ABC Kitap'a ulaşmak için iletişim
abcgazetesikitap@gmail.com
-------------------------------------------
ABC Kitap editörleri, bu hafta da sizler için, "Yeni Çıkanlar / Editörün Seçtikleri / Haftanın Kitabı / ABC En Çok Satanlar Listesi" kategorilerini oluşturdular.
Editörlerimiz bu hafta yaptıkları değerlendirmede,"Haftanın Kitabı" kategorisinde,Theodor Adorno'nun "Estetik ve Politika" kitabını seçti.
1930'larda Ernst Bloch ile Georg Lukacs arasında başlayan modernizmve realizm konusundaki tartışma 20. yüzyıl estetiğinin rehberlerinden biri olmuştur. Estetik ve Politika derlemesi, bu iki filozofun yanı sıra Walter Benjamin, Theodor W. Adorno ve Bertolt Brecht'in de katıldığı bu tartışmanın kilit metinlerini biraraya getirmektedir. Bu metinler estetiğin kimi temel kavramlarının aydınlatılması bakımından da temel bir kaynak oluşturuyor: "Sanatın özerkliği ve toplumsallığı", "popüler sanat ve elitizm", "form-içerik"...
Aydınlık Kitap ekinde Ferhan Bayır, söz konusu kitaba ilişkin değerlendirmesinde şunları söylüyor;
“20. Yüzyılın başlarında Avrupa’daki, özellikle Almanya’daki, Marksist ya da Marksizm’e yakın düşünürlerin estetiğin çalışmalarının merkezinde yer alması çarpıcıdır. Estetiği yalnızca “burjuva ideolojisi'' olarak görenmekanik kaba “Marksistlerin'' aksine Lukacs, Bloch, Brecht, Benjamin ve Adorno sanattaki açığpa çıkmaya hazır köktenci düşüncesinin, yaratıcı yıkımların önmei konusunda hemfikirdirler. Sanatın özerklik fikri, iki uçludur, bir yandan bujuva ideolojisinin merkezi bir oluşturucu ögesini sağlarken, öte yandan da bujuvaziye karşı devrimci muhalefetin temellerinin oluşturacak insani güçleri ve yetileri açığa çıkaracak köktenci normlar sağlayabilir. Başka bir ifadeyle, toplumsal alüst oluşlarda, yeninin eskinin çeperlerini parçalayarak kendi formunu yaratmaya başladığı her yerde estetik konusu kaçınılmaz bir ağırlık kazanır.
HAFTANIN KİTABIE.Bloch, B. Brecht, W. Benjamin, G. Lukacs, T. Adorno
ESTETİK VE POLİTİKA
Realizm ve Modernizm Çatışması
İletişim Yayınları
Faşizmin, çözülmeye başlayan klasik burjuva değerlerini hızla yıkmaya başladığı, Sovyetler’de yeni toplumsal ilişkileri hızla kurma çabaları içindeyken, Lukacs, Bloch, Brecht, Benjamin ve Adorno bu geçiş döneminin kültürel sorunları üzerine, güncelliği bugüne kadar sürecek yoğun bir polemiğe gireceklerdir.
Lukacs’ın 1934’te İnternationale Literatur dergisinde kaleme aldığı ekspresyonizmi eleştiren yazısıyla başlayan tartışma 1980’lerin başına kadar, neredeyse iki kuşak boyunca devam etmişit. Ekspresyonizm akımı, 1906 civarında ortaya çıkmış ve 1920’lerin başına kadar sürmüştü. Şüphesiz ekpresyonizm Almanya’da modern sanat akımının ilk örneği olmasıyla önemlidir ve Brecht gibi bir sanatçının ilk dönem eserlerini bu akımın içinde üretmesiyle ayrıca önemlidir. Ne var ki ekspresyonizm sadece fitili ateşleyenilk tartışmadır, çünkü tartışmanın asıl noktası modern sanatın ya da avangard sanatın nasıl ele alınacağı sorunudur. Bir bütün olarak tolum ve onun estetik normları çökerken modern sanat kendisini nasıl bir biçimde, formda ifade edecektir? Lukacs’ın modern sanata cepheden yaptığı eleştirilere önce çağdaşı ve arkadaşı Bolch, daha sonra Brecht, Benjamin ve Adorno katılmıştır.''
Fredric Jameson'un "Sonsöz"ü bu çerçevede bir incelemedir. Günümüzde sanat, özelleştirilmesi, finansallaşması, endüstrileşmesi ve iletişim teknolojileriyle kaynaşması sonucu özerkliğini yitiriyor. Dolayısıyla sahip olduğu politik gücü koruyabilmesi hayati bir önem taşıyor. Ayrıca çağdaş bir realizm tutulması yaşanıyor. Yani modernizm-realizm çatışması da aşılmış sayılmaz. Onun için Estetik ve Politika tartışmaları hâlâ yol gösteriyor.
322 s. İstanbul 2016