Kamu İktisadi Teşebbüsleri (KİT), 2023 yılında brüt satışlarını bir önceki yıla göre yüzde 13,9 oranında artırarak 1,3 trilyon liraya yükseltti. Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından açıklanan Kamu İşletmeleri Raporu’na göre, bu artışın büyük bir kısmı Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (TEİAŞ) ve Elektrik Üretim A.Ş. (EÜAŞ) kaynaklı oldu.
KİT SİSTEMİNE GENEL BAKIŞ
Bakanlığın portföyünde 19 KİT, 1 KİT bağlı ortaklığı, 5 kamu bankası ve 8 diğer kuruluş olmak üzere toplamda 33 kamu işletmesi yer alıyor. KİT sistemi, 2023 yılını 159,3 milyar lira etkinlik karı ile kapatırken, satış maliyetlerindeki yüzde 0,5'lik azalma da kâr üzerinde etkili oldu. Vergi ve yasal yükümlülüklerin ardından sistemin net karı 74,7 milyar lira olarak gerçekleşti.
BİLANÇO DURUMU
KİT'lerin toplam aktif büyüklüğü 2023'te yüzde 157,5 artarak 2,9 trilyon liraya ulaştı. Aktif büyüklüğünün gayri safi yurt içi hasılaya (GSYİH) oranı ise yüzde 11,2 olarak hesaplandı. Bu artış, büyük oranda duran varlıkların enflasyon muhasebesi sonucu gerçekleşen artışlarından kaynaklandı. Toplam öz kaynak büyüklüğü ise yüzde 360,2 artarak 2 trilyon liraya çıktı.
SERMAYE ARTIŞLARI
KİT sisteminin nominal sermayesindeki artışlar, toplam nominal sermayenin yüzde 78,3 oranında artarak 932 milyar liraya çıkmasına neden oldu. Ödenmiş sermaye ise yüzde 25,9 artarak 616,3 milyar liraya yükseldi.
PASİF YAPISI
KİT sisteminin pasif yapısında yabancı kaynakların öz kaynaklara oranla daha fazla olduğu gözlemlendi. Öz kaynaklar toplam pasifin yüzde 67,1'ini oluştururken, yabancı kaynakların oranı yüzde 32,9 olarak belirlendi.
İSTİHDAM GİDERLERİ ARTIYOR
KİT'lerde 2019 yılında istihdam edilen kişi sayısı 100 bin 512 iken, bu rakam geçen yıl 98 bin 922'ye düştü. Ancak 2023 yılı itibarıyla toplam istihdam giderleri, bir önceki yıla göre yüzde 109,7 artarak 62 milyar liraya ulaştı. 2019'da toplam satış ve etkinlik giderlerinin yüzde 8,4'ü istihdam giderlerinden oluşuyordu. KİT bünyesindeki çalışanların işverene maliyeti, memurlar ve sözleşmeli personel için ortalama 41 bin 825 lira, işçiler için ise 61 bin 777 lira olarak belirlendi.