Rekabet Kurumu'nun yakından incelediği akaryakıt sektöründe, "Beyaz Bayraklı" istasyonlar dikkat çekiyor. Bağımsızlığıyla bilinen bu istasyonlar, rekabetin sağlanması adına önemli bir adım olabilir mi? Kurumun önerisi, sektördeki mevcut yapıyı değiştirerek daha rekabetçi bir ortamın oluşmasını hedefliyor. Bu girişim, akaryakıt fiyatlarını nasıl etkileyecek? Detaylar haberimizde.
Akaryakıt sektöründe sağlıklı bir rekabetin olmaması ve bunun sonucunda vatandaşın mağdur olmasıyla ilgili olarak Rekabet Kurumu'nun yaptığı incelemeler sonuç verdi. Kurum, sektörde rekabeti artırmaya yönelik öneriler getirdi. Bunların en dikkat çekeni ise "Beyaz Bayraklı Akaryakıt İstasyonları" oldu.
Sabah gazetesinin haberine göre; hiçbir marka veya dağıtım şirketine bağlı olmayan ve bu nedenle "beyaz bayraklı" olarak adlandırılan tarafsız istasyonlar sistemini öneren kurum, mevcut durumda bu uygulamanın mevzuat kapsamında mümkün olmadığını belirtti.
Kurum, 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu öncesinde fiziki kaçakçılık iddialarıyla gerekçelendirilerek tek tip bayilik yapılanmasının gerektiği ancak şu anda fiziki kaçakçılığın daha az tartışıldığını vurgulayarak kanunun zamanın gerisinde kaldığını ifade etti. Raporda şu ifadelere yer verildi:
- Bayilerin yalnızca dağıtıcılarla yaptıkları münhasır anlaşmaların rekabetçi yapı için yeterli olmadığı,
- Her türlü yasadışı ticaretle mücadele hususunun ayrık tutularak münhasır bayilik ilişkisi olmadan da akaryakıt ürünü satışının mümkün olabileceği,
- Alternatif bir model olan 'beyaz bayraklı' istasyonların önünün açılması gerektiği ve bunun için kanunda değişiklik yapılması gerektiği öne sürüldü. Böylece, dağıtım şirketlerinin daha rekabetçi fiyatlarla satış yapmaya zorlanabileceği değerlendirildi.
En ucuz akaryakıt nerede?
Bu düzenlemenin beklenen rekabetçi etkiyi sağlayabilmesi için "beyaz bayraklı" istasyonların arz kaynaklarına sahip olmasının önemli olduğu belirtildi. Bu yönde bir düzenleme için Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'nun göreve çağrıldı.
Kurum, beyaz bayraklı istasyonları listeleyen ve sürücülerin konumlarına göre en ucuz akaryakıtı gösteren bir mobil uygulama hazırlanmasını da önerdi.
Avrupa'daki örnekler incelendi
Sistemin işleyişi için Avrupa ülkelerindeki örnekler incelendi. Yunanistan'da 6100 istasyonun 400'ünün, İtalya'da 21.700 istasyonun 5.000'inin, İspanya'da 11.484 istasyonun %42'sinin, Fransa'da ise 11.000 istasyonun %70'inin bağımsız istasyonlardan oluştuğu belirlendi.
Bu işletmeler hiçbir dağıtım firmasının bayrağını taşımadığı için "Beyaz Bayraklı" olarak adlandırılıyor. Rekabet Kurumu, bu modelin markasız istasyonların markalı istasyonlardan daha ucuza ürün sattığını ve böylece piyasayı aşağı çektiğini belirledi.