putin Türkiye’ye hiç gelmedi değil, geldi; zaten Türkiye haricinde Çin’e, Orta Asya’daki Türk cumhuriyetlerine ve Belarus’a gidiyor Putin… O kadar…
BRICS’e üyelik bir ara Ankara’da epey konuşulmuş, altıncı üye olarak Türkiye’nin de katılacağına dair söylentiler de çıkmıştı. O talep sönmüşe benziyor.
Üyelik ardında koşan ülkeler arasında Suudi Arabistan, Mısır, BAE, Kongo ve Kazakistan dahil daha bir düzine ülkenin adı geçiyor, fakat Türkiye onlar arasında bulunmuyor.
Tekrarlayayım: Putin yakın bir zamanda ülkemize gelirse ben müthiş şaşıracağım.