Temmuz ayında kira artışlarındaki yüzde 25'lik sınır kaldırıldı ve yeni dönemde artış oranı Tüketici Fiyat Endeksi'ne (TÜFE) göre belirlenecek. Haziran ayı enflasyon verilerine göre, konut ve işyerlerine yapılabilecek zam oranı yüzde 65'e kadar çıkabilecek. Bu değişiklikler sonrası, ev sahipleri kiracılardan daha fazla belge talep etmeye başladı.
Bazı ev sahipleri, kiracılardan borç durumunu veya kredi notunu gösteren raporlar istiyor. İstanbul gibi büyük şehirlerde, kefil veya tahliye taahhütnamesi istenen durumlar da görülüyor. Ekonomik koşullar, enflasyon ve tahliye davalarının uzun sürebilmesi gibi faktörler, ev sahiplerinin kararlarını etkiliyor.
Avukat Elvan Kakıcı Şimşek, kiracı araştırması, kira sözleşmesi hazırlığı ve ödeme koşullarının belirlenmesi gibi adımların uzun vadeli ve sorunsuz bir kiralama süreci için önemli olduğunu belirtti. Şimşek, tüm işlemlerin belgelenebilir olması gerektiğini ve kiracının özel hayatına müdahale etmenin yasal olarak mümkün olmadığını vurguladı.
Ev sahibinin kiracının gelirini belgelendirmesinin talep edilebileceğini belirten Şimşek, kiracının kirayı geciktirmesi durumunda ev sahibinin ceza uygulayamayacağını, hakkını yasal yollarla arayabileceğini ifade etti. Kiracının borç durumunun öğrenilmesi veya Findeks raporunun istenmesi gibi taleplerin özel hayat müdahalesi sayıldığını ve yasal olmadığını söyledi.
Tahliye taahhütlerinin de dikkatli hazırlanması gerektiğini belirten Şimşek, bu belgelerin kira sözleşmesi yapıldıktan sonra verilmiş olması gerektiğini ve açıkça belirtilmiş tarihlerin yer alması gerektiğini vurguladı. Taahhütnamenin kiracı tarafından imzalanmış olması gerektiğini, aksi halde geçersiz sayılacağını ekledi.
İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizamettin Aşa, artan fiyatlar ve yüksek TÜFE oranlarının ev sahiplerini güvenilir kiracı arayışına yönlendirdiğini belirtti. Aşa, ev sahiplerinin yüksek kira bedelleri nedeniyle ek kriterler, kefil, tahliye taahhüdü ve Findeks raporu gibi belgeler talep etmelerinin yasal bir engel oluşturmadığını ve kira kontratının bir sözleşme olduğunu ifade etti.
Avukat Sinan Keskin, ev sahiplerinin taleplerinin kiracılar arasında endişe yarattığını belirterek, bu taleplerin yasal çerçevede olması gerektiğini söyledi. Borç durumunun sorgulanması ve Findeks raporunun talep edilmesinin hukuka aykırı olmadığını, ancak kişisel verilerin korunmasına dikkat edilmesi gerektiğini vurguladı. Kefil talebinin yasal olduğunu, ancak kefil bulunamaması durumunda alternatif çözümler üzerinde anlaşmanın mümkün olduğunu ekledi. Tahliye taahhütnamesinin yasal olarak geçerli olması için, belgenin nasıl hazırlandığı ve taahhüdün verildiği zamanın kira sözleşmesinin tarihi ile uyumlu olması gerektiğini belirtti.