Merkez Bankası (MB) ekonomistleri, bireysel kredi kartı ve banka kartı harcamalarındaki hızlı büyümenin sebebini ortaya koyan önemli bir araştırma yaptı. "Kartlı Harcama Tercihlerinde Son Dönem Eğilimler" başlıklı araştırmada, kartlı harcamalardaki artışın borçlanma eğiliminden çok, yüksek enflasyonun etkisiyle gerçekleştiği belirtildi. MB ekonomistleri, enflasyonun yanı sıra dijital kanalların yaygınlaşması ve nakit taşıma maliyetinin artmasının da kart kullanımında önemli bir rol oynadığını vurguladı.
ENFLASYONUN KART KULLANIMINA ETKİSİ
MB'nin "Kartlı Harcama Tercihlerinde Son Dönem Eğilimler" başlıklı analizinde, yüksek enflasyonun kart kullanımını artıran en önemli etkenlerden biri olduğu ifade edildi. Nakit taşımanın maliyetli hale gelmesi ve dijital ödeme yöntemlerinin kullanım kolaylığı, kartlı harcamalarda ciddi bir artışa yol açtı. Özellikle kredi kartlarının nakit avans ve vadeli ödeme imkanları sunması, bu artışın devam etmesine katkı sağladı. MB'nin verilerine göre, 2021 yılından bu yana kredi kartı ve banka kartı harcamaları rekor seviyelere ulaştı.
FAİZLERİN ENFLASYONUN ALTINDA KALMASI BÜYÜMEYİ HIZLANDIRDI
Araştırmada, 2021 yılsonundan 2023'ün üçüncü çeyreğine kadar faiz oranlarının enflasyonun altında kalmasının, kredi kartı bakiyelerindeki hızlı büyümeyi tetikleyen önemli bir faktör olduğu vurgulandı. Ancak kartlı harcamalardaki artışın tek nedeni borçlanma maliyetleri değil. Kart kullanımının yaygınlaşması, temassız ödeme yöntemlerine geçiş ve nakit kullanımının azalması da bu büyümede etkili oldu.
KREDİ KARTI HARCAMALARI 2 KATINA, BANKA KARTI HARCAMALARI 3 KATINA ÇIKTI
Araştırmada, kredi kartlarıyla yapılan harcamaların 2015’ten bu yana reel bazda iki katına, banka kartlarıyla yapılan harcamaların ise üç katına çıktığı açıklandı. Bu artışın büyük bir bölümü 2021 yılından sonra gerçekleşti. Kredi kartı harcamalarının yüzde 100’ü, banka kartı harcamalarının ise yüzde 80'i bu dönemde kaydedildi.
SONUÇ: YÜKSEK ENFLASYON VE DİJİTAL DÖNÜŞÜM ETKİLİ
Araştırma, Türkiye'de 28 milyon aktif kredi kartı kullanıcısı ve 191 milyon banka kartı bulunduğunu gösteriyor. Kartlı harcamaların toplam hacmi 12.8 trilyon TL’ye ulaşmış durumda. Bu durum, yüksek enflasyonun bireylerin harcama tercihlerinde kart kullanımını artıran en önemli etken olduğunu ortaya koyuyor.