Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca, son 20 yılda kentsel dönüşüm uygulamaları kapsamında ülke genelinde 3 milyon 300 bin konutun dönüşümü gerçekleştirildi.
AA muhabirinin almış olduğu bilgiye nazaran, kentsel dönüşüm emekleri, Bakanlık öncülüğünde mahalli idareler, ilgili kuruluşlar ve vatandaşların katılımıyla yerinde, gönüllü ve hızlılık ilkelerini merkeze alan adımlarla yürütülüyor.
Bu kapsamda 20 yılda kentsel dönüşüm uygulamalarıyla ülke genelinde 3 milyon 300 bin konut dönüştürüldü. Bu dönüşüm uygulamaları ve yapı denetim çalışmalarıyla vatandaşların depreme dayanıklı konutlarda ikametleri sağlanarak yapı stoku güçlendirildi.
6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun kapsamında yürütülen kentsel dönüşüm uygulamalarının gerçekleştirildiği 279 "riskli alan" ve yeni yerleşim yeri olarak belirlenen "rezerv yapı alanları"nda yer alan 952 bin bağımsız birimin yapımı ile ülke genelinde riskli yapılardaki 900 bin adet bağımsız birimin yenileme faaliyetine devam ediliyor.
Bu çerçevede geçen yıl kentsel dönüşüm kapsamında 19 bin riskli yapı yıkılarak 164 bin bağımsız birim yenilendi. İstanbul'da 93 bin, Ankara'da 10 bin olmak üzere Türkiye genelinde 250 bin konutun dönüşümü sahada devam ediyor. Bu faaliyetlerin gerçekleştirilmesine yönelik vatandaşlara kira yardımı ve faiz desteği ile proje ve kamulaştırma işlemleri için yaklaşık 30 milyar 771 milyon lira ödendi.
37 bin sosyal donatıyla inşa edilen 1 milyon 180 bin sosyal konutla da vatandaşlar güvenli evlere kavuşturuldu.
Bakanlık tarafından ayrıca "İlk Evim, İlk İş Yerim" projesi kapsamında 250 bin sosyal sosyal konut ve 1 milyon konut amaçlı arsanın yapımı da sürdürülüyor.
Öte yandan Bakanlıkça yapı denetim çalışmaları kapsamında da bugüne kadar 6,6 milyon ev ve iş yeri denetlenerek, vatandaşların dayanıklı konutlarda oturmaları sağlandı.
İstanbul'da 695 bin bağımsız birimin dönüşümü tamamlandı
Bakanlık, 2023 Vizyonu ve Eylem Planları doğrultusunda Türkiye'nin depremsellik durumunu da dikkate alınarak aciliyet arz eden 1 milyon 500 bin adet konutun yenilenmesine yönelik çalışmalarını da sürdürüyor.
Özellikle muhtemel Marmara depremi nedeniyle kentsel dönüşümde İstanbul, en dikkati çeken illerin başında geliyor. Bu nedenle Bakanlık, İstanbul'un bütününde vatandaşların can ve mal güvenliğini sağlamak açısından kapsamlı ve hızlı bir şekilde kentsel dönüşüm çalışmalarını yürütüyor.
Buna göre, 10 yıllık süreçte belediyeler ve özel sektörle beraber İstanbul'da 695 bin bağımsız birimin dönüşümü tamamlandı, 93 bin bağımsız birimin de dönüşüm süreci devam ediyor.
Pendik Orta ve Dumlupınar Mahallelerinde 2 bin 27 bağımsız birimin tahliye ve yıkım sürecini tamamlandı. Kartal Orhantepe Mahallesi'nde tahliye ve yıkım süreci bitirilerek inşasına başlanan 1295 bağımsız birimden ve 130 bağımsız birim teslim edildi. 73 bağımsız birimin teslim süreci ve 1092 bağımsız birimin inşaatı da devam ediyor.
Maltepe Atışokulu Mahallesi'nde tahliyesi tamamlanan 446 bağımsız birim, yakın zamanda yıkılacak. Beykoz Tokatköy Mahallesi'nde 823 ve Ataşehir Yukarı Dudullu Mahallesi'nde ise 1563 bağımsız birim yıkıldı ve inşaatlara başlandı.
Kadıköy Fikirtepe Mahallesi'nde yıkılarak inşaatına başlanan 10 bin 765 bağımsız birimden 1644'ü teslim edildi.
Üsküdar Kirazlıtepe, Mehmet Akif Ersoy, Küplüce, Ferah ve Bulgurlu Mahallelerinde yıkılarak inşaatına başlanan 3 bin 821 bağımsız birimden 551'i teslim edildi. 2 bin 620 bağımsız birimin inşaatı devam ederken 650 bağımsız birim de ihale aşamasında. Ümraniye Hekimbaşı Mahallesi'nde 615 ve Beyoğlu Okmeydanı Mahallesi'nde ise 939 bağımsız birim yıkılarak inşaatlara başlandı. Eyüp Sultan İslambey Mahallesi'nde 653 bağımsız birimin yıkımı ise sürüyor.
