Takvime bağlı her şey günü geldiğinde gerçekleşiyor.
Dünya kupası gibi.
Neredeyse 12 yıl öncesinden ne zaman ve nerede yapılacağı kararlaştırıldığı halde, karşı çıkanlar yüzünden veya verilen söz yerine getirilemeyeceği umularak, o uzun yıllar boyunca başka bir yer ve zaman diliminde yapılması beklenen ‘dünya kupası’ bu akşam ilk maçla başlıyor.
Dünya kupası oynama hakkını bir kez bile kazanamamış bir ülkede: Katar’da…
Her zaman futbolun ulusal liglerde tatile girdiği yaz -haziran, temmuz- aylarında yapılmasına alışıldığı halde, o aylarda Katar maç oynanamayacak kadar sıcak -yaklaşık 50 derece- olacağı için bu günlere -kasım, aralık aylarına- kaydırılması gerekti dünya kupasının…
Tahmin edilebileceği üzere, Katar’da eş-zamanlı birkaç maçın oynanmasını sağlayabilecek sayı ve evsafta futbol sahası yoktu; orada yapılması kararlaştırıldıktan sonra, yeni sahalar ve çok sayıda futbolseveri ağırlayabilecek altyapı inşası için kollar sıvandı ve geceli gündüzlü çalışılarak bugünlere gelindi küçük Körfez ülkesinde.
Daha önce ev sahipliğini üstlenmiş ülkelerden bazısı, yükü tek başına taşımak yerine, masrafı paylaşabileceği başka bir ülkeyle ortaklık yolunu seçebilmişti. Katar da tek başına sorumluluk taşımaktansa bir -hatta birden fazla- Körfez ülkesiyle ortak bir organizasyon yoluna gidebilirdi.
Gitmedi.
Zengin ülke olduğunu dünya aleme ilan etmeyi tercih etti.
Resmen açıklanan rakamlara göre, ev sahibi ülke, bu amaçla tam 229 milyar dolar harcadı.
Milyon değil harcanan, milyar dolarlar… [Rusya 2018 dünya kupası için bu rakamın 15’te birini harcamıştı.]
Harcanan yüklü miktarın 150 milyon dolarının, neredeyse iptal edilebilecek kadar sert itirazlara maruz kalan Katar’da yapılabilmesi için PR çalışması üstlenen İngilizlerin efsane futbolcusu David Beckham’a ödendiği anlaşılıyor. Zamanı geldi ve kupa Katar’da yapılıyor, bu durumda Beckham o parayı hak etmiş sayılabilir.
Herkesin merak ettiği, 2022 kupası ev sahibinin Katar olarak belirlenmesini kararlaştıran FIFA üyelerine para ödenip ödenmediği…
FIFA’nın bu kararı alan başkan ve üyelerine bu kuşku yüzünden çoktan el çektirildi.
[Katar’ın dünya kupasına sahiplik edeceği FIFA tarafından 12 yıl önce 22 üyenin oluruyla açıklanmıştı. O kararı veren üyelerin 16’sı, karardan sonra gelişen olaylar yüzünden, yolsuzlukla suçlanmaya muhatap olarak, konumlarını kaybetti. FIFA’nın dönem başkanı Sepp Blatter, kararın UEFA’nın eski başkanı Michel Platini’nin girişimi ve Fransa devlet başkanı Nicolas Sarkozy’nin baskısıyla alındığını ileri sürmekte. Sarkozy başka bir sebeple yargılandı ve bir yıl hapis cezasına çarptırıldı.]
Dünya kupasına ev sahipliği yapmanın ülke tanıtımı yönünden yararı büyük. Bu uğurda çok yüksek bedeller ödemeyi göze alan veya maçları evinde izleyen insan sayısı en kalabalık global olay futbol.
