Interneti 2D gibi düşünürsek Metaverse 3 boyutlu bir dünya. Metaverse sayesinde Internetin içine girebileceğiz. Onunla yaşayacağız. Farklı sanal dünyalar olacak ve Internet’te nasıl sayfa açıyorsanız Metaverse dünyalara arasında bu kadar kolay bağlanabileceğiz.
Evet. Metaverse tek bir sanla dünya değil. Birçok sanal dünyanın birbirleri ile etkileşimde olan bir sanal dünyalar zinciri.
Metaverse, sanal gerçeklik ve arttırılmış gerçeklik ile gerçek dünyayı dijital dünyaya bağlıyor. Bugünlerde akıllı telefonlarımızla bir şehri gezebiliyoruz. Metaverse ile akıllı gözlüklerimizi takıp istediğimiz şehirde şehir turu yapabileceğiz.
İlk olarak Snow Crash’te ortaya çıktı
Metaverse kesinlikle küçümsenmemeli. 1990 yılında Internet ortaya çıktığında bunun bir oyuncak olduğunu düşünenler vardı. Metaverse için söylenenler gerçekleşirse dünya tarihine altın harflerle yazılacak.
Metaverse kavramı ilk olarak 1992 yılında yayınlanan Bilim kurgu romanı Snow Crash’te ortaya çıktı. Bu romanda insanlar 3 boyutlu avatarlarla sanal gerçeklik ortamında etkileşime giriyorlardı. Benzer bir durum Steven Spielberg ‘ın Ready Player One filminde de görebiliriz.
Metaverse günümüzün Internetin bir sonraki adımı. Bu sanal dünyada çok uzaktaki bir dostunuzun evine sanal olarak ziyaret edebileceksiniz. Ayrıca bu sanal dünyada tiyatro, fuar, müze ve hatta canlı konserler bile izleyebileceksiniz. Hatta bazı kişiler bu sanal dünyada çalışıp para kazanacak. DiJital ürünler oluşturulacak ve dijital hizmetlerle evinizi geçindirebileceksiniz. Bununla birlikte zaman yolculuğu da yapabileceksiniz.
META
Son yıllarda ise birçok dev firmalar bu kavramı kullanmayı ve benimsemeye başladılar. Buradaki mantık sanal odalarla insanları birbirleri ile etkileşime sokmak. Geleceğin ağı olan Metaverse ile, gerçek dünya sanal bir dünya ile etkileşimde olacak.
Facebook adını Meta olarak değiştirdi. Mark Zuckerberg Metaverse dünyasında öncü olmak istiyor ve alana inanılmaz bir yatırım yapıyor. Farklı şehirlerde ve ülkelerde olan iş arkadaşlar sanal bir odada buluşup tek bir projede çalışabilecekler. Sanki her gün işe gider gibi bu odalara bağlanıp mesafeden bağımsız iş yapabilecekler.
Facebook bu dünyayaı yaratmak için kısa vadede 6.4 milyar dolar zarar etmeyi göze bile aldı. Yeterki Metaverse denildiğinde ilk Facebook veya yeni adı ile Meta akla gelsin diye.
Metaverse çok eski bir düşünce. Ama şekillenmesi bugünleri aldı. Oysa bu dünyanın elementleri çok önceden yaratıldı. Buna en güzel örnek Fortnite. Bu oyunun milyonlarca bir kitlesi var ve geçenlerde Ariana Grande bu sanal ortamda ilk sanal konserini verdi.
Fortnite bir oyun. Ama birçok kişi için bu sadece ilk basamak. Fortnite kendi kullanıcılarını başka platformlarla etkileşmesini sağladı. Yani Metaverse in yapmak istediği şeyi yaptı.
Diğer bir örnek Seoul şehri. Seoul, kamu yönetimi için bir Metaverse platformu oluşturdu. Vatandaş sanal ortamda kamu kuruluşuna gidip işini halledebiliyor.
Facebook ise Horizon Workroom platformunu oluşturdu. İnsanlar bu çalışma odalarına bağlanarak iş yapabilecekler. Horizon Home ise sanal bir yaşam yeri. Yani kişi hep hayal ettiği evi Horizon Home ile sanal ortamda sahip olabilecek.
