Çiftçinin arpa, buğday, mısır gibi tahıl ürünlerini uzun süreli saklayabilmesi için kanunla kurulan lisanslı depoların bazı şehirlerde çiftçiler hasadını yapamadan dolduğu ortaya çıktı. Ürünlerini teslim etmek istedikleri lisanslı depoların kapısına giden Eskişehirli çiftçiler "Biz daha harmanı kaldırmadan, ürünümüz tarladayken bu depolar nasıl dolar?" diye isyan etti. Eskişehir’in Sivrisihar ve Çifteler ilçelerinde devletin anlaşmalı olduğu lisanslı depolara ürününü getiren çiftçiler yaşadıkları hayal kırıklığını CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer’e, "30 saati aşkın süredir kuyruktayız. Ürünümüzü saklamak için lisanslı depolara koyacağız lakin depolar dolmuş. Kim doldurmuş? Tüccar doldurmuş. Kim doldurmuş? Eskişehir dışından Konya’dan, Polatlı’dan Afyon’dan tırlar dolusu buğday gelmiş. Depolar dolmuş. Şimdi mecburen ürünümüzü Ofis’e (TMO) ya da tüccara onların belirlediği fiyattan satmak zorunda bırakılıyoruz" diye aktardı. Çakırözer de "Hani bu depolar çiftçiler içindi? Hani çiftçi ürününü değerini yitirmesin değer kazansın diye buraya koyacaktı? Daha tarlada buğday dururken bu depolar dolmuş. Kim doldurdu? Nasıl doldu? Bunun soruşturulması, çiftçiye hesabının verilmesi lazım" dedi.
Eskişehir’de arpa ve buğday hasadı yeni başlamışken, ürününü devletin anlaşmalı olduğu lisanslı depolara teslim etmek isteyen çiftçiler "depolar doldu" yanıtını aldı. Birçok ilçede henüz ürünlerin tarlada olduğuna dikkat çeken çiftçiler ortada büyük bir mağduriyet olduğunu vurguladı. CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer, Eskişehir Sivrihisar, Kaymaz ve Çifteler’deki lisanslı depolarda ürününü teslim edebilmek için kilometrelerce kuyrukta bekleyen çiftçileri dinledi.
Çakırözer’in Sivrihisar Kaymaz’daki lisanslı depoculuğa gerçekleştirdiği ziyaretlerde dinlediği çiftçiler şu sıkıntıları anlattı:
"Biz daha hasada başlamadan depolar dolmuş. İlk defa böyle bir şey yaşıyoruz. İlk önce arpa alımını durdurdular. Şimdi de buğday alımı durdu. Sabahın altısından beri kapıda bekliyoruz. Depo dolduğu için almıyorlar. Şimdi TMO toprağa yığınlama yaparak ürünlerimizi alacakmış. Ama bu saklama değil! Zorunlu satış. Ofise ya da tüccara satmaya zorluyorlar. Sistem çığrından çıkmış. Ankara bölgesinden, Konya, Afyon bölgesinden ürününü buraya getirenler var. Biz hasada başlamadan 70 tır buraya gelmiş. Biz ürünlerimizi getirmeden depoları gasp ettiler."
Gerenli köyünden ürününü getiren bir çiftçi ise, "Siloların hayrını görmedik. Depolara emanet veremediğimiz için ofise esnafa satmak zorundayız. Oysa depoya verebilsek istediğimiz zaman satacağız" dedi.
"Dün akşamdan beri sıradayız"
Kaymaz’dan lisanslı depoya ürününü getiren başka bir çiftçi ise, "Dün akşamdan beri burada sırada bekliyorum. Ankara’dan buraya ürün getirmişler daha biz hasada başlamadan. Ben şimdi ne yapacağım? Mecbur evime gidip geri yıkacağım. Her yer dolu. Arpa da doldu, buğday da veremiyoruz" dedi.
"Memleketin çiftçisini düşünsünler"
Çifteler’deki lisanslı depoya ürünü getiren çiftçi ve nakliyeciler ise saatlerdir kuyrukta beklediklerini dile getirirken, seslerini duyuramamaktan dert yandı. 30 saati aşkın süredir mahsülüyle birlikte sırada beklediğini dile getiren bir çiftçi, "Benim gibi saatlerdir 1,5 kilometrelik kuyrukta bekleyen arkadaşlar var. Kime ne diyeceğimizi de bilemiyoruz. Trafik sorunu da var. Yolu kapatıyoruz, can tehlikesi de var. Büyükler sesimizi duysun, bizi görsün. Bu memleketin çiftçisini düşünsünler, çünkü biz derdimizi kimseye anlatamıyoruz. Burası dolarsa 10 liralık mal 5 liraya düşecek. Konya’nın malı Konya’da, Polatlı’nın malı Polatlı da kalsın. Sivrihisar çiftçisi Sivrihisar’da satsın. Her ilçelerin siloları kendi çiftçisinin ürünü alsın" dedi.
CHP'li Çakırözer: Depolar kime hizmet ediyor?
Çiftçiler hasada başlamadan lisanslı depoların dolmasının birçok sıkıntıyı beraberinde getirdiğini aktaran milletvekili Çakırözer ise şunları söyledi:
"Devletin öngörüsüzlüğünün, plansızlığının bedeli yine çiftçinin sırtına yükleniyor. Çiftçi aylarca ekiyor biçiyor. Sonra hasadını yapıyor. Üstüne bir de günlerce şu sıcakta kuyrukta bekliyor ki ürününü teslim edebilsin. Ama deponun kapısında şok yaşıyor. Eskişehir’de depolar alımı doldurmuş durumda. Ama il genelinde yarıdan fazla çiftçimiz daha buğday hasadını bitiremedi. Bu lisanslı depo kanunu çıkarken amaç çiftçileri korumaktı. Hani çiftçiler içindi bu depolar? Kim nasıl doldurdu? Ortada çok yanlış iş var. Polatlı’dan, Konya’dan gelip bu depolara ürün yıkmışlar. Ayrıca çiftçiden çok tüccarların ürününün saklandığı söyleniyor. Bu lisanslı depoculuk işinde boşluklar, sıkıntılar var. Ve bunun bedelini de alın teri döken çiftçimiz ödüyor. Şimdi depo doldu diye çiftçiyi ofise ya da tüccara ürününü bugünkü fiyattan satmaya mecbur bıraktılar. Ortada büyük bir plansızlık, öngörüsüzlük var."
"Asıl büyük sıkıntı mısırda yaşanacak"
Çiftçiler, mısır yetiştiriciliğinin de yoğunlukta olduğu Eskişehir’de lisanslı depoların ‘doluluk’ sorunu çözülemezse, mısır hasadı sonrasında çok büyük sıkıntı yaşanmasından kaygı duyduklarını dile getirdi. Mısırlar toplandıktan sonra hem depolama, hem de kurutma amacıyla mısırlarını lisanslı depolarda saklanması gerektiğini belirten çiftçiler, "Mısırın nemden arındırılması için kurutulması gerekiyor. Buğdayı evdeki depoya koyabilirsiniz lakin mısırı koyamazsınız. Hem mısırı kurutmak, hem de saklamak için bu depoları kullanmak zorundayız. Şimdi bir çözüm bulunmazsa o zaman asıl sıkıntı yaşanacak. Kimsenin mısırı evinde kurutma gibi bir lüksü yok. Devlet çiftçinin yanında olmalı. Bu depolar çiftçiler için yapıldıysa o zaman çiftçi kullanabilmeli" dedi.