KHK’lilerin yüzde 65’inin yaşadığı yeri değiştirmek zorunda kaldığının anlatıldığı raporda, yüzde 83’ünün mevcut gelirleriyle geçinemediği vurgulandı.
Mağdurlar İçin Adalet Platformu’nun "4.5.6. yılında OHAL'in Toplumsal Maliyetleri Araştırma Raporu", Platform Başkanı HDP Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu ve raporu hazırlayan KHK'li Doç. Dr. Bayram Erzurumluoğlu tarafından Meclis’te açıklandı. Rapor 25 bin “doğrudan/birincil mağdur” olarak adlandırılan KHK’lilerden, 5 bin de “dolaylı/ikincil mağdur” olarak nitelendirilen yakınlarından elde edilen verilerle hazırlandı. Raporda, “KHK/OHAL mağdurları ağırlıklı olarak muhafazakâr-demokrat” kesimlerdendir. Ancak, OHAL mağduriyetleri sonrası, sol, sosyalist, sosyal demokratlık ve seküler/hümanist partilere yönelme yönünde artan bir trend görülmektedir” denildi.
Yüzde 41,5’inin sağlık güvencesi yok
Raporda, şu veriler paylaşıldı:
KHK/OHAL mağdurlarının yüzde 96,3’ünün gelirleri mağduriyetleri öncesi ile karşılaştırıldığında azaldı.
Yüzde 83,6’sının mevcut gelirlerinin geçimlerini idame etmeye yetmediği,
Mağdurların yüzde 44,5’i sahip oldukları menkul veya gayrimenkulleri satmak zorunda kaldı.
KHK/OHAL mağdurları arasında işsizlik oranı yüzde 32,5.
Araştırmaya katılan KHK/OHAL mağdurlarının yüzde 41,5’inin hiçbir sağlık güvencesi yok.
OHAL/KHK mağdurlarının yüzde 61,5’i, mağduriyetleri sonrasında, bulundukları evlerden, mahallelerden, şehirlerden göç etmek zorunda kaldı. Mağdur yakınları kendi aile üyelerine yaşatılan mağduriyetlerden psikolojik olarak olumsuz etkilenerek, kendilerinin de yüzde 74,6 oranında tıbbi/psikolojik destek alma ihtiyacı hissettiklerini beyan etmişlerdir.
Türkiye'de yaşadıkları olaylar veya travmalar sonrasında, Türkiye dışına çıkma fırsatları olsa OHAL/KHK mağdurlarının yüzde 91,2’si ‘Yabancı bir ülkeye gitmek ve orada yaşamak istemektedirler.
“İnsanlığa karşı soykırım”
Gergerlioğlu, “Türkiye tarihinin en ağır kıyımıyla karşı karşıyayız. Bir devletin, işverenin insanları işten çıkarabileceğini biliyoruz lakin bu işten çıkarmalar sadece işten çıkarmakla kalmadı. Anayasayı hukuku çiğneyerek insanlığa karşı bir soykırıma yol açtı. Biz bu zulmü tüm Türkiye’ye ve dünyaya duyuyoruz. Yarın anayasa ve hukuk önünde hesabını da mutlaka soracağız” dedi.
Gergerlioğlu, OHAL’in ilk aylarında çok yoğun intiharlara rastladıklarını, bu isimlerden büyük bölümünün daha sonra işlerine iade edildiğini kaydetti. OHAL’in aslında bitmediğini kaydeden Gergerlioğlu, “İhraçlar kamuyla sınırlı kalmadı özel sektörde de insanlar işe alınmadı. Çok vasıflı insan çalışma hayatı dışında itildiler. İnsanların yurt dışına çıkışları engellendi. OHAL döneminin sadece KHK’liler ve ailelerinin değil 84 milyonu etkileyen insan hakları ihlali ve ekonomik sorunlara dönüştüğünü gördük.”
Erzurumluoğlu da şunları söyledi:
“Artık ‘bana dokunmayan yılan bin yaşasın’ diyenler yüzde 50 daha yoksul. Daha az özgürler. Artık daha fazla işsizler. Enflasyon kontrol edilemiyor. Çünkü ehil insanlar, ya da hataları görünce müdahale edenler devre dışı bırakıldı. KHK’lar da bunun manevrası oldu. Türkiye artık G20 ülkede değil, altı yılda 16’ıncı sıradan altı sıra gerileyerek 22’nci sıraya düştü. Paramız son altı yılda her yıl yüzde 85 değer kaybetti. Altı yılda matematiksel olarak yüzde 510 paramız değer kaybetti, yoksullaştık. Yoksullaşmak işsizlik, çaresizlik, ölümler, boşanma, intihar demek. Türkiye’de artık intihar rakamları yayınlanmıyor. Sebebi bu. Kendini düşünen herkes, çocuklarını, torunlarını düşünen herkes bu hukuksuzluklara dur demek zorunda. Bu işi KHK’lilar için yapmayın, yaşadıklarını yaşadılar, kendiniz için yapın."