İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu, “İBB, metro hattını durdurdu” iddialarında bulunulan Yenidoğan-Cumhuriyet-Emek metro hattı ile alakalı açıklama yaptı. İmamoğlu, hattın iptal edilmediğini belirterek, "Onayı verilmediği için merkezi hükümet tarafından süreç yürümedi. Biz, Çekmeköy-Sultanbeyli'ye bulduğumuz krediyi de buraya harcayamıyoruz. Böyle bir kural yok. Yani buraya kredi buldunuz, burayı buraya harcayın; onu yapamıyorsunuz. Onay olmadığı için, yurt dışından kredi de bulamıyorsunuz ve alamıyorsunuz. O bakımdan bu süreç işlemedi”" dedi.
İmamoğlu, yapımı devam etmekte olan Çekmeköy-Sancaktepe-Sultanbeyli metro hattının Sancaktepe Şehir Hastanesi İstasyonu şantiyesinde araştırmalarda bulundu. İnceleme gezisinin ana gündem maddesi, Çekmeköy-Sancaktepe-Sultanbeyli Metro hattını kesen Yenidoğan-Cumhuriyet-Emek metro hattındaki çalışmaların durdurulması oldu. İmamoğlu, kendine eşlik eden İBB Raylı Sistemler Daire Başkanı Pelin Alpkökin tarafından konu hakkında bilgilendirildi. Alpkökin, “İBB, metro hattını durdurdu” iddiasına ilişkin şu bilgileri paylaştı:
“Çekmeköy-Sancaktepe-Sultanbeyli metro hattı (ana hat) ve Yenidoğan-Cumhuriyet-Emek Metro hattı, 2017’de bir paket olarak ihale edilmiş. Sonra da 29 Aralık 2017’de imalatlar durdurulmuş. Ana hattaki ilerleme %si yaklaşık % 4’teyken, diğer hatta yaklaşık 2’deyken hatlar durdurulmuş. Birkaç tane -esasında inşaat bile değil- tünele erişim şaftları açılmış. Ana hat, yatırım programında; dolayısı ile burası için kredi kullanabiliyoruz. Ancak diğer hattımız için 2 kere, 2017 ve 2019 senesinde, Ulaştırma Bakanlığı’na onay için başvurulmuş. Ulaştırma Bakanlığı da buranın talebinin, metro talebi için yeterli olmadığından dolayı, bunu onaylamamış. Onaylamadığı için de Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı Yatırım Programı’na alınamamış. Alınamadığı için de ana hat için bulduğumuz krediyi buraya kullanamıyoruz. Dolayısıyla, bu onaylanıp bir kez daha kredi için bir çalışma yapıp, krediyi bulduktan sonra bir kez daha başlayabiliriz. Çünkü, burası için bulduğumuz krediyi, buraya kullanamıyoruz. Bunun, bugünkü bedelle yaklaşık değeri, 2.1-2.2 milyar TL gibi bir bedel. Biz de bir önceki yönetim de onay için başvurmuş; ikisi de reddedilmiş. Gerekçeleri şöyle; buraya çok teknik olarak bakıyorlar. 1 saatte, bir kesitten geçecek yolcu sayısı, belli bir miktarın üzerindeyse, ‘Buraya metro yapılsın’ diyorlar. Ne yazık ki, yolculuk talepleri bunun altında çıkıyor bu hatta.”
"Onay çıkmayınca, bizim buraya kredi alma şansımız yok"
Alpkökin’in ardından değerlendirmeler yapan İmamoğlu, “Biz, bu tür konularda devamlı şeffaf ve paylaşımcı olmaya çalıştık” diyerek, şunları dile getirdi:
“Bu konulardaki zorlukları hem Çekmeköy Belediyesi hem Sancaktepe Belediyesi ile toplantılarda paylaştık. O toplantılarda, bu işin sıkıntılarını dile getirirken, aynı zaman da katkı talep ettik. Dedik ki; ‘Bakın, bunların kredilenmesi, bir yatırım onayının çıkması, ardından kredilendirme sürecine katkılarımız, bizim yolculuğumuza hız verecektir.’ Günün sonunda yapılan işlem de şu var: Biz, Çekmeköy- Sultanbeyli hattının, Taşbeyli-Yenidoğan’a giden kolunun dışındaki bölümüne kredi bulduk. Çünkü, buranın yatırım onayı vardı. Yenidoğan ve Taşdelenlilere seslenelim ki; Sarıgazi’den başlayan bu hattın, yatırım planına alınmasıyla ilgili hükümetin vereceği karar hem 2017’de reddedilmiş hem 2019’da reddedilmiş. Yani iki kez reddedilmiş. Bizim talep etmemize rağmen bir daha reddedilmiş. Dolayısıyla, bu onay çıkmayınca, bizim buraya kredi alma şansımız yok.”
