Gelin bugün size enflasyonun bu ülkenin projelerinde nasıl bir felakete yol açıyor onu anlatayım.
İstanbul'un su ihtiyacını karşılamak için Melen Barajı projesini hatırlıyor musunuz?
Duymayan çok az kişi vardır diye düşünüyorum.
İstanbul'un su ihtiyacını karşılamak için ortaya konan, desteklenmesi gereken bir iş.
2007 yılında İstanbul'da yaşanan kuraklık sebebiyle proje hızlandırılmak isteniyor.
İTÜ tarafından hazırlanan 2009 tarihli nihai ÇED raporunda ve 2012 tarihinde yine aynı üniversitede yapılan zemin durumu araştırmasında zeminin olumsuz durumu ile ilgili yapılan saptamalar, uyarılar ve öneriler kulak ardı edildi.
Aslında bilim insanları zamanında uyarmış. Klasik AKP mantığı ile uyarılar ciddiye alınmamış.
Ama bakın nasıl gelişmiş olaylar.
Tarih: 07 Nisan 2014
Dönemin Adapazarı Valisi Mustafa Büyük şöyle konuşuyor:
"Melen Barajı, 1990'lardan başlayarak yoğun göç alan İstanbul'da suyun arz ve talep dengesinde meydana gelen bozulmayı düzeltmeye yönelik geliştirilen 'Büyük İstanbul İçmesuyu II. Merhale Projesi Melen Sistemi'nin depolama tesisidir. Silindirle sıkıştırılmış beton tipindeki barajımızın bedeli 213,8 milyon TL olup, inşaat sözleşmesi 17.12.2012 tarihinde imzalanarak işe başlanılmış olup, barajın temeli Orman ve Su İşleri Bakanımız Sayın Prof. Dr. Veysel EROĞLU'nun katıldığı merasimle 6 Mart 2014 tarihinde atılmıştır. Şu an itibariyle barajda yüzde 8'lik gerçekleşme söz konusudur. Melen Barajı'nın 29 Ekim 2016 tarihinde bitirilmesi planlanmaktadır."
Yani o günün kuru ile bedeli, yaklaşık 119 milyon 500 bin dolar.
Melen Barajı inşaat işi sözleşmesi 17 Aralık 2012'de DSİ ile Ecetur A.Ş. ve Yöntaş A.Ş. Adi Ortaklığı ile imzalandı.
Tarih: 22 Mart 2015
Dönemin Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu, İstanbul'da 2071'e kadar su sıkıntısı olmaması için çalıştıklarını belirterek, "7 Aralık 2016 saat 14.59'da Melen Barajı bitiyor" dedi.
Bitmedi…
Aslında bitmeyeceğini de biliyorlardı. Çünkü yüklenici firma kazı çalışmalarına başladığında, sözleşmede belirtilen niteliklerin sahadaki örnekler ile uyuşmadığını tespit etmiş.
Numuneler almış DSİ ve İTÜ laboratuvarlarına gönderilerek malzemenin sözleşme konusu işe uygun olup olmadığını sormuş. Sonuçta uygun olmadığı ortaya çıkmış.
Yüklenici firma konu ile ilgili mahkemeye başvurmuş ve "Baraj temel parametrelerinin tespitine yönelik ilave zemin araştırılması yapılması İdare'den ısrarla talep edilmiş ancak şirketin bu yöndeki talepleri, inatla reddedilerek adeta sorunun önüne duvar örülmüştür" denilmiş.
Şirket, baraj ve ünitelerin yapılacağı alanlarda 14 adet 735 metre araştırma sondajı talep etti. Ancak DSİ 14. Bölge Müdürlüğü 1 Mart 2013 tarihli yazısında talep edilen sondajları uygun bulmadı.
Bu defa yüklenici firma yabancı bir firmaya rapor hazırlattı.
DSİ yöneticilerine durumu aktardı. Bürokratlar "Firma iş artışı için bunu yapıyor" dedi. Hatta bölge müdürlerinden birisi "Barajın tipini değiştirmek istiyorlardı geri püskürttüm" diye ifade etti.
Firma uyarmış ama dinleyen kim…
"Başlayın kardeşim" denmiş.
İnşaat başlamış. Ne olmuş peki? 2017 yılında baraj gövdesinde oturmalar ve derin çatlaklar belirmeye başlamış.
Orman ve Su İşleri Bakanlığı'nın 2017 tarihli ön araştırma raporunda, baraj gövdesindeki çatlakların zeminden kaynaklandığı tespit edilerek, ilave zemin araştırmalarının yapılması önerildi!
Bunu şirket 4 sene önce söylemişti…
2019 seçimlerinden sonra Ekrem İmamoğlu incelemelerde bulundu ve baraj gövdesinde çatlaklar olduğunu belirtti.
Çatlaklar öyle büyüktü ki, İmamoğlu elini çatlakların içine sokarak gösterdi.
Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, Melen Barajı ile ilgili açıklama yaptı "Melen'de (baraj) ufak bir teknik problem olduğu doğrudur. Bunun da gereğini yapacağız. Cumhurbaşkanlığı Strateji Ofisi bunu imzaladı. Hiç iş yapmazsan hata da yapmazsın, binlerce baraj yaparsan bir tanesinde de ufak bir problem olabilir" dedi.
Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli ile İmamoğlu Ankara'da görüştü.
Bekir Pakdemirli ile görüşmesi sonrasında açıklama yapan Ekrem İmamoğlu, " …Buranın ihalesinin yapıldığı ve ödeneği konusunda hiçbir sorun yaşanmayacağı şeklinde teminat vermiş oldu. Bu da bizi mutlu etti. Görünen o ki; 2023'ün Şubat ayında Melen Barajı bitmiş olacak" dedi.
İhale 2020 yılında yapıldı.
(2019/727977 ihale kayıt numarası ile) İhaleyi 412 milyon TL bedel ile Everest Madencilik kazandı.
Şirket ile güçlendirme işi için 1 Haziran 2020-26 Şubat 2023 tarihleri arasını kapsayan 3 yıllık sözleşme imzalandı.
Daha 2023'e zaman var ama yine bitmeyecek neden?
Çünkü 15 Nisan 2022 tarihinde Resmî Gazete'de yayımlanan 4734 sayılı ihale kanununa ek ile alınan işler yüzde 15'i geçmemiş ise ihaleyi alan firmaya projeden çekilme hakkı tanındı.
İhaleyi alan firma 2020 yılından 2022 yılına kadar yüzde 10 seviyesinde ilerleme sağlamış. Enflasyon nedeniyle fiyat artışları da yaşanınca firma kanundan yaralanmak istemiş DSİ'ye başvurmuş ve sözleşmeyi fesh etmiş.
Yani şu anda Melen Barajı, gövdesi çatlak şekilde ne olacağı meçhul şekilde bekliyor.
Enflasyon öyle vurdu ki memleketi, projeler ilerlemiyor. Alınan ihaleler tamamlanamıyor. Parası olan zenginler fabrika açmak yerine parasını dolara, faize yatırıyor.
Süleyman Demirel'in dediği gibi: "Esasen enflasyon devletleri yıkan bir olaydır. Batılılar enflasyona bir numaralı halk düşmanı derler."
Peki, faizi düşürerek enflasyonu artıranlar kimler?