Ömer ŞAHİN / Ankara
- Adayın Masa’dan çıkma olasılığı yükseldi.
- Kemal Kılıçdaroğlu ismi daha belirgin hale geliyor.
- Eşgüdüm Komisyonu yerine Güçlendirilmiş Cumhurbaşkanı Yardımcılığı modeli öne çıktı.
- Başörtüsü konusunda uzlaşma sağlanamadı.
- 6’lı Masa kendi teklifiyle AK Parti ve MHP’nin kapısını çalacak.
- İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener’in başörtüsü konusu görüşülürken Kemal Kılıçdaroğlu’na,
- “Sayın Başkan bombayı masaya koydunuz…” sözleri toplantıya damga vurdu.
- İYİ Parti’nin pasif direnişi de ortaya çıktı. İYİ Parti’li üyelerin 1 aydır komisyon toplantılarına katılmadıkları öğrenildi.
- Liderler “aday kim olsun” görüşmelerine başlıyor.
- Aday, şubat başında açıklanacak.
6’lı Masa’nın Gelecek Partisi’nin ev sahipliğinde yapılan 10’ncu toplantısının yankıları sürüyor. Yaz aylarından bu tarafa yaşanan kısmi gerilimlerin ve aday belirsizliğinin gölgesinde yapılan toplantının en somut sonucu “aday masadan çıksın” yaklaşımı oldu. Dolayısıyla da CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun ismi bir adım daha öne çıktı.
9.5 saat süren uzun toplantı belki de 6 liderin bugüne kadar yaptığı en kritik görüşmeydi. Toplantı sonrası masayı oluşturan siyasi partilerin yöneticileriyle görüştüm ve bazı ilginç bilgilere ulaştım. Masada olup bitenleri kısaca aktarayım.
Aday Masa’dan, favori “Bay Kemal”
Cumhurbaşkanı adaylığı konusu ilk kez masada gündeme geldi. Daha önce adayın niteliklerini belirleyen 6 genel başkan bu sefer isim konuşmadılar ama aday adaylarının kapsamını bir anlamda daralttılar. “Aday masadan olsun” yaklaşımına itiraz gelmedi. Bu da CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nu bir adım daha öne çıkardı. Ekrem İmamoğlu ve Mansur Yavaş seçenekleri şu aşamada masanın gündeminde yok.
”Aday kim olsun” görüşmeleri başlıyor
Partiler önce kendi içlerinde kimin aday olması gerektiği konusunda yoklama yapacak. DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Babacan geçen hafta parti yönetim kademeleriyle “aday kim olsun” diye tek-tek görüşme yaptı. Benzer görüşmeleri diğer partiler de parti yönetimleriyle yapacak. Liderler arasında ise tabiri caiz ise “istikşafi görüşmeler” başlayacak. Kendi aralarında ikili, üçlü görüşmeler gerçekleştirecekler. İYİ Parti’nin ev sahipliğinde yapılacak toplantıda ise adaylar masaya yatırılacak. Her parti liderinin iki ya da üç ismi masaya getirebileceği konuşuluyor. Eğer Kılıçdaroğlu isminde uzlaşma sağlanamazsa diğer seçenekler gündeme gelecek.
“Beşi bir yerde modeli”
Cumhurbaşkanı olmayacak siyasi parti liderlerinin yeni dönemde nasıl bir rol üstleneceği uzun zamandır tartışma konusuydu. Özellikle Kılıçdaroğlu’nun aday olması durumunda diğer 5 lider onun yardımcısı olacak ve güçlü yetkilerle donatılacak. Cumhurbaşkanı Yardımcıları milletvekili olamıyor. İYİ Parti lideri Meral Akşener, genel başkanların kendi parti gruplarının başında Meclis’te bulunmasını savunuyor. Bunun için de Meclis İç Tüzüğü’nde değişiklik düşünülüyor. O zaman milletvekili adayı olmayacak olan liderler Cumhurbaşkanı Yardımcısı olarak Meclis faaliyetlerine katılacak, parti grup başkanlıklarını yapacaklar ancak TBMM’nde oy kullanmayacaklar.
Liderler, Cumhurbaşkanı Yardımcısı olmaz ise istikşafi konumda olan “Eşgüdüm Komisyonu”nda görev alacaklar. Vesayet görüntüsü doğurduğu için buna çok sıcak bakılmıyor. Liderlerin Cumhurbaşkanı Yardımcısı olmasının partilerini motive edeceği ve seçim sonucuna pozitif katkı yapacağına inanılıyor.
İYİ Parti’den pasif direniş:
6’lı Masa’nın lokomotifi ve en büyük iki paydaşı olarak görülen CHP ve İYİ Parti arasında son aylarda gözle görülür hale gelen gerilim dikkat çekiyor.
