Kırıkkale'nin Karakeçili ilçesindeki Büklükale'de, Japon Anadolu Arkeoloji Enstitüsü ekibi, Doç. Dr. Kimiyoshi Matsumura liderliğinde yaptığı 15 yıllık kazı çalışmalarında önemli buluntular ortaya çıkardı.
Kazı alanı, "Aşağı şehir" ve "Yukarı şehir" olmak üzere iki farklı arkeolojik bölgeden oluşuyor ve binlerce yıllık tarihi dokular gün ışığına çıkarılıyor. En son kazı çalışmalarında, Hitit İmparatorluğu'na ait olan ve 3.300 yıl öncesine tarihlenen bir çivi yazılı kil tablet bulundu. Bu tablet, Hititçe ve Hurrice yazılmış olup, Hitit kraliyet ailesinin dini törenleri hakkında bilgi veriyor.
BÜKLÜKALE, HİTİT İMPARATORLUĞU'NUN STRATEJİK ÖNEME SAHİP BİR ŞEHİR
Büklükale kazı alanında bulunan çivi yazılı kil tablet, Hitit İmparatorluğu'nun geçmişte bir yabancı istila ile karşı karşıya kaldığı felaketi anlatıyor. Tablet üzerinde, Arzava kralı Tarhuntarado'nun adı da geçiyor ki, bu isim daha önce Mısır'ın Amarna şehrindeki tabletlerde de yer almıştı. Bu bulgular, Büklükale'nin stratejik öneme sahip bir Hitit kenti olduğunu gösteriyor.
Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi ve Kazı Başkanı Doç. Dr. Kimiyoshi Matsumura, tabletin Hitit kralı ve kraliçesinin Hurrice dini ritüeller gerçekleştirdiğini ortaya koyduğunu ifade etti. Matsumura, Hurrice yazılı tabletin Anadolu'da sadece Boğazköy, Ortaköy ve Kayalıpınar'da bulunduğunu belirtirken, dördüncü kez böyle bir tabletin Büklükale'de bulunması şaşırtıcı olduğunu dile getirdi.
"HİTİT KRALİYET AİLESİYLE İLİŞKİLİ OLDUĞUNU GÖSTERİYOR"
Matsumura, Büklükale'de bulunan Hurrice yazılı tabletin, Hitit kralının ve kraliçesinin buraya gelerek Hurrice dini törenler düzenlediğini gösterdiğini belirtti. Hitit kraliyet ailesinin belki de burada bir süre ikamet etmiş olabileceğini vurgulayan Matsumura, tabletin Anadolu'da sadece Boğazköy, Ortaköy (Çorum) ve Kayalıpınar (Sivas) gibi önemli merkezlerde bulunduğunu söyledi. Bu nedenle, Büklükale'de bulunan Hurrice tabletin önemli bir yerleşim yeri olduğunu ve Hitit kraliyet ailesiyle ilişkili olduğunu düşündüklerini belirtti. Matsumura ayrıca, Katapa'da bulunan tek Hurrice yazılı duanın Büklükale'de de bulunmasının gizemini araştırmaya devam edeceklerini ifade etti.
"KATAPA ADI NEDEN BURADA?"
Matsumura, tabletin büyük bir keşif olduğunu vurgulayarak şunları söyledi: "Tablette, Hititçe ve Hurrice ile dua metinleri yazılıyor ve bu, önemli bir keşif. En büyük sürprizlerden biri ise Katapa adlı bir şehir isminin ortaya çıkması. Katapa isminin neden Büklükale'de bulunduğu henüz anlaşılamadı. Bu şehirde yapılması gereken bir dua metninin neden Büklükale'de bulunduğunu anlamak için büyük bir sırrı çözmek gerekiyor."
"BÜKLÜKALE'DE BULUNMASI ÇOK ŞAŞIRTICI"
Matsumura, tablette geçen Tarhuntarado'nun adının, 1890'larda Mısır'ın Amarna şehrinde bulunan tabletlerde de yer aldığını belirterek, şunları söyledi: "Bu tablette kişisel adlar da yer almakta. En önemlisi ise Arzava kralı Tarhuntarado'nun adıdır. Tarhuntarado'nun adı, Amarna şehrinde bulunan tabletlerde de tespit edilmiştir. Amarna şehri, III. Amenhotep'in babası IV. Amenhotep tarafından inşa edilen başkentti. Bu tablet, III. Amenhotep'in, Arzava kralı Tarhuntarado'ya Boğazköy'ün istila edildiğini bildiren bir mektubunu içermektedir. Mektupta, Arzava kralı ile diplomatik evlilik yaparak ilişkileri güçlendirmek istediği ifade edilmektedir. Bu nedenle, bu büyük tarihi figürün adının Büklükale'de bulunması çok şaşırtıcı."