Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması kanun teklifi TBMM Genel Kurulu'nda kabul edildi.
İçtüzüğe aykırı
1. İçtüzüğün 81. Maddesine göre maddelerinin görüşülmesi reddedilen kanun gündemden düşer ve reddedilmiş sayılır
2. İçtüzük 76. Maddeye göre de reddedilen kanun teklifi bir yıl genel kurul gündemine getirilemez
Ne olmuştu?
TBMM'de uzun süredir tanık olunmayan anlar yaşandı. Güvenlik soruşturması kanunu muhalefet partilerinin oylarıyla reddedildi. Meclis'te kısa süreli şaşkınlık yaşandı ve oylar tekrar sayıldıktan sonra kanun teklifinin reddedildiği söylendi. Bu esnada muhalefet sıralarından alkışlar yükseldi.
Kanun teklifinin içeriği ne?
Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu, daha önce Anayasa Mahkemesi (AYM) tarafından iptal edilen güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması uygulamasına ilişkin kanun teklifini yeniden gündemine aldı. Hukukçular, kanun teklifinin halen Anayasa’ya aykırı uygulamalar içerdiğini öne sürüyor.
Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanunu Teklifi ile ilk kez veya yeniden kamu hizmeti ve görevlerine atanacaklar hakkında yapılacak güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması hükümleri yeniden düzenleniyor.
Düzenlemeye göre, güvenlik soruşturması veya arşiv araştırması sonucunda elde edilen kişisel verilerin göreve atanma yönünden değerlendirildiği Değerlendirme Komisyonu oluşturulacak.
‘AYM’nin şerh düştüğü konuların dikkate alınmadığı görülüyor’
Eski Ankara Barosu Başkan Yardımcısı Seçkin Arıkan, kanun teklifindeki Anayasa’ya aykırı durumları Sputnik’e anlatmıştı. “Bu düzenlenmenin Anayasa’ya uygun olmadığı daha önce AYM’nin kararı doğrultusunda ortaya konulmuştu” diyen Arıkan, şunları söyledi:
“AYM, torba yasa içinde gelen benzer düzenlemeleri daha önce iki kez iptal etti. Bu şimdi, bağımsız kanun olarak yeniden düzenlendi ve Genel Kurul’a getirildi. Ama burada daha önce AYM’nin şerh düştüğü konuların dikkate alınmadığını görüyorum. Bu kanunla getirilen birçok düzenleme Anayasa’ya uygun değil.”
‘Hangi açıdan ‘sakıncalı’ bulunduğunuzu dahi bilmiyorsunuz’
Avukat Arıkan, yeni düzenlemede yer alan ve daha önce AYM’nin de şerh düştüğü konuları şöyle sıraladı:
“AYM’nin kişisel verilerin kullanılması ve korunması ile ilgili bir endişesi vardı. Bu kişisel verilerin kullanımıyla ilgili yetki tanımlaması, bu kullanımın denetimiyle ilgili düzenleme yapılmaması durumu var. Kullanım yetkisini kurulacak bir komisyona vereceksiniz ama buradaki kullanım ve denetim ile ilgili bir düzenleme yok. Yani bu komisyon, bu verileri nasıl kullanıyor? Kötüye kullanım varsa bu nasıl denetlenecek? Bunlar yok. AYM’nin daha önceki kararına göre kamuya girmeye aday olan kişinin, verilerinin kullanılması ile ilgili bilgi sahibi olması ve gerekirse bununla ilgili kendisine açıklama yapmak için söz hakkı tanınması gerekiyor. Bu noktada da bir düzenleme yapılmamış. Hangi açıdan ‘sakıncalı’ bulunduğunuzu dahi bilmiyorsunuz.”
‘Hiç tanımadığınız biri yüzünden kamuya giremiyorsunuz’
Güvenlik soruşturmasına, görevin gerektirdiği niteliklere etkisi yönüyle kişinin eşi ile birinci derece kan ve sıhri hısımları da dahil edilecek. Arıkan’a göre bu durum, evrensel hukuk ilkelerinden biri olan suçun ve cezanın kişiselliği ilkesine aykırı:
“Hukukun temel ilkelerinden biri, suçun ve cezanın kişiselliğidir. Yeni düzenlemede kişinin kan hısımları dediğimiz kan bağıyla bağlı olduğu akrabalarının dışında bir de eşi tarafından evlilik bağı nedeniyle akraba olduğu kayınbiraderi, eşinin anne-babası gibi yakınlarının denetimi söz konusu. Yani siz belki de siz hiç tanımadığınız, tanışmadığınız biri yüzünden -günümüzde bu durumlara sık rastlanıyor- kamuya giremiyorsunuz. O kadar uzağa gitmeye gerek yok, babanızın işlediği bir suç nedeniyle sizi memuriyete uygun bulmayabilecekler. Dolayısıyla bu da evrensel hukuk ilkesine aykırı bir düzenleme.”
TBMM'de son durum, milletvekili sayısı
Peki Cumhur İttifakı TBMM'de yeterli milletvekili sayısına sahip değil mi? AK Parti ve MHP'nin toplam milletvekili sayısı 337.
Parti Adı Üye Sayısı
Adalet ve Kalkınma Partisi 289
Cumhuriyet Halk Partisi 136
Halkların Demokratik Partisi 55
Milliyetçi Hareket Partisi 48
İYİ Parti 36
Demokrat Parti 2
Türkiye İşçi Partisi 2
Büyük Birlik Partisi 1
Demokrasi ve Atılım Partisi 1
Demokratik Bölgeler Partisi 1
Saadet Partisi 1
Yenilik Partisi 1
Bağımsız Milletvekili 11
Toplam 584