İsrail Parlamentosu, İsrail vatandaşlarının Batı Şeria'daki dört Yahudi yerleşimine dönüş yasağını kaldıran düzenlemeyi kabul etti. Yasak, 2005'te İsrail'in işgal altındaki Gazze'den planı kapsamında konmuştu.
Tasarı, uluslararası tepkilere neden olmuştu. Londra'da Yüksek Mahkeme'de görülen bir davada bu Yahudi yerleşimlerinin Filistin topraklarında inşa edildiğine hükmedilmişti.
Tasarının yürürlüğe girebilmesi için ordunun onayı gerekiyor.
Ancak kararın Ramazan öncesinde gerginliği alevlendirmesinden kaygı duyuluyor.
1967'deki Arap-İsrail savaşından sonra İsrail işgali altındaki Batı Şeria ve Doğu Kudüs'e inşa edilen 140 yerleşimde yaklaşık 600 bin Yahudi yaşıyor.
Uluslararası toplumun büyük bir kısmı bu yerleşimlerin yasa dışı olduğunu söylüyor. İsrail bunu reddediyor.
18 yıl önce İsrail Parlamentosu, Gazze Şeridi'nden çekilme planına onay vermiş, Batı Şeria'nın kuzeyindeki Sa-Nur, Ganim, Kadim ve Homeş Yahudi yerleşimlerinin de boşaltılmasını kararlaştırmıştı.
Dönemin İsrail Başbakanı Ariel Şaron, bu yerleşimlerin tahliyesinin "Filistinlilere Batı Şeria'da toprak bütünlüğü sağlayacağını" söylemişti.
Şaron, "tahliyenin Filistinlilerin normal bir hayat sürmelerini kolaylaştıracağını" savunmuştu.
Karar kapsamında İsrail vatandaşlarının, boşaltılan bu yerleşimlere ordunun izni olmadan girişi yasaklanmıştı.
Ancak bir grup yerleşimci Homeş'te kaçak olarak bir dini okul açmış ve bazı evler inşa etmişti.
İsrail'in tarihindeki en sağcı ve en milliyetçi hükümeti olan Benyamin Netanyahu liderliğindeki yeni koalisyon, bu kaçak binalara yasal statü kazandırmak istiyordu.
Parlamentoda yapılan oylamada, İsraillilerin boşaltılan Yahudi yerleşimlere dönebilmesi için 2005'teki düzenlemenin bazı bölümleri kaldırıldı.
Tasarıyı sunan Likud Partisi milletvekili Yuli Edelstein oylamadan sonra Twitter'da "İsrail Devleti, bu gece sürgün felaketinden sonra toparlanma sürecini başlattı. Bu, yaralarımızı sarma ve vatanımıza ait topraklara yerleşme yolunda ilk ve önemli bir adım" dedi.
Karara tepkiler
İsrail'de Yahudi yerleşimi karşıtı Peace Now örgütü, yerleşimcilerin bu bölgeye dönmesinin "büyük bir güvenlik yükü getireceğini" belirterek yerleşimcilerin şiddet olaylarına neden olabileceği uyarısında bulundu.
Örgütün açıklamasında bunun "neredeyse tamamı Filistinlilere ait olan topraklarda yeniden yapılaşmanın yolunu açacağı" belirtildi.
Filistin Yönetimi Başkanı Mahmut Abbas'ın sözcüsü kararı kınadı ve İsrail hükümetinin uluslararası hukuka meydan okuduğunu söyledi.
Sözcü, İsrail Hükümeti'ni gerilimi azaltmaya yönelik uluslararası çabaları baltalamakla suçladı.
ABD yönetimi de İsrail Parlamentosu'nun kararının "çok rahatsız edici" olduğunu söyledi.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Vedant Patel, "Ramazan, Hamursuz Bayramı ve Paskalya'dan önce alınan bu karar son derece provokatiftir ve gerilimi yatıştırma çabalarına zarar verecektir" dedi.
Avrupa Birliği'nin bir sözcüsü de kararın "güven yaratıcı önlemleri baltaladığını ve Filistin sorununa çözüm sürecinde bir geriye gidiş anlamına geldiğini" söyledi.
Geçen ay İsrail hükümeti, mevcut Yahudi yerleşimlerde yedi binden fazla yeni konut inşaatına onay vermiş ve dokuz kaçak yapılaşma alanını yasal hale getirmişti.
Ancak Pazar günü Mısır'da Filistin Yönetimi temsilcileriyle yapılan bir toplantıda hükümet gerginliği azaltmak için "dört ay boyunca herhangi bir yeni yerleşim birimi kurmayı tartışmayı ve altı ay boyunca yeni yapıları onaylamayı durdurmayı" taahhüt etmişti.
İsrail parlamentosunda dün akşam alınan karara bu taahhüde tezat oluşturuyor.
Dini Siyonizm Partisi lideri: 'Filistinli diye bir şey yoktur'
Bu yıl, Batı Şeria ve Doğu Kudüs'te İsrail'le Filistinliler arasındaki şiddet yeniden tırmanmaya başlamıştı.
İsrail'in saldırılarında 88 sivil ve militan, Filistinlilerin saldırılarında da biri polis 16 kişi yaşamını yitirmişti.
Pazartesi günü İsrail Maliye Bakanı Bezalel Smotriç'in "Filistinliler diye bir şey yoktur" açıklaması tepki çekmişti.
Koalisyonda kilit bir konumda olan Dini Siyonizm Partisi'nin lideri Smotriç, Paris'teki bir konferansta "Arapların Siyonist hareketle mücadele etmek için hayali bir halk uydurduğunu ve Amerika'nın bunu duyması gerektiğini" söylemişti.