"Kredi bulduğumuz 10 metro hattında çalışmalar sürüyor"
Kredi buldukları 10 metro hattında hızlı çalışmalarını sürdürdüklerini vurgulayan İmamoğlu, “Bugün 4 milyar liranın üzerinde öz kaynağımızdan, metroların imalatına para ayırıyoruz. Ama 10 tanesine ayırıyoruz. Kimine KDV’sini kimine eksik kalan kısmını ödüyoruz. Direkt öz kaynaktan harcadığımız füniküler hatlarımız da var. Ama burası, bugünkü parayla yaklaşık 2.2 milyar lira. Yani 2.2 katrilyon lira. Bizim totalde ayırdığımız öz kaynağın yarısını buraya ayırmamız gerekiyor ki, burasını yapabilelim. Bizim şu anki bütçemizin böyle bir gücü yok. Ama borçlandığımız takdirde yapabiliriz. Dolayısıyla biz, Emek Hastanesi’nden başlayan; Sarıgazi, Taşdelen, Yenidoğan hattı ile ilgili süreci iptal etmiş değiliz. Buranın bir projesi vardır; iptal edilmemiştir. Ama dediğim gibi; onayı verilmediği için merkezi hükümet tarafından süreç yürümedi. Biz, Çekmeköy-Sultanbeyli'ye bulduğumuz krediyi de buraya harcayamıyoruz. Böyle bir kural yok. Yani buraya kredi buldunuz, burayı buraya harcayın; onu yapamıyorsunuz. Onay olmadığı için, yurt dışından kredi de bulamıyorsunuz ve alamıyorsunuz. O bakımdan bu süreç işlemedi” ifadesini kullandı.
İmamoğlu, Yenidoğan-Cumhuriyet-Emek metro hattındaki doldurma işlemleri için de şu bilgileri verdi:
“Deprem açısından oraların çevre ile ilgili oluşturduğu risk açısından burayı doldurmamız lazım. Dolduğumuz yerleri, yarın kredi bulduğumuzda açmamız 1 ay. Bizim proje onay çabalarımız devam edecek. Kredi bulma çabalarımız devam edecek; aynı diğer yerlerdeki gibi. Bulduğumuz anda, açmamız 1 ay. Onun için, yani bugün feryat figan bağıranlar, siyasetin en çirkinini yapıyorlar. Bir de kendini ispat etmek isteyenler var; siyaseten seçilmiş arkadaşlar. Onlara da üzüntüyle bakıyorum. Keşke bizi arasalar, bilgi alsalar. Yani biz, telefonun ucundayız her konuda. Gelsinler bizden sunum istesinler ya da arkadaşlara gitsinler sunum versinler; lakin öğrenmek isteyene. Ona yapacak bir şey yok.”
“Arkadaşlarım, şu an inşaatı devam eden Göztepe-Ümraniye hattını ve Bostancı-Dudullu hattımızda kesen bir kol haline getirip, o hattı daha verimli hale getirmeye çalışıyorlar. Buraları; bütüncül, İstanbul'u doğu-batı ekseninde kesen bir hatta dönüştürüp, daha kolay onay ve daha kolay kredi bulabilme çabası içerisine giriyoruz. Sadece Sultanbeyli-Çekmeköy hattıyla değil, aynı zamanda diğer kesen hatları da birbirlerine bağlayan, daha verimli bir hatla proje çalışmalarını arkadaşlarım sürdürüyor. O bakımdan bizim niyetimiz nettir. Tekrar ediyorum: Bu hattı iptal etmedik. Ama şu anda yapamadığımız için, çevreye etkisi açısından durdurmak zorundaydık. İstanbullular ve oradaki vatandaşlarımız merak etmesinler. Doğru karar verdik, onların hayatlarını riske atmamak adına. Ama yarınlarda para bulduk, kaynak bulduk, -tabii önce hükümetin onayı gerekiyor- hemen başlarız. 1 aya da oraları açarız; dert etmesinler”
Çekmeköy-Sancaktepe-Sutanbeyli ile Yenidoğan-Cumhuriyet-Emek metro hatları (eski adıyla Sarıgazi(Hastane)-Taşdelen-Yenidoğan) 3 Mart 2017 tarihinde beraber ihale edildi. Sözleşmesi 14 Nisan 2017’de imzalanan iki hattın yapımlarına, % 4’lük fiziki ilerleme aşamasındayken, 29 Aralık 2017’de ara verildi. İBB, bir kez daha faaliyete geçmesi için projelerin Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı Yatırım Programı’na dahil olması yönünde talepte bulundu. Progrlakin dahil olan Çekmeköy-Sancaktepe-Sultanbeyli kısmı için Ekim 2019 senesinde kredi temin edildi ve hattaki çalışmalar başlatıldı. İBB, 6,9 kilometre uzunluğunda ve 6 istasyonlu Yenidoğan-Cumhuriyet-Emek metro hattında da imalatlara başlamak için, aynı süreci takip etti. Projenin Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı Yatırım Programı’na dahil edilmesi için gerekli olan Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü onayına müracaat yapıldı. İBB tarafından 2015 ve 2019 senelerinde Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü’ne yapılan müracaatlar reddedildi. Yolculuk talebinin metro için düşük olduğu ve uygun görülmediği yönündeki kararlar İBB’ye yazılı olarak bildirildi. İBB, onay süreçlerinin tamamlanmamış olduğundan dolayı mevcut kredi ve yeni yurt dışı kredi müracaatsunda bulunamıyor.