Nvidia bu olaya Omniverse adını koymuş. Firmalar bu ortamda fabrikalar , yatırımlar ve satış odaları tasarlayıp simule edip optimize edebiliyorlar.
Decentraland Metaverse e en yakın platform ise Decentraland, Bu platform büyük bir firmaya ait değil. Buranın sahibi kullanıcılar. Bir çeşit yapay zeka kooperatifi. Yani merkezi olmayan özerk organizasyonlar gibi çalışıyor. Teknik altyapısı Etherum Blok zinciri ve Smart Contracts. Kurallar demokratik yollarla kullanıcılar tarafından oluşturuluyor. Bu kurallar Blok zinciri sayesinde güvenli ve hatasız hale gelebiliyor.
Lionking filmini hatırlayın. Ne kadar gerçekçi yapılmış değil mi. Bu filmin yapımında Unity geliştirme platformu kullanıldı. Bu platform sanal dünyalar oluşturmak için de kullanılıyor. Ya da hepimizin bildiği Mandalorian dizisi. Bu dizinin yapımında Unreal engine motoru kullanıldı. Yani Epic Games’in Fortnite oyunu için kullandığı motor.
Neler yapabileceğiz
Birçok firma bu alana yatırım yapıyor. Sosyal medya şirketleri bu alana yatırım yapmazlarsa kısa sürede bu treni kaçırabilirler. Çünkü Metaverse kullanıcılara hayal edilmeyecek bir sosyal ağ sunabiliyor. Apple, VR ve AR teknolojilerine çok ciddi yatırımlar yapıyor. Ne de olsa iphone’un başarısını yakalayacak bir ürüne ihtiyaçları var. Amazon ise sanal alışverişi kimseyi kaptırmama peşinde olduğu bir gerçek.
Metaverse oldukça baştan çıkarıcı olacak. Bu da birçok tehlikeleri beraberinde getirecek. Sanal dünyada ne kadar çok memnun kalırsanız bağımlılık da o kadar artacak.
Bu dünyada herkesin kahramanı olabiliyorsunuz. Saatlerce maceradan maceraya koşabiliyorsunuz. Bundan da güzeli hiç yaşlanmıyorsunuz. Gerçek dünyada ortalama bir hayat süren insanlar bu sanal dünyadan kesinlikle kopamayacaklar. Metaverse inşaları çok farklı toplumlara sokabilir. Bekar olmak varken neden evleneyim. Hayat böyle daha güzel neden çocuk yapayım diye sorgulamalar başlayacak. Kısa vadede bu bir sorun olabilir. Ama uzun vadede mutlaka bu olaylara karşı çözümler üretilecek.
Sosyla medya bu ortamda daha tehlikeli hale gelebilir. Düşünün Trump Facebook sayesinde seçimlerde ciddi bir avantaj elde etti. Sosyal medya olmasaydı Ingiltere Avrupa birliğinde halen üye olarak devam ediyordu. Metaverse İnsanları daha özgür ve korkusuz yapacak. Kötü niyetli kişiler insanlığı kaos a sürükleyebilecek. Hatta iç savaş tehlikeleri sürekli hortlayacak. Blok zinciri sayesinde bunun önüne geçilebilecek. Doğru bilgiyi blok zinciri sayesinde ulaşabileceğiz.
Nasıl para kazanacağız
Metaverse dünyasında geç kalmak gerek. Doğru zamanda doğru yerde olmalısınız. Örneğin makine üretimi ilk sanal ortamda üretilip test edilecek. Ardından da fiziksel üretime geçilecek. Dijital ikizlerle tanışacağız. Gerçek dünyada üretilen bir makine esasında sanal dünyanın kopyası olacak. Burada elde edilen veriler anında dijital ortama aktarılacak ve o makine dijital ortamda daha iyi nasıl çalışabilirim diye kendini test edecek.
Eğitmenler, spor hocaları veya öğretmenler Metaverse ile daha verimli olabilecek. Hatta psikologlar bu ortamda çok farklı terapiler yapabilecek.
Kişisel verilerinizi artık firmalar alamayacak. Merkezi olmayan özerk dünyalar olduğundan siz verilerinizi firmalara satabileceksiniz. Bu firmalar da bu verilerle satış stratejileri oluşturabilecekler.
Gelecekte yapay zeka teknolojisi ile zihninizi buraya aktarabileceksiniz. Ve ölümsüz olacaksınız.