2024 Yılı İlk Yarısında Türkiye’de Konut Satışları Beklenmedik Düşüş Gösterdi
2024 yılının ilk altı ayında Türkiye genelinde konut satışları, beklenmedik bir şekilde azalma gösterdi. Geçtiğimiz yılın aynı dönemine kıyasla %1,3 oranında düşerek 279 bin adete gerileyen satış rakamları, sektörde dikkat çeken bir tablo oluşturdu. Bu düşüş, konut fiyatlarındaki hızlı artış, konut kredisi faiz oranlarının yükselmesi ve krediye erişim zorlukları gibi faktörlere bağlanıyor. İpotekli konut satışlarındaki azalmanın da etkisi büyük.
KPMG tarafından yayımlanan rapora göre, İstanbul, Türkiye genelinde en fazla konut satışının gerçekleştiği şehir oldu. Bu dönemde Türkiye genelinde konut fiyat endeksi (KFE) 1.230,5 seviyesinde seyretti. Endeks, geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre %52 artış gösterse de, gerçek bazda %9,8’lik bir düşüş yaşandı. İstanbul, Ankara ve İzmir’deki endeks değerleri ise nominal olarak bir önceki yıla göre sırasıyla %40,4, %63,9 ve %49,5 oranında artış kaydetti.
EV SAHIPLERI ARTIK EVINI SATIP İŞ YERI ALIYOR!
Hükümetin uyguladığı yüzde 25 kira artışı sınırı, ev sahipleri ve kiracılar arasında gerilim yaratmaya devam ediyor. İstediği zammı alamayan ev sahipleri, evlerini satma yoluna gitmeye başladı. Satış yapan ev sahipleri, artık yatırım amaçlı iş yeri almayı tercih ediyor.
Gayrimenkul uzmanları, konutun yatırım aracı olma niteliğinin kaybolduğunu vurgulayarak, "Ev sahipleri, 7-8 milyon liraya daire almak yerine sanayi dükkanı edinmeye yöneldi" diyor. Kiralara getirilen yüzde 25’lik zam sınırı, konutu yatırım aracı olmaktan çıkardı. Ev sahipleri, istedikleri zammı yapamadıkları için evlerini satışa çıkararak, bu durumu çözmeyi hedefliyor.
KIMSE YATIRIM İÇIN KONUT ALMIYOR
Birkaç yıl önce, TÜFE verilerine göre hesaplanan kira artış oranları, hükümetin getirdiği yeni uygulama ile yüzde 25 ile sınırlandırıldı. Yenilenen kira sözleşmelerinde, kiracılara yüzde 25’in üzerinde zam yapılması mümkün değil. Bu durum, ev sahiplerinin evlerini satmak zorunda kalmasına yol açtı. Talep azalması nedeniyle dairelerin prim yapma oranı ve değerleri düşük seviyelerde seyrediyor.
KONUT YATIRIM ARACI OLMAKTAN ÇIKIYOR
Özellikle Trakya bölgesindeki yatırımcılar, artık konut almak yerine iş yeri edinmeye yöneliyor. Küçük metrekarelerde sanayi dükkanları ve fabrikaları tercih eden yatırımcılar, örneğin 300 metrekarelik bir sanayi dükkanını, metrekare başına 900-1000 dolar aralığında satın alıyor. Toplamda 270 bin dolara denk gelen bu dükkan, TL bazında ortalama 7,5 milyon TL’ye gelmektedir. Bu iş yerinin kira bedeli ise ortalama 1500 dolar olup, 50 bin TL civarında bir kazanç sağlıyor ve 150 ayda amorti ediliyor.
YATIRIMCI SANAYI DÜKKANINI TERCIH EDIYOR
Ekim ayında iş yerlerinde kira artış oranı %55 olarak kaydedilirken, konutlarda bu oran %25’te kaldı. Yatırımcılar, artık yatırımlarını iş yerlerine, sanayi dükkanlarına ve bütçelerine uygun diğer alanlara yönlendiriyor. Örneğin, 7-8 milyon liraya daire almak yerine sanayi dükkanına yönelmek daha cazip hale geldi. Bütçesi daha fazla olan yatırımcılar, daha büyük metrekarelere veya yan yana iki dükkan almayı tercih ediyor ve bu alanları daha büyük sanayicilere kiraya veriyor.
Kasım ayındaki kira artış oranı ise Ekim ayı enflasyon verilerinin açıklanmasıyla %54,26 olarak kayıtlara geçti.