Sibel BAHÇETEPE / Gazeteci
ABD'de yapılan bir araştırma, korona tedavisi gören hastalarda akut böbrek hasarının ortaya çıkabileceğini gösterdi. Nefroloji Uzmanı Prof. Dr. Rümeyza Kazancıoğlu, pandemi sırasında hastalığa yakalanarak hastanede yatan ve yoğun bakıma giden hastalarda yeni gelişen akut böbrek hasarının ortaya çıktığını belirterek “Biz pandemi sırasında hastalığa yakalanarak hastanede yatan ve yoğun bakıma giden hastalarımızın içinde, yeni gelişen akut böbrek hasarı dediğimiz, yani ani olarak böbreklerin bozulması veya diyalize ihtiyaç duyma kısmını gözlemledik. Çok yakın zamanda ise yayınlanan bir çalışmada bu hastalıktan kurtulsanız bile, yeni bir böbrek hasarı gelişmesi açısından riskli olduğunu ortaya konuldu” dedi.
2005 yılından bu yana her yıl mart ayının ikinci haftası çeşitli etkinlikler anılan Dünya Böbrek Günü, tüm dünyada böbrek sağlığına dikkat çekmek üzere farklı konu ve temalar ile ele alınıyor. Bu yıl “Herkes İçin Böbrek Sağlığı” adı altında ele alınan Dünya Böbrek Günü'nde, yakın zamanda Amerika’da tamamlanan “Covid-19 sonrası böbrek hastalıkları risklerine ilişkin yeni bulgular” araştırması masaya yatırıldı. Bahçelievler’deki Türk Böbrek Vakfı’nda gerçekleştirilen basın toplantısına TBV Başkanı Timur Erk ve Türk Böbrek Vakfı Mütevelli Üyesi Nefroloji Uzmanı Prof. Dr. Rümeyza Kazancıoğlu katıldı.
Risk 11 kat fazla
Prof. Dr. Rümeyza Kazancıoğlu, toplantıda konuşmasına araştırma detayları ile başladı. Kazancıoğlu “Biz pandemi sırasında hastalığa yakalanarak hastanede yatan ve yoğun bakıma giden hastalarımızın içinde, yeni gelişen akut böbrek hasarı dediğimiz, yani ani olarak böbreklerin bozulması veya diyalize ihtiyaç duyma kısmını gözlemledik. Çok yakın zamanda ise yayınlanan bir çalışmada bu hastalıktan kurtulsanız bile, yeni bir böbrek hasarı gelişmesi açısından riskli olunduğu ortaya konuldu. Amerika San Luis’de yapılan araştırmada, 90 bine yakın Kovid-19 nedeniyle hastanede yatan ya da evde tedavi gören hasta ile 1.5 milyondan fazla benzer yaş grubundaki kişileri karşılaştıran bir çalışma yapıldı. Hastaneye yatmak, sonrası yoğun bakıma girmek ve o sırada böbrekle ilgili bir problemde gelişmesi, covid-19 geçirmemiş kimselere göre böbrek hastalığı açısından ciddi bir risk yaratıyor” uyarısında bulundu. Kazancıoğlu, bu durumun koronavirüs geçiren hastaların, geçirmeyenlere göre riskin 11 kat fazla olduğuna dikkat çekerek, şöyle devam etti:
“Maalesef araştırmada görülüyor ki tanıyı almak dahi bir risk faktörü getiriyor. Bunun yanında tanıyı alarak yoğun bakımda yatmak, akut böbrek yetersizliği ile ilgili yeniden bir hastalık yaşama riskini 11 kat arttırıyor. Ayrıca son dönem böbrek yetersizliğine doğru gitme riski ise 8 kat, böbrekle ilgili diyalize girmek veya ölümle ilgili rakamların bile hiç geçirmemiş popülasyona göre 8 kat arttığı gösterilmiştir. Bizde buna benzer bir çalışma yürüttük ve sonuçlarını toparlama aşamasındayız. Covid-19 geçirmek böbrek sağlığı açısından bir risk faktörü olarak tanımlanmış durumda. Önemli bir konuya da değinmek isterim; hayatınızda bir dönem böbrekle ilgili geçici bir rahatsızlık yaşadığınızda uzun vadede kronik böbrek hastası olmak için bir risk kazanmış oluyorsunuz. Bu nedenle yılda bir kez böbrek kontrollerinin yaptırılmasını son derece önemli buluyoruz.”
‘Deve idrarı kullanılıyor’
Türk Böbrek Vakfı Başkanı Timur Erk ise vakıf olarak yakın zamanda yaptıkları bir araştırmayı anımsatarak, şunları dile getirdi:
“Yakın zamanda yaptığımız araştırmada da çarpıcı sonuçlar elde edildi. Bunlardan öne çıkan noktalar ise, araştırmaya katılanların yüzde 72.2’si böbreklerini hiç kontrol ettirmiyor. Doktora danışmadan ağrı kesici kullanım oranı ise yüzde 66.6 olarak öne çıkıyor. Bunlar arasında en önemli noktalardan biri ise yalnızca ağrı kesiciler değil, doktora danışılmadan tüketilen çeşitli bitkisel ve hayvansal ürünler. Bunlar da, böbrekler başta olmak üzere iç organlara ciddi zararlar veriyor. Çarpıcı iki örnek vermek isterim, inek ve deve idrarı. Böbreklere zarar veren yöntemlerden biri.”
‘Mutlaka kontroller yapılmalı’
Erk, Dünya Böbrek Günü’nde açıklanan araştırma sonuçları ışığında, riskli grupta olan veya böbrek sağlığı açısından kendini korumak isteyenlerin, covid-19 sonrası ilk 3-6 ay arası mutlaka kontrollerini yaptırmaları gerektiğinin altını çizdi. Erk “Bilinçsiz ilaç kullanmamak, sigara tüketiminde uzak durmak ve sporu hayatın bir parçası haline getirmenin yanında dengeli beslenmek ve özellikle şeker ile tuz tüketimde dikkatli olmak genel sağlık açısından olduğu gibi böbrek sağlığı açısında da son derece elzemdir” diye konuştu.