Kıdem tazminatı, bir çalışanın işten çıkarılması veya bazı özel durumlarda kendi isteğiyle işten ayrılması durumunda alabileceği önemli bir haktır. Ancak, kıdem tazminatı alabilmek için belirli şartların yerine getirilmesi gerekmektedir.
KIDEM TAZMİNATI ALMA ŞARTLARI
Genel olarak, kıdem tazminatının ödenmesi için iş sözleşmesinin sona erdiği anda bu ödemenin yapılması gerekmektedir. Kıdem tazminatı, her bir yıl için 30 günlük brüt maaş üzerinden hesaplanır ve brüt maaş; maaş, ikramiye ve diğer yan hakları kapsar.
İSTİFA DURUMUNDA TAZMİNAT HAKKI
İş Kanunu'na göre, işçinin kendi isteğiyle ve mazeretsiz işten ayrılması durumunda kıdem tazminatı hakkı bulunmamaktadır. Ancak, haklı sebeplerle istifa eden işçiler bu haktan yararlanabilirler. İş Kanunu’nun 24. maddesinde belirtilen haklı fesih koşulları altında istifa edenler, kıdem tazminatı talep edebilir. Emeklilik, mecburi askerlik gibi durumlar da tazminat hakkı doğurur.
KIDEM TAZMİNATI ALINABİLECEK DURUMLAR
Kıdem tazminatı, aşağıdaki durumlarda talep edilebilir:
- İşverenin iş sözleşmesini feshetmesi
- Evlenen kadın işçinin istifası
- Askere giden işçinin istifası
- Emeklilik nedeniyle işten ayrılma
- İşçinin ölümü
9 EYLÜL 1999 ÖNCESİ VE SONRASI
9 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanlar, 15 yıl ve 3.600 gün prim şartlarını tamamladıktan sonra kendi isteğiyle ayrıldıklarında kıdem tazminatı alabilirler. 9 Eylül 1999 sonrasında sigortalı olanlar içinse 25 yıl ve 4.500 gün prim ya da 7.000 günü doldurduklarında tazminat hakkı kazanırlar. 1 Mayıs 2008 sonrası için 25 yıl şartı kaldırılmış olup, 4.600 günden başlayarak her yıl artan prim miktarı 5.400 güne ulaştığında yeterli kabul edilir.
ÖLEN KİŞİNİN KIDEM TAZMİNATI
Bir işçinin vefatı durumunda, kıdem tazminatı işçinin sağ kalan eşine, ergin olmayan çocuklarına ya da bakmakla yükümlü olduğu kişilere ödenir. Kıdem tazminatını talep etme hakkı yalnızca işçinin yasal mirasçılarına aittir.
KIDEM TAZMİNATI ÖDEMESİ NASIL ALINIR?
Kıdem tazminatı almak isteyen işçiler, iş sözleşmesinin sona erdiği tarihten itibaren işverenlerine başvurarak, gerekli belgelerle birlikte tazminat talebinde bulunabilirler. İşveren, bu talebi değerlendirerek yasal süre içerisinde ödemeyi gerçekleştirmekle yükümlüdür.