Akşener ve parti kurmaylarının “Kazanacak aday” vurgusu Kılıçdaroğlu’nun adaylığına karşı duruş olarak algılanıyor. İYİ Parti’de Kılıçdaroğlu ile yarışın kaybedileceği kaygısı diğer partilere göre daha yüksek. “Millet İttifakı”nı oluşturan iki parti arasında Ekrem İmamoğlu’na verilen siyasi yasak sonrası esen soğuk rüzgarları dindirmek için liderler Kılıçdaroğlu ve Akşener baş başa yemek yemişti.
Bu arada belki ilk kez kamuoyuna yansıyan bir bilgiyi de aktarayım. Bu gerilimlerin yansıması olarak İYİ Parti’nin bir süredir Masa’ya karşı “pasif direniş” içerisinde olduğu söyleniyor. Son toplantının ana gündemi olan iki komisyon (Koalisyon Protokolü, Geçiş Süreci Yol Haritası) toplantılarına İYİ Parti’nin bir aydır katılmadığı öğrenildi. İYİ Parti temsilcisi parti yöneticilerinin “sağlık” gerekçesiyle son bir aydır toplantılara gelmediği diğer parti yöneticileri tarafından doğrulandı.
Akşener’den Kılıçdaroğlu’na: Masaya bombayı bıraktınız!
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun başörtüsüne yasal güvence çıkışı sonrası el yükselten AK Parti, Anayasa değişikliği teklifini TBMM Genel Kurulu’na sunmuştu. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bu hamlesi 6’lı Masa’da referandum kaygısına yol açtı. Saadet Partisi’nin imza desteği İYİ Parti’nin “evet” oyu vereceğini açıkladığı düzenlemede CHP’nin tavrı belirleyici rol oynayacak. Masa’daki partiler başörtüsü özgürlüğü konusunda mutabık olsa da konunun gündeme getiriliş biçimi ve seçim meydanına konu edilecek olmasına tepki var. Bu konuda CHP lideri Kılıçdaroğlu’na destek olduğu kadar eleştiri de gelmişti. Gelecek Partisi’nde yapılan toplantıda İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener’in de espriyle karışık eleştiri yönelttiği Kılıçdaroğlu’na, “Sayın Başkan bombayı masaya koydunuz şimdi onu çözmeye uğraşıyoruz” dediği öğrenildi.
Toplantıda, başörtüsü özgürlüğüne tam destek verilirken iktidarın getirdiği düzenlemeye takınılacak tavır konusunda anlaşma sağlanamadı. 6 lider de konunun seçim sonrasına kalması taraftarı. En büyük kaygı Meclis’te yapılacak oylama sonrası başörtüsünün referanduma taşınması ve 3.sandık kurulması. Liderler, iktidarın teklifine karşı kendilerinin de yeni bir Anayasa değişikliği teklifi hazırlaması konusunda uzlaştı. 6’lı Masa’nın teklifinde aileye ilişkin düzenleme olmayacak. CHP, İYİ Parti Grup Başkanvekilleri de beraberinde diğer 4 partinin temsilcileriyle birlikte AK Parti, MHP, HDP, BBP, Zafer Partisi , Memleket Partisi, Türkiye İşçi Partisi’ni ziyaret edecek. 6’lı Masa’yı oluşturan partilerin milletvekili sayısı 175. Anayasa değişikliğine gereken 25 imza için iktidar ve muhalefet partilerinden destek istenecek. 6’lı Masa başörtüsü konusunda AK Parti ve MHP’ye uzlaşma çağrısı yapacak ve “düzenlemeyi oy birliği ile Meclis’ten geçirelim ve bu konuyu siyaset malzemesi olmaktan çıkaralım” çağrısı yapacak.
Aday şubat başında açıklanacak:
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın son açıklamaları seçimin 14 Mayıs ya da 30 Nisan tarihlerinde yapılma olasılığını iyice güçlendirdi. 6’lı Masa sürenin iyice daralmasından dolayı adayı Şubat ayının başında açıklamaya hazırlanıyor. 30 Ocak’ta Koalisyon Protokolü ve Geçiş Süreci Yol Haritası lansmanları yapılacak. Yeni Cumhurbaşkanı’nın rolü burada net bir şekilde kamuoyu ile paylaşılacak. Daha sonra hızlı bir şekilde bu şablona uygun isim açıklanacak.
Seçim İttifakı Çalışmaları:
Önceliği Cumhurbaşkanlığı seçimlerine ve güçlendirilmiş parlamenter sisteme geçiş hazırlıklarına veren 6’lı Masa bir yandan da parlamentoya güçlü girebilmek için seçim ittifakı hazırlığı yapıyor. Son toplantıda milletvekili listeleri için ortak çalışma yapılması startı da verildi. Yeni Seçim Yasası’na uygun şekilde ittifak modelleri masaya yatırılacak.
.