MAHFI EĞILMEZ'DEN ASGARI ÜCRET DEĞERLENDIRMESI: YÜZDE 45 ARTIŞ GEREKLI
2025 yılı asgari ücret tutarı %30,01 oranında zamlanarak 22 bin 104 TL olarak açıklandı. Siyasilerden vatandaşlara kadar birçok kesimden açıklanan rakama tepkiler gelmeye devam ediyor. Asgari ücretin belirlenmesinin ardından "Asgari Ücretten Boğaz Tokluğuna Çalışma Ücretine" başlıklı bir yazı yayımlayan iktisatçı Mahfi Eğilmez, satın alma gücü üzerinden asgari ücretin belirlenmesi gereken rakamı hesapladı.
ASGARI DÜZEYDE BIR ÜCRET OLMASI GEREKIR
Eğilmez, asgari ücretin işçinin gıda, konut, giyim, sağlık, ulaşım ve kültür gibi zorunlu ihtiyaçlarını karşılamaya yetecek bir ücret olması gerektiğini ifade ederek, "Asgari ücret: İşçilere normal bir çalışma günü karşılığı ödenen ve işçinin gıda, konut, giyim, sağlık, ulaşım ve kültür gibi zorunlu ihtiyaçlarını günün fiyatları üzerinden asgari düzeyde karşılamaya yetecek ücreti ifade eder. Bu tanımdan anlaşılacağı üzere asgari ücretin, işçinin bu ihtiyaçlarını asgari düzeyde karşılamaya yetecek bir ücret olması gerekiyor" dedi.
İKTIDAR, ASGARI ÜCRETI NASIL HESAPLADI?
İktidarın asgari ücreti nasıl hesapladığını da açıklayan Eğilmez, "2024 yılının ortalama enflasyonunu TÜİK’in TÜFE endeksi üzerinden hesaplarsak %60 olarak buluyoruz. 2025 yılsonu için OVP tahmini %17,5’i gösteriyor. 2024 yılının %45 ile tamamlanacağını varsayarsak 2025 yılının ortalama enflasyonu (OVP’deki aşırı iyimser tahmini esas alsak bile) kabaca %30 çıkar. Hükümet, asgari ücret artışını sanırım böyle bir hesaba göre %30 olarak yaptı. Oysa hesabın doğrusu yıllık ortalama enflasyonun alınmasıyla yapılmalıydı. Çünkü ücret bir yıl boyunca her ay alınıyor ve fiyatlar da aynı sürede her ay değişiyor" ifadelerini kullandı.
ASGARI ÜCRET KAÇ LIRA OLMALIYDI?
Satın alma gücü üzerinden asgari ücretin belirlenmesi gereken rakamı hesaplayan Eğilmez, "Yapılması gereken artış %45'tir" diyerek şu değerlendirmeyi yaptı:
"2024 ortalaması %60, 2025 tahmini ortalaması %30 olduğuna göre bunların ortalaması %45 eder. %45’i esas alır ve 2024 yılı için belirlenmiş 17.002 TL'lik asgari ücreti de doğru belirlenmiş bir temel olarak kabul edersek, 2025 yılı için belirlenecek asgari ücretin (17.002 x 1,45 =) 24.653 TL'den az olmaması gerekirdi. Esasen bu hesap, 2024 yılı süresince kaybedilen satın alma gücünü yerine koymak bakımından da doğru bir hesaptı. 2024 yılsonunda enflasyon %45 olacak gibi görünüyor. Bu durumda 17.002 TL'lik asgari ücretin satın alma gücü 2024 yılı sonunda (17.002 / 1,45 =) 11.726 TL'ye gerilemiş olur. 2024 yılının asgari tutarının satın alma gücüne geri gelebilmek için yapılması gereken artış %45’tir. Ki o da bizi yukarıda değindiğimiz 24.653 TL'ye götürür."