Ev sahibi ülkeler hem daha iyi tanınıyor, hem de harcadığından fazla para kazanıyor dünya kupasından…
Bugüne kadar yapılan dünya kupaları için doğru olan bu tespit Katar söz konusu olduğunda biraz farklı gerçekleşiyor gibi…
İtirazlar yüzünden Katar’a bir bölümünü muhtemelen hak etmediği suçlamalar yöneltildi. İçki yasağı uygulanan ülkelerden olduğu halde, Katar, dünya kupası döneminde o yasağı uygulamayacağını ilan etmişti. Uygulamıyor da. Ancak “Stadlarda bira satılmayacak” kuralı duyurulunca, kararı FIFA aldığı halde, Katar’ın üzerine şimşekler yağdırılıyor.
Orta çaplı bir ülkenin milli geliri kadar bir para dünya kupası yatırımına harcandı, ancak bunu karşılayacak bir gelirden mahrum kalması mukadder Katar’ın…
Maçlar fazla izleyici bulamayabilir. “Biletler çok pahalı” veya “Oteller ateş pahası” gibi propagandalar fanatik futbolseverleri Katar’dan uzak tutacak kadar yoğun.
Üstelik, her ülke, resmi katılımcılar ile milli futbolcular ve yakınlarını oteller yerine kendi sağladıkları imkanlarla Katar’da ağırlayacak.
İngiltere bu amaçla Katar’a binden fazla yatağı ve yüzlerce süiti bulunan dev bir seyir gemisi gönderdi.
Dün akşam Türk milli takımı Çek Cumhuriyeti ile Gaziantep’te karşılaştı ve maçı 2-1 kazandı.
İki takım da eleme maçlarında başarılı olamayarak dünya kupasına katılma hakkından mahrum kalmıştı.
Yalnızca 32 ülkenin milli takımları 45 gün boyunca şampiyonluk için yarışacak.
“Bana ne bunlardan” diyebileceklere dünya kupası günlerinin bizde bile normal akışı etkileyeceğini duyururum.
Maçlar yüzünden TRT dizi yayınına ara verecek.
Futbol meraklıları maçlarla meşgul olacağından diğer TV kanallarına da ilgi herhalde azalacak.
Aslında 22 kişinin 90 dakika boyunca koşturup durduğu bir oyun olduğu halde, ev sahibi ülke İslam coğrafyasında bulunduğu için, bu 45 gün, Batı ile İslam Dünyası arasında kimin daha üstün olduğu çekişmesine dönüşme potansiyeli taşıyor.
Bira yasağı tartışması bir başlangıç.
Altyapı için çalışsınlar diye fakir ülkelerden getirtilen işçilere sağlanan fazla insani olmayan şartlar, o süreçte meydana gelen kazalarda azımsanmayacak sayıda işçinin hayatını kaybetmesi, çalışanlara karın tokluğuna ancak yetecek bir ücret ödenmesi hep tartışılageldi.
Katar’da eşcinsellik yasadışı ve eşcinseller cezalandırılıyor. Bu da karşı kampanyaların başka bir sebebi.
Önemli maçların oynanacağı yeni inşa edilmiş standın mimarisi de feminist çevreleri kızdırıyor.
Zengin olmasına zengin bir ülke Katar; Allah vergisi petrol ve doğalgaz gibi doğal kaynakları sayesinde fert başına milli geliri -61.276 dolar- Almanya -50.802 dolar-, İngiltere -47.334 dolar- ve Fransa -43.519 dolar – gibi ülkelerden bile fazla.
Tamam, ama dünya kupası bittikten sonra atıl kalacak futbol yatırımlarına harcayacak yerde, yıllardan beri sürdürülen ve son zamanlarda iyice ayyuka çıkan sert eleştirilere muhatap olduğunu da düşünürsek, bu zenginliğini kendisine övgüye dönüşecek hayırlı amaçlarla kullansa daha iyi ve akıllıca olmaz mıydı?
Salgın yüzünden açlıkla karşı karşıya kalan yığınlarca insan var dünyada.
Dünya kupası bu akşam -saat 19.00’da- ev sahibi Katar ile Ekvador milli takımları arasındaki maçla başlayacak.