2019'da başlayan ve Türkiye'de ilk vakanın görüldüğü 11 Mart 2020'den bu yana geçen 4 yıl içinde, koronavirüs salgınıyla sıkı önlemlerin uygulandığı bir dönem yaşandı. Bu süreçte sokağa çıkma yasakları, maske, eldiven ve sosyal mesafe gibi önlemler yoğun bir şekilde hayata geçirildi. Salgın döneminde dünya genelinde 7 milyondan fazla insan yaşamını yitirdi.
İlk olarak Çin'in Hubey eyaletine bağlı Vuhan kentinde "solunum rahatsızlığı" şikayetiyle bir hastanın 17 Kasım 2019'da hastaneye başvurmasıyla başlayan süreçte, sonraki günlerde bu hastalığın bilinmeyen bir virüs nedeniyle meydana geldiği anlaşıldı, özellikle gıda pazarlarını ziyaret eden kişilerde yaygınlaştığı belirlendi.
GİZEMLİ SOLUNUM YOLU HASTALIĞI
DSÖ, Vuhan'da 31 Aralık 2019'da ortaya çıkan ve kaynağı bilinmeyen bir solunum yolu hastalığının yayıldığını duyurduğunda, dünya Kovid-19 adı verilen bu yeni hastalığı tanımış oldu.
Çin dışına hızla yayılan salgın nedeniyle DSÖ, 30 Ocak 2020'de durumu "küresel acil durum" olarak ilan etti.
11 Şubat 2020'de DSÖ, yarasalardaki bir betakoronavirüsün mutasyona uğradığını ve buna "2019-nCov" (Kovid-19) adını verdiğini açıkladı.
Türkiye'de ilk Kovid-19 vakası 11 Mart 2020'de tespit edilirken, aynı gün DSÖ, hastalığı "küresel salgın" olarak ilan etti.
Mart 2020'den itibaren dünya genelinde olay sayılarının hızla artmasıyla, salgının kontrol altına alınması ve önlenmesine yönelik tedbirler tüm ülkelerin ana gündemi haline geldi.
KAPANMA VE KARANTİNALAR
DSÖ, Kovid-19 salgınının yayılmasını yavaşlatmak amacıyla 5 Haziran 2020'de hükümetlere ilk kez halka açık yerlerde "yüz maskeleri" takılmasını önerdi.
İş yerleri, okullar ve diğer halka açık yerlerde kapanırken, birçok sektörde "uzaktan çalışma" uygulamasına geçildi.
Hastalıktan korunma amacıyla vatandaşlara "maske, mesafe ve hijyen" önlemlerine dikkat etmeleri konusunda uyarılar yapıldı.
Kovid-19'un yayılma hızını azaltmak için hastaneler veya belirlenen diğer alanlarda karantina uygulamaları başlatıldı.
AŞI ÇALIŞMALARI HIZLI SONUÇLANDI
Kovid-19, bağışıklık sağlamayı hedefleyen en hızlı aşı çalışmalarının yapılmasını tetikledi.
2020'nin başlarında başlayan aşı çalışmaları, yıl sonuna doğru ilk aşıların insanlara uygulanmasıyla sonuçlandı. Aşıların Kovid-19'a karşı mücadelede devreye girmesiyle, 2021'de kontrollü bir normalleşme süreci başladı.
AYNI YILDA 5 FARKLI VARYANT ORTAYA ÇIKTI
Aynı yıl içinde Kovid-19'un "Alfa, Beta, Delta, Gama ve Omicron" gibi farklı varyantları ortaya çıktı.
2022'nin ortalarından itibaren ülkeler, salgınla ilgili tedbirleri giderek gevşetmeye başladı. Maske ve PCR testi gibi zorunluluklar kaldırılmaya başlandı ve vaka ile ölüm sayılarında düşüşler gözlendi.
DSÖ SUÇLU BULUNDU
DSÖ, Kovid-19'a karşı mücadelede "yetersiz kalmak", "geç adımlar atmak", "çelişkili mesajlar vermek" ve "aşı çalışmalarından dolayı umutlanan insanlara korku pompalamaya devam etmek" gibi suçlamalarla karşı karşıya kaldı.
Dönemin ABD Başkanı Donald Trump, DSÖ'yü Çin'e yakın durmakla suçlayarak finansal desteği askıya aldıklarını ve örgütten çekileceklerini açıkladı.
ABD Başkanı Joe Biden ise göreve başladıktan kısa bir süre sonra, Ocak 2021'de DSÖ'ye geri dönülmesine yönelik bir kararnameyi imzaladı.
"KÜRESEL ACİL DURUM" KATEGORİSİNDEN ÇIKARILDI
DSÖ Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, 5 Mayıs 2023'te Kovid-19'un "uluslararası öneme sahip halk sağlığı acil durumu" olarak sona erdiğini, ancak "küresel salgın" olarak sınıflandırılmasının devam ettiğini açıkladı.
7 MİLYON 35 BİN ÖLÜM KAYITLARA GEÇTİ
DSÖ verilerine göre, 25 Şubat'a kadar dünya genelinde toplam 774 milyon 771 bin vaka rapor edilirken, 7 milyon 35 bin ölüm kaydedildi. Bildirilen rakamların yalnızca rapor edilen vakaları yansıttığı, gerçek vaka ve ölüm sayılarının daha yüksek olduğu belirtilirken, toplamda 13 milyardan fazla Kovid-19 aşısı uygulandı.