KONKORDATO TALEPLERİNE YENİ BİR BAKIŞ
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, bu yıl içinde gerçekleşen konkordato taleplerinin parasal sıkılaştırma öncesinde riskli kategoride sayılabilecek ve ekonomideki ağırlığı görece düşük firmalarda yoğunlaştığını açıkladı.
TCMB'nin web sitesinde yer alan "Konkordato Gelişmelerine Yakından Bir Bakış" başlıklı analiz, Başdanışman Halil İbrahim Aydın, Uzman Yardımcısı Kadir Gürci ve Yapısal Ekonomik Araştırmalar Genel Müdürü Ünal Seven tarafından hazırlandı.
FİNANSAL STRES VE KONKORDATO
Analizde, finansal stres altındaki firmaların faaliyetlerine devam ederken ödeme kolaylığı elde etmek amacıyla konkordato talebinde bulunabildiği belirtiliyor. İcra ve İflas Kanunu’nda yer alan konkordato hükümleri, borçlunun borcunun uzatılması, indirim yapılması veya muhtemel bir iflastan kurtulması amacını taşıyor. Son dönemde gerçekleşen konkordato taleplerinin finansal koşullarla ilişkisi inceleniyor.
BORÇLULUK VE LİKİDİTE DURUMU
Konkordato talebinde bulunan firmaların borçluluğu, borç ödeme kapasiteleri ve likidite durumlarının süreçlerde belirleyici olduğu ifade ediliyor. Konkordato firmalarının genel borçluluk seviyesinin diğer firmalara kıyasla daha yüksek, likidite seviyelerinin ise belirgin şekilde daha düşük olduğu görülüyor. Analize göre, konkordato firmalarının ticari borçlarının toplam varlıklara oranı yüzde 36 iken, bu oranın diğer firmalarda yüzde 11 seviyesinde olduğu belirtiliyor. Ayrıca, konkordato firmalarının hazır değerlerinin kısa vadeli yükümlülüklerine oranı medyanı ortalama yüzde 2 iken, diğer firmalarda bu oran yüzde 8 civarında.
SIKILAŞMA DÖNEMİNDEKİ FİNANSAL SORUNLAR
Analizde, konkordato talebinde bulunan firmaların, talep öncesinde yüksek borçluluğa ve düşük likiditeye sahip olduğuna dikkat çekiliyor. 2024 yılında konkordato ilan eden firmaların, parasal sıkılaştırmanın başladığı 2023 yılı haziran ayı itibarıyla yüzde 41’inin temerrüt halinde, yüzde 61’inin yüksek borçlu ve yüzde 26’sının düşük likiditeye sahip olduğu ifade ediliyor.
TİCARETİN ETKİLENMESİ
Konkordato sürecinin firmaların tedarikçilerine olan ödemelerini erteleme imkanı tanıması, bu firmaların ekonomik büyüklüklerdeki paylarının önemini artırıyor. TCMB, gerçek sektör firmalarının temerrüt gelişmelerini yakından takip ediyor. 2024 yılında konkordato talep eden ve geçici mühlet verilen firmalar, toplam nakdi ticari kredi bakiyesinin yüzde 0,38’ini, toplam istihdamın yüzde 0,07’sini, toplam satışların yüzde 0,16’sını ve toplam yurt dışı satışların yüzde 0,18’ini oluşturuyor. Konkordato firmalarının tedarikçileri ise toplam nakdi ticari kredi bakiyesinin yüzde 0,23’ünü, toplam istihdamın yüzde 0,12’sini, toplam satışların yüzde 0,21’ini ve toplam yurt dışı satışların yüzde 0,14’ünü oluşturuyor.
SONUÇ VE DEĞERLENDİRME
Sonuç olarak, yüksek borç ve düşük likidite ile çalışan finansal stres altındaki firmaların konkordato taleplerinin dönemsel olarak yükselebileceği belirtiliyor. 2024 yılı içinde gerçekleşen konkordato taleplerinin parasal sıkılaştırma öncesinde de riskli kategoride sayılabilecek ve ekonomideki ağırlığı görece düşük firmalarda yoğunlaştığı vurgulanıyor.