İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, yaklaşık 10 ay süren krizin ardından diplomatik ilişkilerin düzeldiği Fas ile varılan anlaşmanın iki ülkenin toprak bütünlüğünü garanti ettiğini belirterek Kovid-19 salgınından dolayı kapatılan sınırın çok kısa zamanda açılmasını umduğunu söyledi.
Sanchez, Fas sınırındaki İspanyol toprağı Ceuta ve Melilla kentlerini ziyaret etti.
Burada basına konuşan Sanchez, İspanya ile Fas arasında varılan anlaşmaya değinerek "Bu anlaşma, İspanya ve Fas için olağanüstü bir haber. Fas ile olan krizi sadece kapatmakla kalmadık, en önemlisi karşılıklı saygıya ve her iki ülkenin toprak bütünlüğüne dayalı çok daha sağlam ve samimi bir ilişkinin temellerini de attık." dedi.
Ceuta ve Melilla halkının istikrar, huzur ve güvenliğinin garanti altına alındığını vurgulayan İspanya Başbakanı, düzensiz göç ve terörle mücadele konularında da Fas ile ilişkilerin güçlendirildiğini bildirdi.
Başbakan Sanchez, iki ülke arasındaki yaşanan krizden dolayı Kovid-19 salgını gerekçe gösterilerek kapalı tutulmaya devam edilen sınırın ise çok kısa zamanda tekrar açılmasını umduğunu dile getirdi.
- Dışişleri Bakanı Albares, Fas'a gidiyor
Öte yandan Dışişleri Bakanı Jose Manuel Albares de Fas ile ilişkileri düzeltmek için İspanya'nın Batı Sahra sorunuyla ilgili politikasında yaptığı değişiklik hakkında Meclis Dışişleri Komisyonunu bilgilendirdi.
"Hükûmet için Ceuta ve Melilla bir devlet meselesidir. Özellikle güvenlik, istikrar, ekonomik kalkınma ve fırsat açısından." diyen Albares, stratejik ortak olarak gördükleri Fas ile ilişkilerin her alanda normalleştirilmesini temel esas olarak gördüklerini söyledi.
1 Nisan'da Fas'a gideceğini açıklayan Albares, buradaki görüşmelerinde iki ülke arasındaki denizyolu ulaşımının tekrardan normalleştirilmesinin adımlarının atılacağını, "Boğaz Geçiş Operasyonu" olarak adlandırılan, özellikle yaz boyunca Avrupa'daki Faslıların ülkelerine tatile gitmeleri için kullandıkları hattın yeniden faaliyete geçeceğini aktardı.
Sadece yaz döneminde (15 Haziran-15 Eylül) 1,5 milyondan fazla kişiyle 350 binden fazla aracın kullandığı söz konusu deniz hattı Kovid-19'dan dolayı iki yıldır kapalı tutuluyordu.
- İspanya-Fas ilişkileri
Kovid-19'a yakalanan Batı Sahra'daki Polisario Cephesi lideri İbrahim Gali, İspanya hükûmetinin girişimiyle tedavi görmek için 22 Nisan 2021'de gizlice Logrono kentine getirildi. Bunun üzerine Fas yönetimi, tepki olarak Madrid Büyükelçisi Karima Benyaich'i geri çekti.
Fas yönetimi ayrıca 17 Mayıs 2021'de 8 bin kadar düzensiz göçmenin denizden ve karadan Ceuta kentine akın etmesine göz yummuş, İspanyol hükûmeti orduyu da bölgeye göndererek 1 hafta içinde göçü durdurmuştu.
Aradan geçen 10 aylık zamanda her iki taraf da basına açıklama yapmaktan kaçınarak, alt düzeyde müzakereler yürütmüş ve son olarak 14 Mart'ta İspanya Başbakanı Sanchez'in Fas Kralı 6. Muhammed'e gönderdiği mektupla kriz sona ermişti.
Sanchez'in söz konusu mektupta, Fas'ın Batı Sahra sorununun çözümüne yönelik önerilerine İspanya olarak destek verdiklerini belirtmesinin ardından 20 Mart'ta Fas'ın Madrid Büyükelçisi Benyaich görevine dönmüştü.
İspanya'nın doğal gaz alımında bağımlı olduğu bir ülke olan Cezayir ise İspanyol hükûmetinin Batı Sahra ile ilgili politikasını değiştirdiğini gösteren Sanchez'in mektubunun ardından tepki olarak Madrid Büyükelçisi Said Moussi'yi istişare için merkeze çağırmıştı.