Genel Sağlık İş Sendikası Genel Başkanı Dr. Derya Uğur, şubeleri vasıtasıyla uzman doktora ulaşmadaki sıkıntıları, ilaç ve tıbbi malzeme sağlanmasında yaşanan zorlukları araştırdı.
Sözcü’den Saygı Öztürk’e konuşan Dr. Uğur, bazı illerden aldığı bilgileri detaylarıyla şu şekilde aktardı:
“Hastalar birçok branşta randevu alamadıkları için kamu sağlık hizmetine ulaşamıyor. Muayene olmak için günlerce randevu bekleniyor. Radyolojik tetkikler için ise aylarca beklenmek zorunda kalınıyor. Tıbbi malzeme yokluğu sebebiyle bazı ameliyatlar yapılamıyor. Hammadde teminde dışa bağımlı olunması sebebiyle döviz kurları ile bağımsız düşünülemeyen tıbbi malzeme temininde yaşanan problemler kronikleşmiş durumda. Döviz kuru yükselmeye devam ediyor. Ancak sabit kur uygulaması sebebiyle tıbbi malzeme şirketleri, sağlık kuruluşlarına ürün vermeme eğiliminde. Hastaneler tarafınca açılan ihalelerde tıbbi malzeme şirketleri SUT tutarları üstünden ürün tedariğini kabul etmiyor.
Ortopedi, beyin cerrahisi, kalp alanlarında tıbbi malzeme tedariğinde yaşanan sıkıntılar sebebiyle ameliyatlarda uzun zamandır problemler yaşanıyor. Kalp için stent ve balon olmadığı için anjiyo yapılamıyor. Varis ameliyatları ve aort la ilgili işlemler de yapılamıyor. Sağlık çalışanları tüm bu mesele yumağı içinde olmayan malzemeler, olmayan ilaçlar, uygun olmayan çalışma koşulları içinde canla başla hizmeti üretmeye çalışıyor.”
İl il veriler
Dr. Uğur, il il elde ettiği neticeleri da şu şekilde açıkladı:
– Karaman: Eğitim ve Araştırma Hastanesinde nefroloji uzmanı yok. Hastanede bir göğüs hastalıkları uzmanı var, o da yeterli olmuyor. Tıbbi malzeme şirketleri Sağlık Uygulama Tebliği fiyatlarının yetersizliği sebebiyle malzeme vermiyor. Diz protezleri-vidalama ameliyatları ve beyin cerrahi ameliyatları yapılmıyor.
– Adıyaman: Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nde plastik cerrahi uzmanı yok.
– Muğla: Yoğun bakım ünitesi yetersiz. Bu yüzden yoğun bakım ihtiyacı olan hastalar, İzmir, Denizli gibi çevre illere gönderiliyor.
– Burdur: Devlet Hastanesi'nde tüm medikal malzeme kullanılan ortopedi vakaları (acil olay hariç) 5 aydır durdu. Ortopedi vakaları alınamıyor. Ankara Pursaklar Devlet Hastanesi ortopedi de protez eksikliğinden operasyon için hastalar bekletiliyor.
– MANİSA: Yeni doğan hipotermi yatağı olmaması sebebiyle ihtiyacı olan yenidoğanlar il dışına gönderiliyor.
– UŞAK: Eğitim ve Araştırma Hastanesi olup da devlet hastanesi olmayan tek il Uşak. İlçe devlet hastaneleri zaten yetersiz ve birkaç ana branş haricinde uzman hekim yok. O yüzden ilçeler tüm hastalarını il merkezine sevk etmek zorunda kalıyor. Afilie hastane olmanın tüm sıkıntıları yaşanıyor. Uşak Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde devamlı değişen bir eğitim kadrosu var ve bazı branşlarda akademik kadro yok. Buna rağmen Tıp Fakültesi bu yıl ilk mezunlarını verdi. Malzeme mevzusunda ihaleler Devlet Malzeme Ofisi'ne geçtikten sonra hep sorun yaşanıyor. Dönem dönem en ucuz alınabilecek malzeme bile olmayabiliyor. İlaç, protez yokluğunu bırakın en basit steril eldiven bile bulunamayabiliyor. DMO'dan gelen malzemelerin kalitesi de sorgulanır durumda.
– Antalya: Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nde yüksek elektrik faturaları sebebiyle klimalar kısıtlı süre çalıştırılıyor. Sular da sık sık kesiliyor.
– Çorum: Tasarruf tedbirleri kapsamında Hitit Üniversitesi Erol Olçok Eğitim ve Araştırma Hastanesi'ndeki klimalar kapalı. Personel havasız ve klimasız ortamda çalışıyorlar.
– İstanbul: Aile Sağlığı Merkezleri'nin tüm giderlerinin karşılandığı ‘Aile Hekimliği Cari Gideri' adı altında yapılan ödeme, günün şartlarının çok altında kaldı. ASM'lerde ekonomik sıkıntılar yaşanıyor. Klimalar kapatılıyor.
– Kahramanmaraş: Depremlerinin üstünden 6 ay geçmiş olmasına rağmen yeni hastane için hâlâ bir çivi çakılmadı. İlde hâlâ hastane yok. Şehrin hasta yükünü, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Hastanesi ve Necip Fazıl Şehir Hastanesi Yörük Selim Ek Hizmet binası çekiyor.
– Hatay: Sağlık sistemi çökmüş durumda. Samandağ, Defne, Antakya merkezdeki hastaneler ve üniversite hastanesi poliklinik olarak hizmet veriyorlar. Hastaneler sahra çadırlarda belli branşlarda acil ve poliklinik hizmeti veriyor. Çocuk nöroloji, çocuk kardiyoloji ve endokrin doktorları yok. Ameliyat yapılamıyor. Laboratuar ve radyolojik tetkikler de yapılamıyor. Burada yalnız 3 özel hastane hizmet veriyor. Parası olmayan bu hastanelere gidemiyor.
– GAZİANTEP: Üniversite Hastanesinde dönem dönem ilaçlarda sorun yaşanıyor. 15-20 gündür aspirin yok. Bazı kemoterapi ilaçları bulunamadığı için hastalar tedavisini alamıyor. Zaman zaman çocukluk çağı aşılarında sıkıntılar yaşanıyor.
– Adana: Hasar görmüş Aile Sağlık Merkezleri büyük oranda konteynerlerde hizmet veriyor. Konteynerlerdeki klima üniteleri ısınarak çalışamaz hale geldi. Bu nedenle klimalar çalışmıyor.
– OSMANİYE: Ortopedi ve beyin cerrahi için kullanılan malzemeler döviz kuru üstünden satılıyor. Tedarikçi firmalar güncel SUT fiyatlarının kendilerini kurtarmadığından şikayetçi. Satın alma tekliflerinde SUTx2 veya SUTx3 fiyat veriyorlar. Bu da ihale kanununa aykırı olduğu için acil olay haricinde vakalar alınmıyor.