Putin'in doğal gaz teklifiyle ilgili çarpıcı bir uyarı geldi. Enerji uzmanı Ali Arif Aktürk, yeni hat kurmanın imkansız olduğuna dikkati çekerek Türkiye üzerinde yeni bir oyun kurgulandığını söyledi. Aktürk, gazı sevk edecek boruları Almanya ve Japonya'nın ürettiğini montajı da İtalya'nın yaptığını ve ambargo nedeniyle bu işe girmeyeceklerini belirtti.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in 'Türkiye Avrupa'nın doğal gaz merkezi haline olabilir' açıklamasını yapmasının ardından gözler Türkiye'ye çevrilmiş Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 'çalışmalar başlayacak' açıklamasını yapmıştı. Bu açıklamaların ardından Eski BOTAŞ Doğal Gaz Alım Dairesi Başkanı Arif Aktürk de paylaşımda bulunarak "Putin'in elinde gazla ilgili kullanabileceği bir leverage kalmadı. Şimdi tek çıkış yolu olan Türkiye üzerinden yeni bir oyun kurmaya çalışıyor." dedi. Putin'in NATO ittifakı içinde bir gedik daha açmak için Türkiye'yi yumuşak bir karın olarak gördüğünü iddia eden Aktürk, yeni bir doğal gaz hattının da yapılmasının imkansıza yakın olduğunu vurguladı.
Aktürk sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, Putin'in Avrupa'nın aldığı önlemler sayesinde enerji kartı elinden alındığı için Türkiye üzerinden yeni bir oyun kurguladığını söyleyerek, gazı sevk edecek boruları Almanya ve Japonya'nın ürettiğini montajı da İtalya'nın yaptığını ve ambargo nedeniyle bu işe girmeyeceklerini belirtti.
Konunun çok teknik olduğunu söyleyen Aktürk, "Putin'in elinde gazla ilgili kullanabileceği bir şey kalmadı. Şimdi tek çıkış yolu olan Türkiye üzerinden yeni bir oyun kurmak. Gaz kartını ve bunun teknik unsurlarını oynamayı Ruslar çok iyi bilir. Çok dikkatli olmakta fayda var. Dış politika masasında gaz mezesi çok lezzetli gelebilir ancak yedikten sonra hazımda zorlanılabilir" dedi.
Aktürk'ün paylaşımları şu şekilde;
Putin ve gaz ticaret merkezi: Şimdi medyaya başka bir haber yansıdı. Putin'in açıklamaları daha anlaşılır olmaya başladı. Ruslar Trakya'da bir ticaret merkezi kurmayı planlıyorlarmış. Şimdi bu konuda flood halinde yorumlarda bulunacağım.
Bizim yıllardır kurmaya çalıştığımız ancak derinlik kazandıramadığımız bir ticaret merkezimiz var. EPİAŞ. Derinlik kazanmamasının nedenleri ayrı ve yine bizden kaynaklanan nedenler. Bunu ayrı tartışırız. EPİAŞ'ta ticarete konu doğal gaz UDN(Ulusal Dengeleme Noktası)gaz yani Türkiye havuzuna akan gaz. Biz geçmişte TANAP ile ve T.Akım2 ile bariz hatalar yaptık. Kendi havuzumuzun içinden hortum ile gazı geçirip gazın başka havuza dolmasını sağladık. Yani ticarete konu pazara uğramadan geçip gitti.
'GAZ AKTI TÜRK BAKTI'
Gaz aktı, Türk baktı misali. Kendi ayağımıza TBMM onayı ile geçen Hükümetlerarası Anlaşmalar ile sıktık. Şimdi Sn Cumhurbaşkanın konuya ilişkin yaptığı açıklamalardan anlaşılıyor ki Ruslar T.Akım 2'den ilave bir miktar gaz(karşı tarafa, Anapa'ya yapılacak ilave kompresör üniteler) ile kapasite 5-6 mlym3 arttırılabilir ve daha sonra yapacakları yeni hatlarla T.Akım'ın konsepti ile BOTAŞ sistemine uğramadan Türkiye'yi by-pass geçip Avrupa'ya gitmeyi planlıyorlar. Şimdi yeni hat yapmanın şu an için imkansızlığı konusunu atlayalım. Onu ayrı tartışırız.