Güngören Tozkoparan ve Genç Osman Mahallelerinde yıkılarak inşaatına başlanan 1770 bağımsız birimden 14'ü teslim edildi. Diğerlerinin inşaatı devam ederken 590 bağımsız birim için kuralar çekildi.
Kağıthane Yahya Kemal Mahallesi'nde 745 bağımsız birim teslim aşamasında bulunuyor. Zeytinburnu Telsiz, Beştelsiz ve Merkezefendi Mahallelerinde 1113 bağımsız birim yıkılarak, inşa çalışmalarına geçildi.
Esenler Askeri Alan'da yıkılarak inşaatına başlanan 60 bin bağımsız birimden 2 bin 108'i teslim edildi, 4 bin 860 bağımsız birimin inşaatı da devam ediyor.
Ankara'daki çalışmalar
Bakanlık, kentsel dönüşüm uygulamalarıyla Ankara'nın da çehresini değiştirmeyi de hedefliyor. Buna göre Mamak, Karaağaç, Dutluk, Anayurt-Gülseren ve diğer mahallelerde toplam 10 bin 200, Altındağ, Cinderesi ve Aktaş'ta 1000, Elmadağ'da 400 olmak üzere toplam 11 bin 600 konutun yapımına yönelik çalışmalar sürdürülüyor.
İzmir'de ise Bayraklı'da 1400, Karabağlar'da 1600 konut ile deprem sonrasında yapımı başlayan 5 bin 500 konutun inşasına yönelik çalışmalar devam ediyor.
Sivas'tan Trabzon'a, Hakkari'den Konya'ya kentsel dönüşüm
Türkiye'nin dört bir yanında devam eden dönüşümler kapsamında Sivas Merkez'de Altuntabak Tuzlugöl Mahallesi'ndeki rezerv yapı alanında 475 konut, Kocaeli'nin İzmit, Dilovası, Gölcük ve Çayırova ilçelerinde ilk etapta 3 bin 450 olmak üzere toplam 6 bin 500 konutun yapımına yönelik çalışmalara devam ediliyor.
Trabzon'da 3 bin 820, Hakkari'de 3 bin 250, Şırnak'ta 10 bin 600, Diyarbakır'da 6 bin 500, Adana'da 880, Mardin'de 5 bin 600 konut ve ticari bağımsız birimin üretilmesine yönelik çalışmalar sürerken, bağımsız birimlerin büyük bir kısmı hak sahiplerine teslim edildi.
Erzurum Yakutiye'de 1800, il genelinde ise toplam 2 bin konut ile Konya'nın Meram ilçesi Şükran Mahallesi'nde 1400, Kadınhanı'nda 470, Ilgın'da 100 olmak üzere diğer ilçelerle birlikte toplam 3 bin bağımsız birim inşa ediliyor.
Kütahya merkez ve Pazarlar ilçesinde 1300, Bursa'da 1350, Manisa'nın Şehzadeler ilçesinde ise yaklaşık 600 konutun yapım çalışmaları başlatıldı.
Mersin'in Akdeniz ilçesi Çay Mahallesi rezerv yapı alanında tamamlanan 416 konut ve 44 iş yeri için de anahtar dağıtımı sürecine geçildi.
Samsun'un Canik ve İlkadım ilçelerinde projelendirilen 2 bin 112 konuttan 678'i tamamlanarak hak sahiplerine teslim ediliyor.
"Tarihe vefa, geçmişe saygı"
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca tarihi kent merkezlerinin "tarihe vefa, geçmişe saygı" anlayışıyla gün yüzüne çıkarılarak ihya edilmesine yönelik uygulamalar gerçekleştiriliyor.
Bu süreçte Erzurum'da "Tarihi Kent Merkezi Projesi" kapsamında Yakutiye Ulu Cami ve Çifte Minareli Medrese çevresinde belirlenen riskli alandaki niteliksiz yapıların kamulaştırılarak tahliyesi ve zamanı yapı ve dokunun gün yüzüne çıkarılmasına yönelik uygulamalar yapılıyor.
Aynı anlayışla Bursa Hanlar Bölgesi, Balıkesir Zağnos Paşa, Bitlis Kültür Mahallesi, Konya Mevlana Çarşısı ve çevresi, Ankara Hergelen Meydanı, Diyarbakır Sur, Şanlıurfa Kültür Yolu Projesi benzer biçimde 45 ilde 80 yerde zamanı şehir merkezi projeleri sürdürülüyor.