İstanbul Büyükşehir Belediyesi İstanbul Planlama Ajansı’nın (İPA) 39 ilçede 480 eczacıyla yaptığı araştırma da eczanelerdeki ilaç sorunu ortaya koydu. Eczacıların yüzde 99,6’sı ilaç tedarikinde güçlük çekiyor. Yüzde 26,3’ü ilacın yanısıra, tıbbi ekipman bulmada da sıkıntı çekiyor.
Diken'den Mesude Erşan'ın aktardığına göre ‘İstanbul’da Eczacılar Araştırması’nda, son dönemde artan ilaç sorununa eczacıların gözünden bakıldı. Eczacılarla 20-25 Aralık tarihleri arasında, telefon üzerinden görüşüldü.
En büyük sorun çocuk ilaçlarında
Eczacılar en büyük sorunun, çocuk hastalıkları ilaçlarında yaşandığını söyledi. İlk sırada çocuk hastalıkları ilaçlarında var. Solunum yolu, kalp ve damar hastalıkları ile ilgili ilaçlar sıkıntılı diğer iki büyük grup. Diyabet, kanser, ruh ve sinir hastalıkları ilaçları tedarikinde de sıkıntı büyük. Eczacılar, tükenen ilaçların yenilerini ortalama üç haftada rafa koyabildiklerini söyledi.
Eczacılara, ilaçlardaki tedarik sorununun sebepleri sorulduğunda, üç neden öne çıktı. Yüzde 77,2’si en önemli sebebinin döviz kurundaki artışlar, yüzde 45,9’u sağlık bakanlığının uyguladığı ilaç fiyatlandırma politikaları, yüzde 34,9’uysa hammadde sıkıntısı olduğunu söyledi. Eczacılara göre, 161 ilaçta, yaklaşık üç aydır tedarik sorunu bulunuyor. Bunların yüzde 60’ı ithal ilaçlar.
Yüzde 64,6’sı Sağlık Bakanlığı’nı sorumlu tutuyor
Eczacıların yüzde 64,6’sı Sağlık Bakanlığı’nı, yüzde 52,2’si yabancı ilaç şirketlerini, yüzde 47,8’i ise yerli ilaç firmalarını sorundan sorumlu görüyor.
Peki eczacılar sorunun çözümüyle ilgili ne düşünüyor? Yüzde 58,5’i ilaç fiyatlandırması için kullanılan sabit döviz kurunun yeniden düzenlenmesi gerektiğini belirtti. Şubat ortasında düzenlenen sabit kur fiyatlandırmasının (15 Şubat’ta 1 avro bedeli, yüzde 37,43’lük bir artışla 6,2925 TL’ye çıkarıldı) sene başında ve yılda üç veya daha fazla kez yapılması gerektiğini söyledi. Eczacıların yüzde 19,6’sı ilaçlara zam yapılmasının kaçınılmaz olduğunu belirtirken, yüzde 13,4’ü stokçuluk, üretim ve dağıtım gibi konularda denetimlerin artırılması gerekliliğinden bahsetti.
Eczane başına bir ilaç bile düşmüyor
İlaç teminindeki sorunlar, hasta ve yakınları kadar eczacıları da zora sokuyor. Zaman zaman karşı karşıya getiriyor.
Eczacılar, araştırmacılarla yaşadıklarını sorunları şöyle anlattı:
"Stokçuluk yapıyorlar gibi söylentiler oluyor lakin Türkiye’de 24 bine yakın eczane var"
“Yıllardır sorun yaşardık lakin bu sene inanılmaz boyutlara geldi. Üç aydır sorun yaşıyoruz lakin son 2 aydır inanılmaz bir boyuta geldi. Stokçuluk yapıyorlar gibi söylentiler oluyor lakin Türkiye’de 24 bine yakın eczane var. 7 bini İstanbul’da. Türkiye’deki en büyük ecza deposuna bir üründen 200 tane geliyor. Eczane başına bir tane bile ilaç düşmüyor. Birer tane dahi alamadığımız ilaçlar var.”
“Depoya soruyoruz, çoğu ilacın depoya gelmediğini söylüyorlar. Hastalarımız karşı biz de mahcup oluyoruz. Vermek istemediğimizi sanıyorlar lakin öyle bir şey yok. Hastalarımızı geri çevirmek zorunda kalıyoruz.”
"'Bulunmayan ilaçtan eczacı sorumlu değil’ yazıları asıyoruz"
“Birçok ilaç piyasada yok şu anda. Salgının artığını düşünürsek, biz ve hastalar çok sıkıntı içerisindeyiz. Hastalara sürekli olarak ‘Bu ilacımız yok, başka eczanelerden alabilirsiniz’ demek gerçekten çok üzücü. Sürekli reçete geliyor ve en az iki üç ilaç piyasada yok. İnsanlar ilaçlarına erişemiyor ve bu huzursuzluk yaratıyor. O yüzden biz her yere ‘Bulunmayan ilaçlardan eczacımız sorumlu değildir’ şeklinde bir bilgilendirme asmak zorunda kalıyoruz.”