Bir an için yapıldığını varsayalım. Tek bir noktada teslim noktası olan ticaret olur ama bunun adı hub ya da ticaret merkezi olmaz. Çünkü tek satıcı, Monopol bir satış noktasında satılacak gaz sadece Rus gazı olacaktır. Putin'in bu açıklamaları aslında Ukrayna krizinde elinden kaçan gaz kartına yeni bir oyun kurmaktır. Nasıl mı? K.Akım'dan sabotaj öncesi bakım onarım vs gibi nedenlerle Demokles'in kılıcı gibi kullandığı gaz kartı ile Agustos ayında bile gaz fiyatlarını 3500-4000$'lara çıkarmış ve Avrupa kamuoyunda bir korkuda yaratmıştı.
'TEK ÇIKIŞ YOLU TÜRKİYE'
Şimdi sabotaj sonucu yorgan gitti, kavga bitti misali Putin'in elinde gazla ilgili kullanabileceği bir leverage kalmadı. Şimdi tek çıkış yolu olan Türkiye üzerinden yeni bir oyun kurmaya çalışıyor. Bu sayede de NATO blokunda, Batı blokunda yumuşak karın gibi görünen Türkiye üzerinden bir gedik daha açmaya çalışıyor. Bu açıklamalardan sonra ABD'den daha fazla baskı da geleceği kaçınılmaz.
Gelelim yeni T.Akım boru hattının yapılabilirliğine: Derin deniz borularını her boru üreticisi üretemiyor. Mavi Akım'da da T.Akım'ında da Japon ve Almanya gibi ülkelerden temin edildi. Şu anda yaptırımlar kapsamında kimse boru temininde bulunmaz.İnşaasını yapacak şirkette İtalyanlar ki onlar da bu dönemde inşaasını yapamaz.
ÖZ KAYNAK SINIRLI
Finansmanına gelince. Exim tarzı finansman bu dönemde imkansız. Öz kaynakla yapılır mı? Ukrayna'da savaş büyüyerek sürüyor, petrol fiyatları düşüyor. Rusya'nın buna öz kaynak ayırma imkanı bence çok sınırlı. Çünkü bunlar sermaye yoğun yatırımlar.
Dün ana akım medyada her konuda konuşan uzmanlar bu konuda da ellerinde çubuk ile yorum yapıyorlardı. Konu çok teknik bir konu ve teknik konunun içinde gizli stratejik dış politika unsurları gizli. Konuyu iç politika malzemesi yapmadan bütünsel değerlendirmekte fayda var.
Gaz kartını ve bunun teknik unsurlarını oynamayı Ruslar çok iyi bilir. Çok dikkatli olmakta fayda var. Dış politika masasında gaz mezesi çok lezzetli gelebilir ancak yedikten sonra hazımda zorlanılabilir.
NE OLMUŞTU?
Geçtiğimiz günlerde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'den önemli bir Türkiye açıklaması gelmiş Avrupa'daki doğal gaz krizine değinerek, çözüm için Türkiye'yi işaret etmişti. Kuzey Akım gazını Karadeniz'e yönlendirebileceklerini söyleyen Putin, "Türkiye'de Avrupa için büyük bir doğal gaz merkezi kurabiliriz" açıklamasını yapmıştı. Cumhurbaşkanı Erdoğan da söz konusu konuya ilişkin açıklamalarda bulunarak şöyle konuşmuştu: "İfade edildiği şekliyle, böyle bir dağıtım merkezi için, bu iş için tabii ki Trakya en önemli yer olarak görülüyor. Biz başta Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığımıza ve Rusya tarafında ilgili kuruma müşterek bir çalışma yapmaları talimatını Sayın Putin ile verdik. Orada bu çalışmayı yapacaklar. En uygun yer neresiyse bu dağıtım merkezini orada kurmuş olacağız. Bizim ulusal anlamda bir dağıtım merkezimiz var ama tabii şimdi bu uluslararası bir dağıtım merkezi olacak."