Halk arasında yalancı kuşpalazı, yalancı difteri ya da akut larenjit olarak da bilinen krup, soğuk havaların da gelmesiyle birlikte çocukların kolaylıkla hastalanmasına zemin hazırlamaktadır. Özellikle çocukları geceleri havlamayı andıran öksürükle uyanan ebeveynlerin krup hastalığı ile karşı karşıya olduklarını Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Mehmet Ali Talay, bu konuyla ilgili aileleri uyardı.
Krup sendromu nedir?
Krup sendromu, özellikle 6 ay ile 3 yaş arasındaki çocuklarda daha çok görülmekle beraber sonbahar sonu, kış ve bahar aylarında görülen, virüslerin neden olduğu bir üst solunum yolu hastalığıdır. Gırtlak çevresini tutan, ses teli bölgesini ve ses tellerinin hemen altındaki hava yolunun en dar bölgesinde kendini göstermektedir. Erkek çocuklarda kız çocuklarına göre daha sık görülen krup hastalığı bulaşıcıdır ve genellikle enfekte olmuş çocukların hapşırması ya da öksürmesiyle yayılmaktadır.
Krup hastalığının en büyük nedeni; virüsler
Virüslerin neden olduğu krup hastalığının en çok çocuklarda görülmesinin nedeni hava yollarının daha dar olmasından kaynaklanmaktadır. Bu hastalık, hava yollarının iltihaplanmasına ve mukus üretiminin artmasına neden olarak ödeme zemin hazırlamaktadır. Soğuk hastalığına neden olan virüsler sonucunda ortaya çıkan krup hastalığı ses tellerinde şişmeye yol açar. Çocuklarda meydana gelen özellikle ses kısıklığı ve şiddetli öksürük en belirgin belirtileri arasında yer almaktadır. Soğuk algınlığına neden olan virüsler dışında parainfluanza virüsü nedeniyle de ortaya çıkabilmektedir. Ayrıca virüs kökenli bir hastalık olduğu için bulaşıcıdır. Bu özelliği dışında bir de alerjik bir hastalık olma riski taşıyan krup, 5 yaşından küçük çocuklarda sıkça tekrar edebilmektedir.
Krup sendromu belirtileri
Bir üst solunum yolu hastalığı olan krup genellikle üst solunum yollarını etkilemektedir.
• Nefes alıp vermede zorluk,
• Ses kısıklığı,
• Burun akıntısı ve ateş,
• Hırıltılı nefes,
• Havlar şekilde öksürük,
• Öksürürken ağrı hissetme,
• Solunum yollarında şişlik,
• Geceleri meydana gelen nöbetler,
• Yutkunmada güçlük gibi çeşitli belirtiler söz konusudur.
5-6 gün içerisinde kendiliğinden geçebilen krup hastalığı kimi durumlarda hastanede tedavi görmeyi gerektirebilir. Yakınınızda ya da çevrenizde bu belirtilerin yanı sıra nefes almakta güçlük çekme, ağız çevresinde ve tırnaklarda morarma, hızlı nefes alma gibi durumlar gözlemlediyseniz bir an önce doktora başvurmanız gerekmektedir.
Tanı ve tedavi süreci
Krup sendromunda tanı klinik tabloya ve muayeneye göre konulur. Tanı için özel bir teste ihtiyaç duyulmamaktadır. Özellikle evde tedavi gerektiren krup tanısı konmuş çocukların çoğunda tedaviye ihtiyaç duyulmaz. Çünkü oldukça hafif düzeyde seyreden vakalardır. Genellikle 20-30 dakikalık bir soğuk buhar uygulaması, bol sıvı tüketimi ve ateş için de ağrı kesicilerin verilmesi yeterli görülmektedir. Çocuğun gece daraldığı anlarda açık havaya çıkartılıp nefes alması sağlanmalıdır. Çünkü soğuk hava ses tellerindeki şişliği azaltarak çocuğun nefes almasını fazlasıyla kolaylaştıracaktır.
Ayrıca çocuğun daha rahat nefes alması için yatarken başı yükseltilmeli ve ağlamamasına dikkat edilmelidir. Çünkü ağlama esnasında nefes darlığı çok daha fazla artmaktadır.
Ağır vakaların söz konusu olduğu durumlarda tedavi hastanede gerçekleştirilmektedir. Krup tanısı konmuş çocuğa tedavi sürecinde oksijen verilir, belli aralıklarla soğuk buhar uygulanır ve kortikosterid/adrenalin denilen ilaçlar kullanılır. Eğer çocuk acilde verilen bu tedavilere yanıt veriyorsa birkaç saat daha gözetim altında tutulduktan sonra eve gönderilebilir. Ancak tedaviye yanıt vermeyen çocukların hastaneye yatışı ve tedavinin devamı sağlanır.
Krup hastalığından korunmak mümkün
• Geceleri artan öksürük krizlerini önlemek için çocuğunuzun başının altına yüksek yastık koymanız onu rahatlatacaktır,
• Çocuğunuzun nefes alıp vermesini engelleyecek her türlü pozisyondan ve ortamdan kaçınılmalıdır,
• Ağlamak nefes almayı zorlaştıracağından çocuğunuzu her zaman sakinleştirmelisiniz,
• Grip ya da nezle olmuş kişilerden uzak tutmalısınız,
• Çocuğunuzun sık sık ellerini yıkaması ve kirli ortamlarda durmaması gerekmektedir,
• Evi sürekli havalandırmalı ve özellikle de çocuğunuzun odasının nemli kalmasına dikkat etmeniz gerekmektedir. Odanın kuru olması hastalığı tetiklemektedir.
• En önemli hususlardan bir diğeri ise bol sıvı tüketimidir. Sıvıların sıcak ya da ılık olması daha fazla fayda sağlayacaktır.
• Vitamin bakımından zengin gıdaların tüketimine özen gösterilmeli ve ev yapımı çorba tüketimine de ağırlık verilerek krup sendromunu engellemek ya da hafifletmek mümkündür.