Kanuna göre, kedi ve köpek sahipleri, hayvanlarını en geç 31 Aralık 2022'ye kadar dijital kimliklendirme yöntemleriyle kayıt altına aldıracak. Bu şekilde hayvanlarını kayıt altına almayanlara, hayvan başına 1200 lira ceza kesilecek.
Yerel yönetimler, gönüllü kuruluşlarla iş birliği içinde, sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanların korunması için hayvan bakımevleri kurarak onların bakımlarını, tedavilerini sağlayacak ve hayvan hastanesi açabilecek.
Mevcut halde kabahat niteliğinde olan hayvanlara işkence yapmak, acımasız ve zalimce muamelede bulunmak, hayvanlara cinsel saldırıda bulunmak ve tecavüz etmek fiilleri suç kapsamına alındı.
Hayvan sahiplerinin sorumlulukları genişletilerek her türlü terk fiili yasaklandı.
Hayvanların daha iyi korunmasını temin etmek, hayvanlara karşı yapılan ihlallerle daha etkin mücadeleyi ve caydırıcılığı sağlamak için idari para cezaları artırıldı.
Hayvan hakları savunucuları neyi eleştiriyordu?
Hayvan hakları savunucuları, TBMM’de kabul edilen ve onay için Cumhurbaşkanı Erdoğan’a gönderilen Hayvanları Koruma Kanunu’nu 11 Temmuz günü Ankara Ulus’taki Atatürk Anıtı önünde protesto etmişti.
Eylemde konuşan Berkan Koray Yıldırım, Meclis’ten geçen kanunla hayvanların korunmadığını söyledi.
Kanunun hayvana tecavüzü ‘hayvanlarla cinsel ilişki’ olarak tanımladığını söyleyen Yıldırım, “Bu maddenin ‘hayvana tecavüz’ olarak geçmesi gerekiyor ki karşısındaki kişi ağır ceza alabilsin" dedi.
Kanunun adına Hayvan Hakları demekten bile imtina edildiğini belirten Yıldırım, “Hayvan Hakları olarak bile geçirmekten çekindiler. Hayvanları Koruma Kanunu olarak geçirildi bu yasa” diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın TBMM’deki komisyona “hayvanseverlerin de görüşünü alma” çağrısına karşın kendilerinden görüş alınmadığını kaydederek, “Hiçbir derneğin temsilcilerinin onayladığı yasa Meclis’ten geçmedi. AKP'li vekiller tarafından hayvanları koruyabilecek bir yasa çıkarılmadı” şeklinde konuştu.
Haberin Nabzı’nın haberine göre, hak savunucusu Dilek Akbay da yasanın taleplerini karşılamadığını ve hayvan katliamlarının devam edeceğini vurgulayarak, “Yasada sadece oynama var. Maddelerin hepsinin ucu açık. Hiçbir hayvan koruma altında değil. Yani gördüğünüz gibi (katledilen hayvanların fotoğraflarını göstererek) bunların hepsi devam etmekte” dedi.
Eylemde söz alan Fatime Aydoğan da “Gerçek anlamda bütün canlarımızın yaşam haklarının, bütün haklarının savunulduğu bir yasa istiyoruz. Bu yasayı kesinlikle Sayın Cumhurbaşkanımızın veto etmesini rica ediyoruz” dedi.
Aydoğan, Erdoğan yasayı veto etmezse eylem yapmaya devam edeceklerini dile getirdi.
“Tarım Bakanlığı hak ihlallerine yetişemez”Ankara Barosu Hayvan Hakları Merkezi Başkan Yardımcısı Tuğba Gürsoy, yasanın basın ve Meclis’teki vekiller tarafından altın tepsiyle sunulduğunu ve güzelmiş gibi gösterildiğini belirtti:
“Barolar, STK’lar, yerel hayvan koruma gönüllüleri, hayvana tecavüz vakasında, hayvanın bacakları kesildiğinde, yakıldığında, öldürüldüğünde şikayetçi olamayacak. Tarım Bakanlığı’nın ekibi bütün Türkiye’deki hak ihlallerine yetişmeye yetmez. STK’lar bunun için var. Hak ehliyetimizin elimizden aldığı bir yasa Anayasa’ya aykırı. Bu haliyle onaylanırsa uluslararası platformlar da dahil dava açmak zorunda kalacağız.”
Hayvanseverler adına konuşan Hayvanların Yaşam Hakları Konfederasyonu Başkanı Nesrin Çıtır, “İyi niyetli olsalardı kanunu doğrudan Türk Ceza Kanunu’na koyarlar, belediyelere idari yaptırım uygularlardı. Fakat bu yapılmadı” dedi.
Çıtır, 1.389 belediyenin 1.200’ünde hayvanlar için bakım evi olmadığını ancak AKP’li vekillerin kendilerine “1 yılda 1 milyon kısırlaştırma yapacağız” dediğini aktardı. Çıtır, belediyelerin derme çatma odalarda hayvan kısırlaştıracağını söyledi.
Yayımlanan kanun maddelerindeki hapis ve para cezaları
Ev hayvanını terk edenlere hayvan başına 2 bin lira idari para cezası kesilecek.
Bir hayvan neslini yok edecek müdahalede bulunanlara 35 bin lira, yetkisi olmadığı halde hayvan deneyi yapanlara hayvan başına 4 bin 500 lira idari para cezası uygulanacak.
Hayvanların ticari amaçla film çekimi ve reklam için kullanılmasıyla ilgili hususları ihlal edenlere 5 bin lira para cezası verilecek.
Kurban kesimi sırasında uyulması gereken hususlara aykırı davrananlara hayvan başına 5 bin 250 lira idari para cezası uygulanacak.
Bir ev hayvanını veya evcil hayvanı kasten öldüren kişi, 6 aydan 4 yıla kadar hapis cezası alacak.
Nesli yok olma tehlikesi altında olan bir hayvanı öldüren kişi 1 yıldan 5 yıla kadar hapis, bir hayvan neslini yok eden kişi ise 5 yıldan 10 yıla kadar hapisle cezalandırılacak.
Hayvanları dövüştüren kişi 3 aydan 2 yıla kadar hapis veya adli para cezası alacak; bu suç birden fazla hayvana karşı aynı anda işlenirse ceza yarı oranında artırılacak.
Hayvanlara cinsel saldırıda bulunan ve tecavüz eden kişi, 6 aydan 3 yıla kadar hapis ve 100 günden az olmamak üzere adli para cezasına çarptırılacak.
Hayvanların kullanıldığı kara ve su sirkleri ile yunus parkları yasaklandı, mevcut işletmelere tasfiye için 10 yıl süre tanındı.
Pitbull Terrier, Japanese Tosa, Dogo Argentino, Fila Brasilerio türlerini veya bunların melezlerini üreten, sahiplenen, sahiplendiren, barındıran, besleyen, takas eden, sergileyen, hediye eden ve bunların Türkiye'ye girişini, satışını ve reklamını yapana hayvan başına 11 bin lira idari para cezası verilecek.
Büyükşehir belediyeleri, il belediyeleri ve nüfusu 75 bini aşan belediyeler 31 Aralık 2022, diğer belediyeler ise 31 Aralık 2024'e kadar hayvan bakımevlerini kuracak.
Ev hayvanı satış yerlerinde kedi ve köpek bulundurulamayacak, ancak buralarda bakanlıkça izin verilen ev hayvanı üretim yerlerindeki kedi ve köpeklerin satışı yapılabilecek. Bu hüküm bir yıl sonra yürürlüğe girecek.
Kanunun diğer hükümleri ise bugün itibarıyla yürürlüğe girdi.