OECD tarafından gerçekleştirilen ve 15 yaşındaki öğrencilerin akademik durumlarının tespitinde kritik öneme sahip PISA sonuçları açıklandı. 81 ülkenin değerlendirildiği teste göre Türkiye okuduğunu anlamada hem OECD ortalamasının altında kaldı hem de 2018’deki sonuçlara göre 10 puan geriye gitti. Sonuçlar YKS’de Türkçede eksi net yapılarak edebiyat kazanılmasının sürpriz olmadığını gösterdi. Türkiye, okuma becerileri, matematik ve fen alanlarındaki başarı sırasını 2018 yılına göre artırsa da her alanda OECD ortalamasının çok altında kaldı. Türkiye’nin, okuduğunu anlamanın ölçüldüğü okuma becerilerinde yeri 37 OECD ülke içerisinde 30’uncu oldu. Türkiye’nin okuma becerisinde puanı da azaldı. Raporda dikkat çeken diğer bir unsur ise yaşam memnuniyeti oldu. Buna göre Türkiye’deki öğrencilerin yüzde 44’ü yaşamından memnun olmadığını söyledi.
PISA 2022’ye 2018’e oranla katılan ülke sayısı 79’dan 81’e yükseldi. Türkiye’de 19 Nisan–13 Mayıs 2022 tarihlerinde bilgisayar ortamında gerçekleştirilen teste 196 okuldan 7 bin 250 öğrenci katıldı. Uygulamada Türkiye’yi temsil eden 15 yaş grubu öğrencilerin yüzde 56’sı Anadolu lisesi, yüzde 23’ü meslek lisesi, yüzde 10,2’si ise Anadolu imam hatip lisesi öğrencisiydi.
10 PUANLIK DÜŞÜŞ
Türkiye’nin 2018 yılında gerçekleştirilen PISA’da 466 olan ortalama okuma becerileri puanı 2022 yılında 456’ya düştü. Milli Eğitim Bakanlığı bu sonucu “Okuma becerileri alanında uzun vadeli ortalamaya yakın bir performans elde edildi” sözleriyle değerlendirdi. Türkiye, okuma becerileri puanlarında 37 OECD ülkesi arasında 30’uncu sırada yer aldı. OECD puan ortalaması ise 476 oldu.
PISA sonuçlarına göre, okuma alanında Türkiye’deki 15 yaş grubu öğrencilerin yalnızca yüzde 1,9’u yüksek başarı seviyesini görebildi. 2018’de yüksek başarı gösteren oranı 3,3’tü. OECD ortalamasında ise bu oran 7,2.
Okuma becerileri alanında en iyi performans gösteren üç ülke sırasıyla Singapur, İrlanda ve Japonya Hong Kong oldu.
PISA 2022’de ağırlıklı alan olarak belirlenen matematik okuryazarlığında da Türkiye’nin puanı düştü. Matematik okuryazarlığında OECD ortalaması 472 oldu. Türkiye’nin puanı ise 453 olarak gerçekleşti. 81 ülke arasında 39’uncu sırada, 37 OECD ülkesi arasında ise 32’nci sırada yer alan Türkiye’nin puanı ise 454’ten 453’e geriledi.
Türkiye’de öğrencilerin yalnızca yüzde 5,4’ü matematikte seviye beş ve üzerine çıkabilirken OECD ortalamalarında bu oran yüzde 8,7’ye ulaştı. Fen liseleri, matematik alanında en başarılı okul türü olurken imam hatip ve meslek liseleri az başarılı okul türleri arasına girdi.
Fen alanında da okuma ve matematik alanında olduğu gibi ortalama yakalanamadı. OECD ortalaması 485 olurken Türkiye 476 puanda kaldı. 37 ülke içindeki sıralaması ise 29’unculuk oldu. Fen alanında en yüksek başarı gösteren üç ülke sırasıyla Singapur, Makao (Çin) ve Tayvan oldu.
EŞİTSİZLİK ARTTI
Ülkedeki öğrenciler arasındaki sosyoekonomik eşitsizlik, PISA sonuçlarına da yansıdı. Sosyoekonomik olarak üst grupta yer alan öğrenciler alt gruptaki öğrencilerden matematikte 82, fende 73 ve okuma becerilerinde 69 puan daha fazla aldı. Ayrıca raporda “Türkiye’deki öğrencilerin sosyoekonomik durumlarının OECD ülkelerine göre daha düşük seviyede olduğu” ifade edildi. Öte yandan sosyoekonomik açıdan dezavantajlı öğrenciler avantajlı öğrencilere göre daha az şey öğrendiğini aktardı.
KIZLAR DAHA BAŞARILI
Dünya genelinde erkek ve kız öğrenciler matematikte ortalama olarak benzer performans gösterirken Türkiye’de kızlar okuma becerileri alanında erkeklerin 25 puan üstüne çıktı. Matematikte 40 ülkede erkekler kızlardan daha iyi performans gösterirken 17 ülkede kızlar erkeklerden daha iyi performans gösterdi, geri kalan 24 ülkede ise kızlar ve erkeklerin performansları arasında anlamlı bir fark bulunmadı. Okuma becerileri alanında PISA 2022’ye katılan 81 ülkeden 79’unda kızlar ortalama olarak erkeklerden daha yüksek puan aldı.
MEB ÖVÜNDÜ
Tüm bu sonuçları ise MEB sevinçle karşıladı. Yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi: "PISA’ya katılan ülke sayısı artarken Türkiye matematik, fen ve okuma becerilerinin ölçüldüğü her üç alanda da sıralamasını yükseltti. Matematik ve fen alanlarındaki ortalamalar ise PISA’da şimdiye kadar elde edilen en yüksek sonuçlar arasında yer aldı.
∗∗∗
ÖĞRENCİLER YALNIZ VE MUTSUZ
PISA’da öğrencilere okul ortamları da soruldu. Öğrencilerin verdikleri cevaplar yaşamlarından mutsuz olduklarını ortaya koydu.