Ekonomi yönetimi, kredi kartlarına yönelik kısıtlama kararları ile talep enflasyonunu kısmen baskılamayı başardı. Ancak bankaların müşterilerine sunduğu mevcut kart limitleri, enflasyonist tehlike yaratmaya devam ediyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı, Orta Vadeli Program (OVP) sunumunda kredi kartlarına ilişkin atılacak adımlar hakkında bilgi vererek, yeni düzenlemeler için harekete geçti. 14 Mayıs 2023 tarihindeki seçimler öncesinde politika faizini yüzde 8.5 oranına sabitleyen Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), gerçek enflasyonun çok daha yüksek olması sebebiyle milyonlarca vatandaşı kredi kartı kullanımına teşvik etmişti.
Uygulanan hatalı ekonomi politikaları, Türkiye tarihinin en yüksek kredi kartı kullanım oranları ve borç tutarlarını ortaya çıkardı. Geçtiğimiz yıl göreve başlayan yeni ekonomi yönetimi, kart kullanımını baskılamak amacıyla bir dizi değişikliğe gitse de, arzu edilen frenleme henüz sağlanabilmiş değil.
KREDİ KARTLARINDA YENİ DÖNEMİN GETİRECEKLERİ
Bankaların, yüksek enflasyon gerekçesiyle müşterilerinin kredi kartı limitlerinde sık sık artış yapması, mevcut borç tutarının katlanarak artmasına neden oldu. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, kredi kartlarının oluşturduğu tehlikeye dikkat çekerek, düzenleme yapılması gerektiğini vurguladı. Eylül ayında yapılan OVP sunumunda, mevcut kredi kartı limitleri ile müşterilerin aylık gelirleri arasında bir bağlantı kurulacağı belirtildi. Bu düzenleme doğrultusunda, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ve Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Risk Merkezi arasında koordineli çalışacak bir ekip oluşturuldu.
Yeni dönemde bankalar, SGK'dan gelecek anlık verileri değerlendirerek, müşterilerin aylık gelirini beyan esasına dayalı olmaksızın görebilecek. Müşterilerin tüm bankalardaki toplam kredi kartı limiti, aylık gelirinin 2 ile 4 katı oranında belirlenecek. Kart limitini belirleyen temel faktör ise findeks kredi notu ve kredi kartının kullanım süresi olacak.
KART LİMİTLERİNDEKİ ENDİŞE VERİCİ DURUM
Türkiye, kredi kartı ve gelir dağılımının en sağlıksız dağıldığı ülkeler arasında zirvede yer alıyor. Son verilere göre, bankaların müşterilerine tanımladığı her iki kredi kartından birinin limiti 100 bin liranın üzerinde. BDDK'nın uyarılarına rağmen, bankalar asgari ücret kazanan müşterilerine dahi 150 bin lirayı aşan limitler tahsis edebiliyor.
Yapılacak değişiklikler yalnızca yeni kredi kartlarını kapsamayacak; mevcut kredi kartı limiti ile aylık geliri arasında büyük uçurum bulunan vatandaşların limitleri aşağı yönlü güncellenecek. Kart limitlerini BDDK tarafından belirlenecek sınırlara çekmeyen bankalar ise para cezası ile karşılaşacak.