Ukrayna'daki savaş esirlerinin tedavisini yürüten koordinasyon merkezi sözcüsü Petro Yatsenko, Rusların Ukraynalıları savaş esiri olarak ele geçirip ardından aktif bir biçimde Çeçen gruplara sattığını dile getirdi.
Yatsenko, "Rus ordusundan satın aldığımız yaralılarımızı Grozni'ye götürdük ve peşinden kendi esirlerimizle takas ettikleri durumlar oldu" dedi. Cenevre Sözleşmesi'nde savaş esirlerinin ticaretini yasaklayan özel bir madde bulunmasa da, Rusların bu uygulamasının, "hiçbir özel anlaşmanın savaş esirlerinin durumunu olumsuz etkilemeyeceğini" ifade edilen anlaşmaya aykırı olabileceği belirtildi.
KADİROV'UN 10 BİN ASKERİ UKRAYNA'YA GEÇTİ
Çeçen lider Ramazan Kadirov'un yaklaşık 10 bin askerinin Ukrayna'ya geçtiği tahmin ediliyor. Çeçenlerin Rusya-Ukrayna savaşında Mariupol, Severodonetsk ve Lysychansk bölgelerinde yoğun çatışmalara karıştığı ve savaşın başlangıcında daha çok arka cephelerde faaliyet gösterdikleri bildiriliyor. Bu durum, Çeçenlerin düşman askerlerini ele geçirmede sınırlı becerilere sahip oldukları şeklinde yorumlanıyor. Bu bağlamda, Ukrayna'nın Çeçen savaş esirlerini geri almak için onları satın almayı tercih etmesinin nedeni açıklanabilir.
Şubat 2023'te, Donetsk Halk Cumhuriyeti (DPR) tarafından yakalanan 41 yaşındaki Vyacheslav Levytskiy, Çeçenlere satıldı. Levytskiy, Avdiivka'nın kuzeyindeki bir ormanda gerçekleşen gece baskınında iki bacağından ve karnından vurulmuştu.
Ertesi gün bilincini yeniden kazandığında, donmuş toprağın üzerinde sürünerek birliğinin geri kalanını aramaya başladı. Sonunda düşman tarafından ele geçirilmiş bir Ukrayna mevzisine ulaştı. DPR üyelerinin kendisine hiçbir tıbbi yardım sunmadığını ve bilgi almak için kürekle dövüldüğünü ifade etti.
İki gün sonra, cephe hattından birkaç kilometre uzakta bulunan bir Çeçen mevzisine götürüldü ve Grozni'ye götürüleceği söylendi. Levytskiy, Çeçenlerin kötü şöhretlerine rağmen kendisine nispeten daha iyi davrandığını belirtti. Çeçenistan'ın başkentine vardığında hastaneye kaldırıldı ve her iki bacağı da donma nedeniyle kesildi. Tedavi edilemeyen iki eli de ampute edildi. Hastaneden iyileştikten sonra, beş Çeçen ile takas edilmek üzere diğer 60 Ukraynalı mahkumla birlikte tutulduğu bir bodrum katına götürüldü. Haziran 2023'te diğer 39 Ukraynalı mahkumla birlikte evine döndü.
Levytskiy, Çeçenlerin kendisine iyi davranmasının, onların geçmişte Rusya'nın dehşetini deneyimlemiş olmalarından kaynaklandığını belirtti. Şu anda Lviv civarındaki bir rehabilitasyon merkezinde tedavi gören Levytskiy, "Beni asla dövmediler. Bana tekerlekli sandalye verdiler. Hatta ayrılırken sarıldık ve birlikte fotoğraf çektirdik. Bir Çeçen komutan bana 'Siz Rusları yendikten sonra biz de aynısını yapacağız' dedi."
2700'DEN FAZLA UKRAYNALI MAHKUM TAKAS EDİLDİ
Ukrayna hükümeti, savaş esirlerinin takasıyla ilgili olarak kaç Rus'un iade edildiğini ve kaç kişinin hala gözaltında tutulduğunu açıklamıyor. Tahminlere göre, Rusya'da 4.000'den fazla Ukraynalı asker savaş esiri olarak tutuluyor, ancak kesin sayılar bilinmiyor.
Rusya tarafından esir alınanlar ise kötü koşullardan şikayetçi. Bir BM raporuna göre, geçen yılın verilerine göre, 200 Ukraynalı savaş esirinin %92'si işkence ve kötü muamele gördü. Bu işkenceler, askeri bilgi almak, korkutmak veya aşağılamak amacıyla veya intikam için gerçekleştiriliyordu.