Kıdem Tazminatı Reformu: Bakan Işıkhan Sinyal Verdi, İşverenler ve İşçiler Cephede!
Kıdem tazminatı mevzusunda sular durulmuyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan'ın reform sinyalini vermesinin ardından işveren ve işçi cephesinden de sert tepkiler gelmeye başladı.
İşverenler Ne Diyor?
Mevcut sistemin hem işveren hem de çalışan için mağduriyet yarattığını savunan işverenler, kıdem tazminatında iyileştirmeye gidilmesi gerektiğini talep ediyor.
İşçi Temsilcileri Ne Diyor?
TÜRK-İŞ Başkanı ise bu konuda oldukça net: "Kıdem tazminatıyla ilgili ülke gündemine getirirseniz genel grev yapacağız. Bir adım geri yapmayız. Allah şahidim, Türkiye'yi durdururuz."
Kıdem Tazminatı Reformunda Tartışmalar Alevleniyor: "Oran Düşecek mi, Haklar mı Elinden Alınacak?"
Kıdem tazminatı reformu, iş dünyası ve çalışanlar arasında büyük yankı uyandırmaya devam ediyor. Uzmanlar ve siyasetçiler, bu reformun işçilerin haklarını nasıl etkileyeceği konusunda farklı görüşler dile getiriyor.
Ekonomist Muhammet Bayram, reformun işçilerin haklarını elinden almayacağını savunuyor. Bayram, şu anki sistemde her yüz çalışandan yalnızca on beşinin kıdem tazminatı aldığını ve bu durumun büyük bir haksızlık olduğunu belirtiyor.
Bayram'ın Önerileri:
- Tüm çalışanların kıdem tazminatı alabilmesi için düzenlemeler yapılmalı.
- İşçi hak ihlali veya iş feshi durumunda tazminat hakkı korunmalı.
- Çalışanın bir sonraki işyerine geçişi, kıdem tazminatı hesabında kesinti yaratmamalı.
- Kıdem tazminatı oranlarının bir miktar düşürülmesi, sistemin sürdürülebilirliğini sağlayabilir.
BİREYSEL EMEKLİLİKLE BENZER BİR SİSTEM GELECEK
Yapılacak düzenlemenin bireysel emeklilik ile benzer bir fon sistemi üstünden yapılacağına dikkat çeken Bayram, işverenin işçi adına bu sisteme fon ayıracağını aktardı. İşverenlerin genelinin işçilerine ödeyeceği kıdem tazminatı için bütçe ayırmadığını söyleyen Bayram, böylece işverenin de kıdem tazminatı için kaynak ayırma imkanı olacağını ifade etti.
Bayram, Bayram, "Bunu yasal bir zorunluluk olarak brüt maaşın tutarı kadar değil daha düşük bir tutarda tutularak işletmelerin bunu kaynak olarak aktarmasının sağlanması ve bu kaynağın da belli fonlarda değerlendirilmesi sermaye ve öz sermaye birikimi açısından hem de işletmelerin gelecekteki kıdem tazminatı yükü açısından önemli bir hale gelecek" şeklinde konuştu.
KIDEM TAZMİNATI ALAMAYANLARIN ORANI %80’İ AŞKIN
Bayram açıklamasının devamında şu ifadeleri kullandı:
"Birçok sektörde kıdem tazminatını alamayan çalışanların oranı yüzde 80’den fazla. Yapılması planlana değişiklikte -kıdem tazminatı oranlarının düşürülerek- her hal ve şartta kıdem tazminatı alınması sağlanırsa her iki tarafın da avantajına olacak. Belli bir sayıdan fazla oluşan işletmelerde kıdem tazminatı gerçekten bir yük. ‘Yeter ki sen işçilerin kıdem tazminatını öde ben sana bu fabrikayı teslim ediyorum.’ Örnekleri ile karşılaşıyoruz. O yüzden bu düzenlemenin her hâlükârda kıdem tazminatı alınması suretiyle fakat tutarın düşürülerek yeniden planlanmasıyla birlikte hem işçi hem de işveren kazanacak. Çalışanlar bu durumda 1 ay çalışsalar dahi kıdem tazminatı alabilme hakkına sahip olacaklar."
DÜZENLEME İKİ TARAFIN DA İSTEĞİNİ KARŞILAMALI
Kıdem tazminatı reformu adı altında yapılacak çalışmanın toplumun tüm kesimlerinin ilgilendiren bir düzenleme olduğuna vurgu yapan Bayram, her iki tarafın görüşlerinin alınarak bu tasarının hayata geçirilmesinin önemine değindi:
"Çalışma toplumun tüm kesimlerinde işveren- işçi cephesi açısından görüşlerinin alınarak yapılması hayata geçirilmesi gereken bir değişikliktir. Ve bunların belli bir fonda toplanarak nemalanması altın fonu ya da borsa fonu olur çalışanın da işi bıraktığında alabileceği hali hazırda bir değer adı altında olması lazım."
3 KANUN BİRLEŞECEK
Kıdem tazminatı fon sisteminin 20 senedir tartışma konusu olduğunu söyleyen Sosyal Güvenlik Müşaviri Dilek Efe ise, kıdem tazminatının 4857 sayılı iş kanununda yer aldığını anımsatarak, bu tasarının deniz ve hava iş kanunuyla birleştirilme ihtimalinin olduğunu ifade etti. Ete, uzaktan çalışma sisteminin pandemiyle birlikte iş hayatına giriş yaptığının altını çizerek, hayata geçirilecek yeni sistemin eksikliklerinin tamamlanması gerektiğini belirtti.
EMEKLİ MAAŞLARINDA DÜŞÜŞ OLABİLİR
Ete, "Geçtiğimiz yıl açıklanan Orta Vadeli Programda yer alan kıdem tazminatı fon sistemi, Denizcilik iş kanunu ve Havacılık iş kanunu ile birleştirilmesi ön görülüyor. Kıdem tazminatının fona devrolması, BES ile benzerlik de gösteriyor. Yani aslına bakarsak yapılmak istenen işçinin her bir yılına karşı aldığı kıdem tazminatını tamamlayıcı emeklilik sitemine aktararak, iki tarafın da uzlaşmasını sağlayacak bir reform paketidir. Kıdem tazminatı aslına bakarsak her insanın yarasını sarıyor. Kıdem tazminatının yeni sisteminde yalnız 3’te bire düşürülmesi işçinin haklarının göz ardı edilebileceği ihtimalini de doğuruyor. Çünkü çalıştığı yıl süresince devletin maaşından kesitği yüzde 20’ lik primin yalnızca yüzde 3’ünden yaralanması söz konusu. Yüzde 20 yatırılan sigorta primine karşı yüzde 3’lük bir kesimin yatırılması emekli maaşlarını daha aşağıya çekecek. Diyelim ki 60 yaşına kadar 500 bin lira birikti. Bu paranın yüzde 25’i yatacak geri kalanı da emekli maaşına ek olarak yatacak.
Çalışanın ölümü durumunda bu paranın ailenin geri kalan üyelerine verilecek. Kıdem tazminatı düşük dahi olsa ve zaman içinde kıdem tazminatına tavan getirilerek düşürülmüş bile olsa o rakamın tamamına erişimin aleyhine kaldırılacak" diyerek sözlerini noktaladı.