Ülkemizde yüzde 36’lık rekor enflasyonun etkilerini neredeyse her sektörde hissetmeye devam ediyor. Vatandaşların bu konuda sesini yükselttiği son alan ise eğitim oldu. Özel okullarda erken kayıt dönemi vatandaşları zorlayan zamlarla başladı.
Geçtiğimiz günlerde özel okulların yüzde 60’ı aşan zamlar uygulayabileceği konuşulsa da Cumhurbaşkanı Erdoğan, okulların yüzde 37’den fazla zam yapamayacağını açıkladı. Ancak veliler bu tavan orana da itiraz ediyor.
70 bin liraya dayandı
Zira özel anaokullarında bile ortalama yıllık ücretler 50 bin liradan başlıyordu. Bu yeni tavan zamla özel kurumlarda tek çocuk için sadece eğitim ücretinin yıllık faturası 70 bin liraya dayanmış oluyor.
Veliler ise okulların yemek, servis ve kitap seti gibi ücretlere yüzde 100’e yakın zamlar yaptığını ve bu hizmetlerin bir zorunluluk olarak velilere dayatıldığını belirtiyor. Özel Okul Velileri Platformu Sözcüsü Özgür Özkan’a göre böylece toplamda uygulanan zam geçen yıla göre yüzde 60’ın üzerine çıkmış oluyor.
Özkan, bu durumla ilgili "Okulların çoğu yemek ücretine yüzde 100’e varan zamlar yaptı. Dışarıda bin liraya satılan kitap setleri 5 bin liraya bize sunuluyor. Bu ücretler sürekli artıyor. Yönetmeliğe göre bu hizmetler velilere bir zorunluluk olarak sunulamaz. Ancak kayıt esnasında bu bir zorunluluk olarak masaya konuyor. Eğitim ücreti yüzde 37 artmış gibi görünse de velilerin toplamda ödediği oran yıllık olarak daha fazla yükseliyor. Biz buna itiraz ediyoruz. Ve yeni bir düzenleme ile bu ek ücretlerdeki artışın da sınırlandırılmasını talep ediyoruz” ifadelerini kullanıyor.
Maliyetler sürekli artıyor
Özel okullar ise bu durumun nedeninin Türkiye’de rekor seviyeye ulaşan enflasyon olduğunu belirtiyor. Türkiye Özel Okullar Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Zafer Öztürk, öncelikle okulların enerji, kağıt ve personel giderlerinin son bir yılda beklenmeyen ölçüde yükseldiğini söylüyor. Öztürk, sözlerine şöyle devam ediyor: “Biz diğer sektörlerdeki gibi sunduğumuz hizmete maliyet artışına bağlı olarak sene içerisinde farklı zamlar uygulayamıyoruz. Biz yılda bir defa artış yapabiliyoruz. Oysa enerjiden, ulaşıma, gıdadan diğer tüm sektörlere kadar sık sık uygulanan zamlarla karşılaşıyoruz. Bunlar bizim giderlerimizi oluşturuyor. Bizim sadece bu giderlerimizden kaynaklı maliyet artışımız en az yüzde 64. Beklentimiz de yüzde 45 ila yüzde 60 arasında bir zamdı. Ancak burada tavan yüzde 37 olarak belirlendi. Biz bu artışı kar etmek için değil bu kurumları ayakta tutabilmek için yapıyoruz.”
Personel gideri çok fazla
Öztürk’ün maliyet konusunda diğer altını çizdiği nokta ise personel giderlerindeki zorunlu artış. Zira Türkiye’de özel okullarda yaklaşık 1 milyon 350 bin öğrencinin eğitimi için 170 bin öğretmen ve 350 bini aşkın yardımcı personel görev alıyor. Bu yardımcı personel güvenlik, temizlikçi, tekniker ve kantinci gibi işçilerden oluşuyor. Öztürk, hem öğretmenlere hem de bu yardımcı personele tüm okulların yüzde 50’ye yakın zam yapmak zorunda olduğunu söylüyor. Öztürk’e göre özel okulların giderlerinin yüzde 50 ila 60’ını öğretmen ve yardımcı personel ücretleri oluşturuyor. 1 Ocak tarihi ile birlikte tüm okulların bu zamları personeline ödemeye başladığını belirten Öztürk, "Yüksek enflasyon ortamındayız. Çok büyük ihtimalle hazirandan sonra personel ücretlerinde Türkiye genelinde bir artış daha yapılacak. Biz tüm bunları hesaplıyoruz. Gerçekten yapılacak en makul oranlarda zam yapıyoruz. Biz ne velilerimizi ne de eğitimimizin temel unsurları olan öğretmen ve diğer personellerimizi üzmek istiyoruz” dedi.
Destekler kesildi
Özel Okul Velileri Platformu Sözcüsü Özgür Özkan, “Maliyet artışlarının farkındayız. Ancak velilerin çoğu maaşlı çalışan insanlar. Bizlerin maaşı aynı ölçülerde yükselmiyor. Tek çocuk için yıllık ücretler 70 bin liraları aştı. İki çocuğu olan bir velinin bu faturanın altından kalkması mümkün değil. Biz özel okul sistemine daha önceki yıllarda verilen mali destek ve teşviklerle girmiştik. Ancak şimdi bu destekler yok. Hem destek yok hem de zamanla maliyet arttı. Sisteme girdiğimizde maaşımızın yüzde 50’sini buraya ayırıp plan yapıyorduk. Ancak şimdi maaşımızın yüzde 70’ini ayırsak bile karşılayamıyoruz” şeklinde konuştu.
Teşvik beklentisi
Türkiye Özel Okullar Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Zafer Öztürk'ün bu konudaki talebi iseözel okul sistemine ek destekler verilmesi. Okulların ciddi anlamda istihdam sağladığını belirten Öztürk, “Okullarımızın çoğunda yabancı öğretmenler de var. Bu öğretmenlerin maliyeti çok yüksek. Okullar bunları karşılamakta zorlanıyor. Diğer personellerin de maliyeti artıyor. Bu istihdam için çok önemli. Okullara KDV ve Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB), desteklerinin verilmesi şart. Zira maliyetler gerçekten zorlayıcı olmaya başladı” diye ifade etti.
Emre Eser