BDDK ve SPK'nın JP Morgan başta olmak üzere bankalara yönelik başlattığı incelemeyi değerlendiren ekonomistlere göre, bu durum krizi derinleştirecek.
Geçen hafta cuma günü dövizde yaşanan dalgalanma ve Türk Liras'ındaki yüzde 6'lar seviyesine varan değer kaybının ardından cumartesi akşamı BDDK ve SPK harekete geçerek, döviz piyasalarındaki hareketlere yönelik spekülasyon şikayetlerine dayanarak inceleme başlattıklarını açıkladı. İncelemenin odağında yer alan banka ise dünyanın önde gelen yatırım bankalarından JP Morgan oldu.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) açıklamasında, "JP Morgan tarafından yayımlanan raporun ülkemiz bankalarının itibar kaybına yol açtığı şikayetleri üzerine soruşturma başlatıldı" denildi.
BBDK’nın hemen ardından Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) da, JP Morgan hakkında inceleme başlatıldığını duyurdu. SPK’dan yapılan açıklamada, “22 Mart 2019 tarihinde JPMorgan Chase & Co. tarafından yayımlanan raporun yanıltıcı içeriği nedeniyle başta bankacılık hisseleri olmak üzere Borsa İstanbul A.Ş.'de işlem gören hisse senetleri üzerinde spekülatif etki yarattığına yönelik olarak Kurumumuza iletilen şikayetler çerçevesinde, 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu kapsamında inceleme başlatılmıştır. Kamuoyuna saygıyla duyurulur” ifadelerine yer verildi.
Gelişmelerin ardından durumu değerlendiren ekonomistler, dolar kurunun yükselebileceği ve krizin daha da derinleşebileceği uyarısında bulundu.
BU TÜR SORUŞTURMALAR BAĞCI DÖVMEKTİR, KRİZİ DERİNLEŞTİRİRBDDK’nın açıklamasının ardından Twitter üzerinden bir paylaşımda bulunan ekonomist Uğur Gürses, “Krizi kötü yöneterek de derinleştirebilirsiniz; şimdi yapılan da o” yorumunda bulundu.
Gürses, paylaşımının devamında şu ifadeleri kullandı:
“Yatırım bankaları her zaman rapor yazar, her raporda da oran, kur, seviye yazar. JP Morgan da öyle yapmış. Ülkeye döviz getirip bozduruken iyi de sonra kurun yükseleceğini söyleyip döviz alması mı ‘manipülasyon?’ Bu tür soruşturmalar ‘bağcı dövmek’tir. Krizi derinleştirir. İçeride kendi yurttaşınızı ‘dövüp’ yarattığınız tek sesliliğe benzemez yabancı sermayeyi ‘dövmek’... Girene serbest, çıkmaya kalkanı ‘döven’ tek yönlü sermaye akışına kimse para getirmez.”
PAZARTESİ DÖVİZDE ÇALKANTI ARTABİLİREkonomist yazar Atilla Yeşilada ise dolar/TL’deki dalgalanmanın artabileceğine dikkat çekerek, “BDDK bankalara inceleme başlattı, pazartesi dövizde çalkantı artabilir” dedi. Yeşilada, ayrıca, "Uyarıyorum: Vazgeçin bu bize komplo var sevdasından. Yarın dışardan da borçlanamaz hale geleceksiniz. Brazilya reali, Arjantin pezosu da düştü cuma günü" uyarısında bulundu.
JP MORGAN RAPORUNDA NE VAR?Dün Bloomberg'de yayımlanan bir haberde, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) döviz rezervlerinde 6,3 milyar dolar düşüş yaşandığı, bu düşüşün beklenmedik olduğu ve yetkililerin konuyla ilgili bir açıklama yapmadığı belirtildi.
Haberde JPMorgan Chase & Co’nun yatırımcılara dolar/TL’nin 5,90 seviyesine kadar çıkacağı öngörüsüyle liraya karşı dolarda kalmalarını tavsiye ettiği ifade edildi. JPMorgan’ın 15 Mart’tan bu yana iki hafta içinde yalnızca Hazine'nin Eurobond (Euro tahvilleri) ödemesine bağlı olarak 1,5 milyar dolarlık rezerv düşüşü hesapladığı belirtildi.
Söz konusu 1,5 milyar dolara ek olarak raporda 20 Mart'tan bu yana rezervlerin 1,5 milyar dolar daha gerilediği tahmini yapıldı.
Haberde, JPMorgan stratejistlerinin müşterilerine geçtiği "Merkez Bankası rezervlerindeki hızlı azalmanın sürdürülemez olduğuna inanıyoruz" notuna yer verildi.
Söz konusu notta ayrıca 31 Mart yerel seçimleri sonrasında döviz rezervlerini destekleyici önlemlerin azalmasının, buna bağlı olarak da dolar/TL işlemlerinin büyük oranda artmasının beklendiği ifade edilerek yüksek risk öngörüldüğü belirtildi.